Levenslessen voor een kunstenares op haar retour
Anne Teunis (1964) is communicatieadviseur en coach rond leiderschap. In die hoedanigheid ondersteunt ze teams bij veranderingsprocessen. In 2008 debuteerde ze met Vier je leven, een non-fictieboek. Het lijkt erop dat ze dit devies in Retour Parijs tot een roman verwerkt heeft.
Christine Van Heeteren is een befaamde Nederlandse kunstenares, die op een koude januaridag de trein neemt naar Parijs, waar ze een afspraak heeft met de galeriehouder die haar ooit onder de aandacht bracht. Ze vertelt hem over haar voorbereiding van een nieuwe expositie met als thema ‘transitie’, maar verzwijgt dat ze nog geen enkel schilderij klaar heeft. Haar inspiratie is opgedroogd, negen maanden geeft ze zichzelf om uit de impasse te geraken. In Parijs ziet ze ook haar vroegere geliefde terug, de kunsthistoricus Jacques Lévy. Die ontmoeting doet pijnlijke herinneringen bovendrijven, die ze zesentwintig jaar lang heeft verdrongen. In haar werk vond ze steeds een uitlaatklep, maar nu dat niet meer lukt, heeft ze geen andere keuze dan de werkelijkheid onder ogen te zien. Leidt dit zelfonderzoek tot de geboorte van de beloofde tentoonstelling of is ze persoonlijk toe aan een ‘transitie’?
We vergezellen Christine van januari tot september tussen Nederland en Parijs, een periode waarin het lot haar zorgvuldig opgebouwde identiteit als kunstenares overhoopgooit en ze een breed spectrum aan emoties ondergaat. Retour Parijs is een strak geconstrueerde roman in drie delen. Elk deel confronteert het hoofdpersonage met andere nevenpersonages en ‘een nieuwe laag van verlies’, waardoor ze gaat reflecteren over haar levenskeuzes.
Teunis schrijft in de derde persoon vanuit het perspectief van Christine. Korte flashbacks verhelderen de gebeurtenissen en motieven voor haar doen en laten. Aan de hand van bespiegelingen en gesprekken over liefde, moederschap, verlies, religie, loslaten, creativiteit en vriendschap komt Christine mondjesmaat in het reine met zichzelf. De overige personages dienen als katalysator voor haar ontwikkeling, hun karakters krijgen vorm in de dialogen met Christine en haar rake observaties. Vooral Julie, de dochter van Jacques, komt goed uit de verf, omdat ze eveneens een transitie doormaakt, van onvoorspelbare tiener naar zelfbewuste, jongvolwassen vrouw.
De auteur creëert sfeer door middel van sterke metaforen en intense beschrijvingen van landschappen, volgens het ritme van de seizoenen. De liefde voor de lichtstad spat in geuren en kleuren van de bladzijden. Samen met Christine struinen we door straatjes, bezoeken pittoreske schilderwinkeltjes waar de tijd is blijven stilstaan, snuiven de atmosfeer op van een bedrijvig cafeetje of van spelende kinderen in een park. Je ziet de levendige taferelen zó voor je. De grote impressionisten zijn nooit ver weg. Dit kleurrijke Parijs staat in schril contrast met het kille buitenleven op het Nederlandse platteland, een decor waar tinten grijs de boventoon voeren.
Minder geslaagd is hoe Teunis de emoties van het hoofdpersonage weergeeft. Uit wat Christine zegt en denkt kan je gemakkelijk afleiden hoe ze zich op dat moment voelt. De auteur dikt die gevoelens aan door haar lichaamstaal expliciet te benoemen. Het irriteert om telkens opnieuw te vernemen hoe haar hart bonst, bonkt of overslaat en voor de zoveelste keer te lezen dat ze de warmte in haar hals voelt opkomen, diep ademhaalt of naar adem hapt. En je raakt de tel kwijt als je bijhoudt hoe vaak ze op haar lippen bijt of haar lippen even moet stiften.
Een tweede euvel is dat de boodschap over de kernwaarden van het leven en de nood aan transitie onnodig dikwijls herhaald wordt. De lezer heeft na een 100-tal pagina’s wel begrepen dat je om voluit te leven moet durven ‘gaan waar geen weg is’. En in welk zelfhulphandboek hebben we eerder gelezen dat je huis opruimen helpt om ruimte te scheppen in je geest?
Retour Parijs is een debuutroman met een nadrukkelijke boodschap. Een zelfhulpboek in romanvorm, waarin een kunstenares op haar retour pertinente levensvragen afvinkt en zichzelf heruitvindt.
‘Met een natte lap veegt de barman het marmer schoon. Haar ogen volgen de ritmische bewegingen, kon ze haar onmacht maar net zo eenvoudig wegpoetsen.’
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
