Ambitieuze, wijdvertakte familiesaga met mythische proporties
Abraham Verghese (1955) ziet het levenslicht in Ethiopië, waar hij opgroeit met ouders die afkomstig zijn uit Kerala (Zuid-India). Tijdens zijn medische opleiding verhuist het gezin naar de Verenigde Staten. Daar groeit hij uit tot een gerenommeerde arts en hoogleraar. Na twee autobiografische non-fictiewerken scoort Verghese in 2009 een internationale bestseller met De heelmeesters. Het verbond van het water is zijn tweede roman. Het omvangrijke boek omspant drie generaties van een familie in Zuid-India tussen 1900 en 1977. Arjaan en Thijs van Nimwegen verzorgden de Nederlandse vertaling.
'Door de derde persoon te hanteren, houdt de schrijver als alwetend verteller de regie in handen en biedt hij duiding en context.' – recensent Karla
De roman bestaat uit tien delen, overzichtelijk onderverdeeld in hoofdstukken met bijpassende titels en aanduidingen van plaats en tijd. Het verhaal begint in het jaar 1900 wanneer een twaalfjarige bruid over het water haar toekomstige echtgenoot tegemoet reist, een man die ze bij het altaar voor het eerst te zien zal krijgen. Hij is een zwijgzame, oudere weduwnaar, voor wie ze al snel een innige liefde koestert. Maar haar schoonfamilie herbergt een noodlottig geheim, waar geen enkele generatie aan ontkomt. Het gaat om 'De Aandoening', waardoor er telkens weer familieleden op onverklaarbare wijze verdrinken. Daarom hebben ze zich diep landinwaarts gevestigd.
'Het is een wereld uit de kinderverbeelding, een raamwerk van meren en lagunes, een doolhof van binnenwatertjes en flesgroene lotusvijvers; een uitgestrekte bloedsomloop want, zoals haar vader altijd zei, alle wateren zijn met elkaar verbonden.'
Het jonge meisje ontpopt zich door de jaren heen tot Big Ammachi (grote mama). Ze is het archetype van de zorgzame mater familias en de spilfiguur van deze familiegeschiedenis, waarin verder een hoofdrol is weggelegd voor haar zoon Philipose en kleindochter Mariamma. We maken ook kennis met Digby, een Schotse chirurg die in India ervaart hoe bekende ziektes er groteske vormen aannemen. En er is Rune, een Scandinavische dokter die een leprakolonie uit de grond stampt. Pas op het einde schuiven de verhalen van alle personages naadloos in elkaar.
De auteur spreidt een warme empathie tentoon voor de romantische, introverte mannen en levendige, eigenzinnige vrouwen die deze rijkgeschakeerde roman bevolken. Goedheid overheerst op wrok en rancune. Het vertelperspectief wisselt tussen de verschillende hoofdpersonages in de tegenwoordige tijd. Sprankelende dialogen en fraaie, kleurrijke impressies doorkruisen hun diepzinnige gedachtespinsels. Verghese trekt de lezer moeiteloos mee in het hoofd van zijn protagonisten en is gul met originele, zintuiglijke metaforen, die de couleur locale versterken. En hij kruidt het geheel met subtiele humor, bijvoorbeeld als hij een overdadig godvruchtige vrouw typeert, die om haar hals een groot houten kruis draagt, 'dat er aan de muur gespijkerd beter zou uitzien dan hangend tegen haar boezem.' Hilarisch is ook de passage waarin een lokale tolk zijn eigen draai geeft aan de wereldvreemde donderpreek van een Amerikaanse predikant.
Door de derde persoon te hanteren, houdt de schrijver als alwetend verteller de regie in handen en biedt hij duiding en context, onder andere over het kastensysteem met zijn ingewikkelde sociale codes, de koloniale geschiedenis, corruptie, de behandeling van meisjesstudenten aan de universiteit en de waarde van specerijen voor de regio. En de achtergrondinformatie over bevolkingsgroepen en de Thomaschristenen, die al vóór de Europese kolonisatie in Kerala aanwezig waren, lijkt schier onuitputtelijk. Verghese maakt de hardnekkigheid van tradities tastbaar. De veranderingen in de buitenwereld hebben nauwelijks vat op de mensen die hier vreedzaam samenleven, maar naarmate de twintigste eeuw vordert, klinken de kritische noten luider.
Omstandige uitweidingen, doorspekt met vakjargon en rauwe bijzonderheden over zeldzame kwalen, anatomie, complexe chirurgische ingrepen, lepra en bevallingen, verraden de medische roeping van de auteur. Hij omarmt het belang van wetenschappelijke kennis, maar het mysterie van het leven laat zich niet uitleggen. Een diepreligieuze, spirituele ondertoon regeert. De gaten in het weefsel van herinneringen worden opgevuld door mythen, fabels, voorspellingen en geluksbrengers. Ook geesten en onzichtbare zielen dwalen als vanzelfsprekend rond en geven de vertelling een magisch-realistisch tintje, net als de imposante olifant uit het verhaal, die naar believen komt en gaat. De symboliek van het water verbindt alles door tijd en ruimte als een borrelende mantra en de raadselachtigheid van 'De Aandoening' stuwt de gebeurtenissen vooruit. Dergelijke elementen herleiden Het verbond van het water tot een ambitieuze, wijdvertakte familiesaga met mythische proporties.
'De krekels verheffen uitzinnig hun stem en zullen zo het kikkerkoor wekken. Die alledaagse, onopvallende geluiden uit haar jeugd zijn, nu haar gekoesterde dierbaren zijn verdwenen, een ode aan de herinnering en dragen het verleden het heden in. Het is het uur der goedgunstige geesten.'
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een oud boek' en 'Lees een groot boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
