Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Mechanismen van een zwijgcultuur

Karla De Greeve 22 mei 2023 Hebban Recensent

1996. De zeventienjarige Denny Tran viert de afloop van zijn eindexamens met vrienden in een druk restaurant en wordt er brutaal vermoord. Zijn dood blijft gehuld in een mysterie. Niemand vertelt wat er gebeurd is en de politie toont weinig interesse in het lot van de jonge Vietnamese immigrant. Het drama speelt zich af in Cabramatta, een beruchte etnische enclave van Sydney, waar een drugsepidemie heerst. Denny’s oudere zus Ky werkt als journaliste in Melbourne. Ze keert huiswaarts voor de begrafenis en gaat op zoek naar antwoorden. Wie zit er achter de moord van haar broer en waarom? Ky doet verwoede pogingen om getuigen op te sporen en aan de praat te krijgen. In flashbacks reflecteert ze over haar tienertijd. Het is zonneklaar dat opgroeien in Australië als kind van oorlogsvluchtelingen littekens achterlaat op de ziel.

'Herhaaldelijk passeren beschrijvingen van lichaamstaal en metaforen die wanhoop, schaamte, frustratie, schuldgevoel, vernedering, verontwaardiging en machteloosheid benadrukken.' – Recensent Karla

De raakvlakken tussen Tracey Lien (1983) en haar hoofdpersonage zijn onmiskenbaar. Ook de auteur groeide op in Cabramatta, waar haar ouders terecht kwamen na hun vlucht uit Vietnam. En ze was eveneens actief in de journalistieke wereld. Waar we niet over praten is haar debuutroman. Mary Bresser stond in voor de Nederlandse vertaling.

De hoofdstukken waarin Ky op onderzoek gaat en terugblikt op haar jeugd zijn in de meerderheid. Ze wisselen af met passages waarin het perspectief verspringt naar de verschillende getuigen die haar pad kruisen. Via hun verhalen en intieme gedachten krijgen we een inkijk in de gesloten wereld waar ze niet over willen of kunnen praten.

De auteur maakt tastbaar hoe het voelt als een groep mensen stelselmatig wordt afgewezen en gekleineerd. Dit gegeven komt overvloedig aan bod in het verhaal en ze beklemtoont deze boodschap nog eens in haar nawoord. Ky onderneemt vruchteloze inspanningen om erbij te horen, maar blijft ondanks alle moeite een buitenstaander. Zo wordt ze verondersteld te lachen om grappen waarvan ze zelf het mikpunt is. Herhaaldelijk passeren beschrijvingen van lichaamstaal en metaforen die wanhoop, schaamte, frustratie, schuldgevoel, vernedering, verontwaardiging en machteloosheid benadrukken. Het blijft bijvoorbeeld regelmatig stil als Ky haar mond opent. Ze probeert dan te schreeuwen, maar doet het niet, omdat ze merkt dat ze toch niet gehoord wordt. Ook heeft Ky de gewoonte om hard op haar lip te bijten, zodat de binnenkant gaat bloeden en ze duwt haar vingernagels in haar handpalmen, telkens als ze onaangename emoties ervaart.

Minnie, de rebelse vriendin van Ky, heeft een totaal andere kijk op hun situatie. Die wisselwerking brengt een dynamiek op gang tussen botsende denkwijzen, die pittige dialogen oplevert. De auteur verwoordt het allemaal in een heldere, pretentieloze schrijfstijl. Ook in de slechte communicatie tussen Ky en haar ouders stapelen de tegenstellingen zich op. De oudere generatie is bedreven in de kunst van het vermijden en niet in staat om waardering te uiten. Ouders wensen dat hun kinderen uitblinken, zonder hiervoor schouderklopjes te mogen verwachten. Ze realiseren zich niet in welke ingewikkelde spreidstand Ky en haar generatiegenoten moeten leven. Vloeiend Engels spreken, een kantoorbaan hebben en in Australië geboren zijn, betekent nog niet dat je volwaardig meetelt in de maatschappij.

De auteur houdt ook de westerse lezer een spiegel voor. Als enkele witte leerkrachten langskomen om de familie van de vermoorde Denny te condoleren, registreert Ky hun bedenkingen over vreemde gewoonten en eigenaardigheden in het interieur. Ze beseft wel degelijk hoe afwijkende referentiekaders, foutieve aannames en stereotyperingen tot misverstanden en gênante, tragikomische situaties leiden.

'Ze denken dat je niets voelt omdat je niet huilt, dat je een stoïcijnse Aziaat bent en je gedraagt naar de regels van Confucius.'

Aandacht voor Vietnamese uitdrukkingen, culinaire tradities en religieuze gebruiken rond voorouderverering ademen tijdloosheid, maar de Britney’s, Kimberly’s en Power Rangers laten er geen twijfel over bestaan dat we in de jaren negentig zijn aanbeland. Ondertussen voert Lien de spanning op en werkt langzaam maar trefzeker toe naar een climax. Terwijl ze de lezer stapsgewijs tot de ware toedracht leidt, legt ze subtiel mechanismen bloot van een zwijgcultuur, die moeilijk te bevatten is, als je de samenleving met een westerse, onderzoekende blik bekijkt.

Waar we niet over praten is een spannende, inzichtelijke zoektocht. Tracey Lien presenteert een meeslepende, vlot leesbare roman voor een breed publiek.

'De blik herinnerde Ky elke keer eraan dat de weg naar succes een smal pad was en dat je, als je er ook maar een haarbreedte van afweek door te zeggen wat je dacht, een grote mond te hebben, te aanwezig te zijn, iets anders te doen dan wat de mensen die het voor het zeggen hadden van je verwachtten, niet meer mee zou tellen en door je eigen schuld zou mislukken.'

3

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Karla De Greeve

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.