Jongeren op de dool en goddelijke orgasmes
Seventeen (1961) en Homo sexualis (1963) behoren tot het vroege werk van de Japanse auteur Kenzaburo Oë (1935), die in 1994 de Nobelprijs voor Literatuur ontving.
De oorspronkelijke uitgave van Seventeen in een Japans tijdschrift ging gepaard met controverse en doodsbedreigingen. Oë schreef het boek als reactie op een politieke moord, die in Japan enorme deining veroorzaakte. Vooral het tweede deel lag gevoelig, omdat fictie en feiten hierin nauwelijks te onderscheiden zijn. Dat het hoofdpersonage zijn seksuele obsessie voor de Japanse keizer niet onder stoelen of banken steekt, heeft er ongetwijfeld ook mee te maken. Voor een integrale publicatie in boekvorm was het wachten op het Verzameld Werk van de auteur in 2018. Nu is de novelle voor het eerst ook volledig in het Nederlands beschikbaar. Vertaler Luk Van Haute geeft in een verhelderend nawoord duiding bij de woelige uitgavehistoriek en maakt de lezer wegwijs in de maatschappelijke achtergronden van het naoorlogse Japan. Hij geeft ook toelichting bij culturele nuances uit de Japanse taal, die zich moeilijk laten vertalen naar het Nederlands.
De verder naamloze ‘Seventeen’ viert zijn zeventiende verjaardag met een langgerekte masturbatiescène. Hier is een zielige jongen aan het woord die walgt van zichzelf en de wereld. Tijdens een toespraak door een rechtse leider ontdekt hij ‘zijn innerlijke stem’, die vijandigheid en haat bij hem aanwakkert en hij treedt toe tot de Partij van het Keizerlijke Pad.
‘Ik heb het gevoel dat ik mijn zwakke, nietige zelf in een stevig pantser heb ingepakt en voor eeuwig afgeschermd voor de ogen van de anderen. Het pantser van Rechts.’
In lange hoofdstukken, met doorlopende tekst en polemieken die de lezer geen adempauze gunnen, blijft die ‘stem van de openbaring’ nagalmen, in groteske bewoordingen die de kinderlijke naïviteit van deze ‘uitverkoren tiener met de ware Rechtse ziel’ benadrukken. Krachttermen die zijn handelen voortstuwen staan in het vet en worden als een mantra herhaald. ‘Toewijding en zelfzucht gaan niet samen’ luidt het credo dat de jongeman begeleidt in zijn opoffering voor het hoger goed. De orgastische, heerlijk zinderende vervoering die de visioenen van de goddelijke Keizer telkens weer bij hem oproepen, doen denken aan hoe zelfmoordterroristen dromen over hun beloofde maagden in het paradijs.
‘Mijn lid is het zonlicht. Mijn lid is een bloem. Het genot van een intens orgasme overvalt me. Weer zie ik het gouden wezen, zwevend aan de donkere hemel. Ah, oh, Zijne Majesteit de Keizer! De schitterende Zonnekeizer! Ah, ah oh!’.
Een vergelijkbare ontlading komt terug in Homo sexualis. Daar zoeken jonge mensen geen politieke, maar seksuele extremen op. Hoofdpersoon J. copuleert, terwijl hij zich in een overvolle metro tegen vrouwen aanwrijft. Hij wenst een seksuele microkosmos op te bouwen met zichzelf als middelpunt. Dit boek heeft een andere sfeer, met een verteller in de derde persoon die registreert wat de personages denken en hen beurtelings op de voorgrond brengt, zonder een oordeel te vellen. De polemieken gaan over wat het betekent om een perverseling te zijn. Opwindende taferelen levert dit niet op, de mechanische seksuele handelingen werken destructief en worden in klinische termen beschreven. En het eindigt eveneens in een orgasme, weliswaar zonder goddelijke inspiratie.
In beide verhalen duiken buitenissige metaforen op, zoals ‘Zweetdruppels parelden op zijn voorhoofd als visseneieren’ of ‘De vloer was droog als een muizenrug’. Verder zijn de invloeden uit de westerse populaire cultuur onmiskenbaar. In Seventeen zitten tekstflarden uit Oh Carol van Neil Sedaka verweven in het discours, terwijl in Homo sexualis de verwijzingen naar merknamen, films en kunstenaars legio zijn.
Een jeugdige Kenzaburo Oë voert in deze twee stoutmoedige novellen stuurloze Japanse jongeren van de eerste naoorlogse generatie op, die nieuwe zekerheden najagen. De mechanismen waarmee slimme manipulatoren dergelijke jongeren met een laag zelfbeeld hersenspoelen en het gevoel geven dat ze belangrijk zijn, heeft zestig jaar later nog niets aan actualiteitswaarde ingeboet. Maak je op voor een indringend leesavontuur, dat uitnodigt om het oeuvre van de Nobelprijswinnaar verder te exploreren!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
