De mens herleid tot zijn essentie
'De Schoonheid van het Huis is onmetelijk; zijn Vriendelijkheid oneindig.'
De Britse auteur Susanna Clarke (1959) debuteerde in 2004 met Jonathan Strange & Mr Norrell, een historische fantasyroman waaraan ze tien jaar werkte. Het resulteerde in literaire prijzen en een enthousiast lezerspubliek. Zestien jaar later verschijnt haar tweede roman Piranesi. Jacqueline Smit stond in voor de Nederlandse vertaling.
Een jongeman beschrijft een immens huis waarin hij al jarenlang zijn dagen doorbrengt. 'Het Huis' bestaat uit drie niveaus en minstens zevenduizendzeshonderdachtenzeventig zalen, bevolkt door een veelvoud aan standbeelden. Hij is vastbesloten om zo veel mogelijk van deze 'Wereld' te verkennen en maakt de lezer deelgenoot van zijn vorderingen. De verworven kennis inventariseert hij in notitieboekjes: een 'Getijdentabel', een 'Catalogus van Standbeelden' en genummerde dagboeken met gedachten, herinneringen en verslaggeving van zijn bezigheden. Naast deze jongeman bevindt er zich nog één levende persoon in 'Het Huis', door hem 'De Ander' genoemd. Op vaste tijdstippen spreken ze af om te praten over 'Grote en Geheime Kennis'. De Ander spreekt hem aan met 'Piranesi', maar hij denkt niet dat dit zijn naam is.
Het is moeilijk om de situatie te schetsen zonder afbreuk te doen aan de mystieke sfeer. Een plechtige schrijfstijl met veelvuldig hoofdlettergebruik versterkt dit gevoel van verhevenheid. Piranesi is doorlopend in de ik-vorm aan het woord via zijn dagboeken. Dit betekent dat de lezer volledig aangewezen is op zijn waarnemingen en vreemde logica. In het begin werkt het gebrek aan houvast en herkenbaarheid ontregelend. Waar en wanneer speelt dit alles zich af? Wat is de bedoeling van deze bizarre constructie? Langzaam maar zeker vervagen dergelijke vragen en zuigt Piranesi je als een magiër mee in zijn universum, waarin alles verloopt volgens het ritme van de seizoenen en met respect voor de 'Pracht van de Wereld'. Het is aangenaam vertoeven in het gezelschap van zo’n creatieve overlever die zeewier verzamelt als voeding en brandstof, communiceert met vogels en standbeelden, eerbiedig zorg draagt voor dertien menselijke skeletten en woeste elementen trotseert. Hij straalt een vanzelfsprekende goedheid uit, die je niet voor mogelijk houdt.
De auteur drijft de suspense op met kleine hints, die verwijzen naar de hedendaagse wereld zoals wij ze kennen. Waarom is De Ander bijvoorbeeld altijd onberispelijk gekleed en beschikt hij over moderne apparatuur, terwijl Piranesi in lompen rondloopt en voor zijn levensonderhoud is overgeleverd aan de natuur? Klopt het dat er nog een mens op komst is, iemand met slechte bedoelingen? Het tempo verhoogt en de gebeurtenissen raken in een stroomversnelling. De lezer houdt zich klaar om samen met Piranesi alle puzzelstukjes bij elkaar te sprokkelen die dit intrigerend raadsel oplossen. Je waant je even in een spannende avonturenroman, maar Piranesi is onmiskenbaar meer dan dat.
De titel geeft aan dat Clarke zich heeft laten inspireren door het werk van de Italiaanse architect Giovanni Battista Piranesi (1720–1778) en in het bijzonder door zijn 'Carceri', een serie etsen met duizelingwekkende en kolossale labyrinten waaraan geen einde lijkt te komen. Clarke lokt haar lezers mee naar een labyrint, waarin ze dreigen verloren te raken als ze te ijverig op zoek gaan naar de uitgang. Laat je liever meeslepen en verwonder je net als het hoofdpersonage over de schoonheid die je onderweg ontmoet. De nuchtere lezer moet wel een grens overschrijden en zich openstellen voor de magie, die in dit verhaal een belangrijke symbolische plaats inneemt.
Piranesi is een existentiële parabel met mythische proporties over de menselijke conditie en over de prijs die de mensheid betaalt voor vooruitgang. Clarke houdt de moderne mens een confronterende spiegel voor. Dit is filosofische fantasy met betoverende beelden die lang in het hoofd blijven rondspoken.
'En Jij. Wie ben Jij? Voor wie ben ik aan het schrijven? Ben Jij een reiziger die de Getijden heeft misleid en Beschadigde Vloeren en Vervallen Trappen heeft overgestoken om deze Zalen te bereiken? Of ben Jij misschien iemand die mijn eigen Zalen bewoont lang nadat ik overleden ben?'
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
