Een verstilde parel
In een klein dorp gaat het leven rustig zijn gangetje voor Andrej en Simone, een echtpaar van middelbare leeftijd. Simone maakt 's ochtends stevige wandelingen en heeft een obsessie met schoonmaken. Elke dinsdag bezoekt ze haar demente moeder Siti, die in een woonzorgcentrum verblijft. Andrej propt zich vol met zoetigheden en verzorgt de schapen. Op maandagen komt buurman Rocco langs en buigen ze zich over moeilijke raadsels. Hun volwassen dochter Tove is beeldend kunstenaar. Sinds ze naar de 'woelige' stad verhuisd is, laat ze zich niet meer vaak zien in het dorp. Voor een geplande tentoonstelling wil ze haar ouders graag in een wassen beeld vereeuwigen.
'Met een beperkt woordenpalet en oog voor detail roept [De Maré] loepzuivere beelden op, die niet gespeend zijn van levenswijsheden en zachte, absurdistische humor.' – recensent Karla
Ik ga naar de schapen is de tweede roman van Marieke De Maré (1985). Net als in haar prachtige novelle Bult (2020), zoomt ze in op gewone mensen en hun schijnbaar banale levens. Dat de Vlaamse auteur haar sporen verdiende in de theaterwereld, schemert door in de duidelijke structuur en de precisie waarmee ze iedere scène neerzet. Als alwetend verteller schetst ze op de eerste pagina's de contouren, waarbinnen de gebeurtenissen zich zullen ontvouwen. Ze beschrijft het dorp als een overzichtelijk decor, stelt de personages kort voor en verklapt dat Siti op het einde van het verhaal zal overlijden. Dan zijn er veertien dagen verstreken. Ook is van meet af aan duidelijk dat de schapen en een onoplosbaar raadsel een belangrijke rol spelen.
'Gewoon naar de schapen kijken brengt troost, want ze leven zo graag.'
We zijn vertrokken voor een aaneenschakeling van compacte, poëtische taferelen, waarin ogenschijnlijk weinig gebeurt. Vaste routines en opsommingen van praktische aard typeren de eenvoudige bezigheden van deze mensen. Het perfectionisme in hun kleine dagelijkse activiteiten levert zowel Simone, Andrej als Rocco een alibi om onaangename gedachten op afstand te houden. Praten doen ze nauwelijks. In de schaarse dialogen resoneert 'alles gaat goed' als standaard riedeltje en voorzichtige gesprekken monden resoluut uit in vragen zonder antwoord of bruusk afgebroken denkpistes. De luchtige bladspiegel met veel witregels weerspiegelt dit zwijgen en biedt ademruimte. Hoewel de onzegbare gevoelens onuitgesproken blijven, zindert er wel degelijk liefde en verbondenheid door de bladzijden heen. Andrej en Simone zijn twee beschadigde schepsels die zich in stilte aan elkaar overgeven.
'"Sinds de dood van mijn ouders praat ik eigenlijk enkel met dieren," zei hij.
Simone keek hem vreemd aan.
Als was hij een geschaafd smalsnuitje.
"Ik ben ook een dier," zei ze.'
Mondjesmaat borrelen er subtiele aanwijzingen op over ervaringen uit het verleden en hun impact op de personages. Omgaan met verlies en de moeizame verhoudingen tussen ouders en kinderen vormen een rode draad en de dood is letterlijk en figuurlijk nooit ver weg. Rocco exploiteert een uitvaartcentrum, waar hij liefdevol de overledenen aflegt en bijpassende bloemen uit zijn tuintje selecteert. Een vergelijkbare fascinatie vanwege de schrijfster voor dode lichamen en vergankelijkheid zagen we ook in Bult.
Quasi elke onbeduidende handeling is doordrenkt met een symbolische lading. Simone bestrijdt bijvoorbeeld obsessief insecten en andere wriemelende wezens, om de krioelende woorden die haar teisteren een halt toe te roepen. En het onoplosbare raadsel hangt ongetwijfeld samen met het mysterie van leven en dood. Ook betekenisvol zijn de kunstwerken van Tove, sculpturen van sociale buitenbeentjes, die ze telkens voorziet van verwondingen. Zal ze haar ouders ook op die manier voorstellen?
Marieke De Maré speelt virtuoos met taal. Met een beperkt woordenpalet en oog voor detail roept ze loepzuivere beelden op, die niet gespeend zijn van levenswijsheden en zachte, absurdistische humor. Ik ga naar de schapen is een ontroerende ode aan gekwetste zielen die uiteindelijk maar wat aanmodderen, in hun pogingen om het leven te aanvaarden zoals het is.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een denkend boek' en 'Lees een aaibaar boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
