De mens herleid tot zijn essentie
'De Schoonheid van het Huis is onmetelijk; zijn Vriendelijkheid oneindig.'
De Britse auteur Susanna Clarke (1959) debuteerde in 2004 met Jonathan Strange & Mr Norrell, een historische fantasyroman waaraan ze tien jaar werkte. Het resulteerde in literaire prijzen en een enthousiast lezerspubliek. Zestien jaar later verschijnt haar tweede roman Piranesi. Jacqueline Smit stond in voor de Nederlandse vertaling.
Een jongeman beschrijft een immens huis waarin hij al jarenlang zijn dagen doorbrengt. 'Het Huis' bestaat uit drie niveaus en minstens zevenduizendzeshonderdachtenzeventig zalen, bevolkt door een veelvoud aan standbeelden. Hij is vastbesloten om zo veel mogelijk van deze 'Wereld' te verkennen en maakt de lezer deelgenoot van zijn vorderingen. De verworven kennis inventariseert hij in notitieboekjes: een 'Getijdentabel', een 'Catalogus van Standbeelden' en genummerde dagboeken met gedachten, herinneringen en verslaggeving van zijn bezigheden. Naast deze jongeman bevindt er zich nog één levende persoon in 'Het Huis', door hem 'De Ander' genoemd. Op vaste tijdstippen spreken ze af om te praten over 'Grote en Geheime Kennis'. De Ander spreekt hem aan met 'Piranesi', maar hij denkt niet dat dit zijn naam is.
Het is moeilijk om de situatie te schetsen zonder afbreuk te doen aan de mystieke sfeer. Een plechtige schrijfstijl met veelvuldig hoofdlettergebruik versterkt dit gevoel van verhevenheid. Piranesi is doorlopend in de ik-vorm aan het woord via zijn dagboeken. Dit betekent dat de lezer volledig aangewezen is op zijn waarnemingen en vreemde logica. In het begin werkt het gebrek aan houvast en herkenbaarheid ontregelend. Waar en wanneer speelt dit alles zich af? Wat is de bedoeling van deze bizarre constructie? Langzaam maar zeker vervagen dergelijke vragen en zuigt Piranesi je als een magiër mee in zijn universum, waarin alles verloopt volgens het ritme van de seizoenen en met respect voor de 'Pracht van de Wereld'. Het is aangenaam vertoeven in het gezelschap van zo’n creatieve overlever die zeewier verzamelt als voeding en brandstof, communiceert met vogels en standbeelden, eerbiedig zorg draagt voor dertien menselijke skeletten en woeste elementen trotseert. Hij straalt een vanzelfsprekende goedheid uit, die je niet voor mogelijk houdt.
De auteur drijft de suspense op met kleine hints, die verwijzen naar de hedendaagse wereld zoals wij ze kennen. Waarom is De Ander bijvoorbeeld altijd onberispelijk gekleed en beschikt hij over moderne apparatuur, terwijl Piranesi in lompen rondloopt en voor zijn levensonderhoud is overgeleverd aan de natuur? Klopt het dat er nog een mens op komst is, iemand met slechte bedoelingen? Het tempo verhoogt en de gebeurtenissen raken in een stroomversnelling. De lezer houdt zich klaar om samen met Piranesi alle puzzelstukjes bij elkaar te sprokkelen die dit intrigerend raadsel oplossen. Je waant je even in een spannende avonturenroman, maar Piranesi is onmiskenbaar meer dan dat.
De titel geeft aan dat Clarke zich heeft laten inspireren door het werk van de Italiaanse architect Giovanni Battista Piranesi (1720–1778) en in het bijzonder door zijn 'Carceri', een serie etsen met duizelingwekkende en kolossale labyrinten waaraan geen einde lijkt te komen. Clarke lokt haar lezers mee naar een labyrint, waarin ze dreigen verloren te raken als ze te ijverig op zoek gaan naar de uitgang. Laat je liever meeslepen en verwonder je net als het hoofdpersonage over de schoonheid die je onderweg ontmoet. De nuchtere lezer moet wel een grens overschrijden en zich openstellen voor de magie, die in dit verhaal een belangrijke symbolische plaats inneemt.
Piranesi is een existentiële parabel met mythische proporties over de menselijke conditie en over de prijs die de mensheid betaalt voor vooruitgang. Clarke houdt de moderne mens een confronterende spiegel voor. Dit is filosofische fantasy met betoverende beelden die lang in het hoofd blijven rondspoken.
'En Jij. Wie ben Jij? Voor wie ben ik aan het schrijven? Ben Jij een reiziger die de Getijden heeft misleid en Beschadigde Vloeren en Vervallen Trappen heeft overgestoken om deze Zalen te bereiken? Of ben Jij misschien iemand die mijn eigen Zalen bewoont lang nadat ik overleden ben?'
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
