De gekke gokker, of een duizelingwekkend roulette spel
Het einde van de eenzaamheid betekende in 2016 de internationale doorbraak voor de Duitse auteur Benedict Wells. Op het geniale af is niet zijn langverwachte nieuwe roman, maar een vertaling door Gerda Baardman van Fast Genial (2011).
New Jersey 2005. Francis Dean woont in een aftands trailerpark bij zijn moeder, die nooit uit 'de Bermudadriehoek van mannen, bipolariteit en ziekenhuisopnames weg lijkt te kunnen komen.' Hij vindt zichzelf een mislukkeling en het vertrek van zijn stiefvader heeft dit gevoel alleen maar versterkt. Tijdens een ziekenhuisbezoek maakt hij kennis met Anne-May, die er werd opgenomen na een poging tot zelfdoding. Francis valt als een blok voor dit bloedmooie, wispelturige meisje. Dan verneemt hij dat zijn moeder zich achttien jaar geleden liet bevruchten met zaad afkomstig van een genieënspermabank. Zijn biologische vader is dus een geleerd man, gezegend met een bovengemiddeld IQ. Vastbesloten om die geniale vader te vinden en zijn zelfvertrouwen een ‘boost’ te geven, vertrekt hij op een roadtrip van Oost naar West, vergezeld door Anne-May en Grover, zijn nerdy vriend.
Ter voorbereiding van deze roman doorkruiste Wells maandenlang Amerika. Je merkt aan de sfeerschepping en details dat hij weet waarover hij schrijft, maar toch heeft het allemaal iets tweedehands. De clichés uit Amerikaanse roadmovies stapelen zich op: groezelige motels en hamburgertenten, vervallen plaatsjes, junkfood, bedwelmende gokpaleizen en stripclubs met paaldanseressen. De kleurrijke, maar gekunstelde nevenpersonages lijken geleend uit boeken en films. Als Anne-May haar vingers langs haar ogen laat glijden tijdens een dansje komt de Uma Thurman uit Pulp Fiction in beeld. Ook muziek is alom tegenwoordig, Eminem wordt bijvoorbeeld herhaaldelijk geciteerd als Francis’ rolmodel, omwille van zijn vergelijkbare achtergrond.
Wells vertelt in de derde persoon, vanuit het standpunt van de getormenteerde Francis, die balanceert tussen hoop, berusting, euforie en teleurstelling. Zijn gedachten slingeren als een jojo van glorieuze toekomstdromen naar beklemmende nachtmerries. Wells speelt met contrasten, hanteert krachtige metaforen en doorprikt het hardnekkige vooroordeel dat Duitsers geen humor zouden hebben.
'Francis had altijd het gevoel dat je Grover als een vouwfiets in het midden kon dubbelklappen en dan nog verder opvouwen, totdat hij in een bagagekluis of in een grote la paste.'
Dit in tegenstelling tot de zwaarlijvige ouders van zijn vriend, die 'het lustcentrum van de slaapkamer naar de keuken verplaatst hebben.'
In een terugkerende droom maakt Francis doorlopend winst aan de roulettetafel. Hierin ziet hij een gunstig voorteken, hij is van plan om al zijn geld in te zetten in Las Vegas. Zijn vader moet zien dat deze zoon geen 'loser' is. Een obsessie die twee duizelingwekkende sleutelscènes oplevert. Francis gebruikt de genen van zijn vader als excuus voor zijn eigen slagen of falen en legt zijn lot in handen van externe factoren waar hij geen vat op heeft. Of hij die vader vindt of niet; de hamvraag blijft of deze reis hem zal helpen om zijn leven op de rails te krijgen.
De vader-zoonrelatie en de gewenste invulling van de vaderrol vormen een rood draadje. Hoewel de auteur geen expliciet oordeel velt over de personages, onderschat hij het interpretatievermogen van de lezer door te veel details prijs te geven over de motieven bij hun doen en laten. Problematisch is het ruggengraatloze hoofdpersonage, waarvoor je als lezer moeilijk begrip kan opbrengen. Francis wentelt zich halsstarrig in zelfbeklag en trekt geen lessen uit zijn ervaringen. Of wil de auteur illustreren dat het kansloze jongeren nu eenmaal op die manier vergaat en dat Francis meer gemeen heeft met zijn moeder dan hij beseft?
Op het geniale af toont welke krankzinnige en meedogenloze wendingen je leven neemt als je de onrechtvaardigheid van het toeval vrij spel laat. Als je denkt dat je niets te verliezen hebt, regeert de overmoed. Dan wordt het kop of munt, alles of niets, de keuze tussen de roes van het ultieme goksucces of nietigheid.
'Niemand kende zijn gedachten en herinneringen. Als hij doodging, werden ze vergeten en na nog een paar omwentelingen van de aarde zou het zijn alsof ze nooit hadden bestaan. Alles ging verloren op de tocht door het heelal.'
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
