Verslavende feelgood-de-luxe

‘Als iemand haar ooit vroeg naar haar vroegste herinnering, dan wist Kate nog precies hoe ze hem de hoek van zijn huis om zag rennen met een rode bal in zijn handen en dat ze al wist hoe hij heette.’ 

Ask Again, Yes veroverde in Amerika stormenderhand de bestsellerlijsten en een verfilming als miniserie is op komst. Stevent de jonge Amerikaanse auteur Mary Beth Keane met haar derde roman af op een internationale doorbraak?  Vraag me nog eens heeft in elk geval de troeven in huis om ook bij ons tot een succes uit te groeien. Anna Livestro stond in voor de Nederlandse vertaling. 

De proloog zet meteen de toon. Het is 1974, Francis Gleeson en Brian Stanhope werken samen als jonge rekruten bij de New Yorkse politie. De auteur heeft maar één incident nodig om de basiscontouren van hun karakters in de verf te zetten. Het ziet ernaar uit dat Francis zich gewetensvol zal gedragen terwijl bij Brian lafhartigheid op het lijf geschreven staat. Echte vriendschap tussen deze twee collega’s zit er niet in, maar ze verbinden hun lot door enkele jaren later naar dezelfde voorstad te verhuizen. Intussen zijn ze allebei getrouwd, Francis met Lena en Brian met Anne. Lena doet vergeefse pogingen om een band op te bouwen met Anne, die zich afstandelijk en vijandig opstelt. Hun kinderen Kate en Peter kunnen het wel goed met elkaar vinden, prille liefde hangt in de lucht. Dan voltrekt er zich een drama dat de relatie tussen beide families onderuithaalt.

Keane schrijft helder en vloeiend, zonder moeilijke woorden, zinnen of metaforen. Ze verstaat de kunst om het verhaal van twee met elkaar verweven familiegeschiedenissen meeslepend te vertellen en maakt het de lezer gemakkelijk door de chronologie te respecteren. Met ingewikkelde constructies of onduidelijke wendingen die voor interpretatie vatbaar zijn, houdt ze zich niet bezig. Vijf personages komen beurtelings aan bod in de derde persoon. Die afwisseling blijft een constante factor in de roman; soms verspringt het vertelperspectief zelfs binnen een alinea. Dit leidt niet tot verwarring, integendeel. De lezer wordt bij het handje genomen en hoeft zich niets af te vragen, omdat elke gedachte of handeling onmiddellijk zonneklaar is. De keerzijde van de medaille is dat er weinig ruimte overblijft voor verbeelding. 

De gekozen verteltrant draagt er ook toe bij dat de lezer meevoelt met de personages en wat ze meemaken. En dat is heel wat, aangezien de 480 pagina’s dikke roman een periode van ongeveer 45 jaar omspant. De problemen die langskomen zijn niet voor de poes. Om er slechts enkele te noemen: kanker, een bipolaire stoornis, verslaving, kinderverwaarlozing, bedrog en agressie. Hoe ingrijpend de tegenslagen en emotionele crisissen zich ook manifesteren, de auteur houdt het licht verteerbaar en luchtig – rauwe emoties blijven uit. Huis- tuin- en keukenhandelingen passeren uitvoerig de revue en vooral in het middenstuk viert de banaliteit van het gewone leven met zijn ups en downs hoogtij. Het ongewenste liefdesverhaal tussen Kate en Peter loopt er als een rode draad doorheen. De auteur laat ook bij dit onderdeel het realisme niet los: ze trapt niet in de val van zoete romantiek. 

In een dergelijk trage, gedetailleerde roman vallen bruuske overgangen en tijdsprongen des te meer op. Ze geven de indruk dat er knipwerk aan te pas gekomen is. En wat moeten we denken van minder relevante verhaallijnen en nevenpersonages die opduiken om weer even geruisloos verdwijnen, zoals in een soap? ‘Niemand is volledig goed of slecht’ en ‘een mens kan op elk moment van zijn leven het tij keren om het goede te doen’ – Mary Beth Keane pakt geregeld uit met optimistische tegelwijsheden als deze.

Vraag me nog eens is een warmhartige, huiselijke familiesaga voor een groot lezerspubliek. Verwacht geen prikkelende, literaire leeservaring, maar maak je op voor een verslavende portie knap in elkaar gedraaide feelgood-de-luxe.