Mechanismen van een zwijgcultuur
1996. De zeventienjarige Denny Tran viert de afloop van zijn eindexamens met vrienden in een druk restaurant en wordt er brutaal vermoord. Zijn dood blijft gehuld in een mysterie. Niemand vertelt wat er gebeurd is en de politie toont weinig interesse in het lot van de jonge Vietnamese immigrant. Het drama speelt zich af in Cabramatta, een beruchte etnische enclave van Sydney, waar een drugsepidemie heerst. Denny’s oudere zus Ky werkt als journaliste in Melbourne. Ze keert huiswaarts voor de begrafenis en gaat op zoek naar antwoorden. Wie zit er achter de moord van haar broer en waarom? Ky doet verwoede pogingen om getuigen op te sporen en aan de praat te krijgen. In flashbacks reflecteert ze over haar tienertijd. Het is zonneklaar dat opgroeien in Australië als kind van oorlogsvluchtelingen littekens achterlaat op de ziel.
'Herhaaldelijk passeren beschrijvingen van lichaamstaal en metaforen die wanhoop, schaamte, frustratie, schuldgevoel, vernedering, verontwaardiging en machteloosheid benadrukken.' – Recensent Karla
De raakvlakken tussen Tracey Lien (1983) en haar hoofdpersonage zijn onmiskenbaar. Ook de auteur groeide op in Cabramatta, waar haar ouders terecht kwamen na hun vlucht uit Vietnam. En ze was eveneens actief in de journalistieke wereld. Waar we niet over praten is haar debuutroman. Mary Bresser stond in voor de Nederlandse vertaling.
De hoofdstukken waarin Ky op onderzoek gaat en terugblikt op haar jeugd zijn in de meerderheid. Ze wisselen af met passages waarin het perspectief verspringt naar de verschillende getuigen die haar pad kruisen. Via hun verhalen en intieme gedachten krijgen we een inkijk in de gesloten wereld waar ze niet over willen of kunnen praten.
De auteur maakt tastbaar hoe het voelt als een groep mensen stelselmatig wordt afgewezen en gekleineerd. Dit gegeven komt overvloedig aan bod in het verhaal en ze beklemtoont deze boodschap nog eens in haar nawoord. Ky onderneemt vruchteloze inspanningen om erbij te horen, maar blijft ondanks alle moeite een buitenstaander. Zo wordt ze verondersteld te lachen om grappen waarvan ze zelf het mikpunt is. Herhaaldelijk passeren beschrijvingen van lichaamstaal en metaforen die wanhoop, schaamte, frustratie, schuldgevoel, vernedering, verontwaardiging en machteloosheid benadrukken. Het blijft bijvoorbeeld regelmatig stil als Ky haar mond opent. Ze probeert dan te schreeuwen, maar doet het niet, omdat ze merkt dat ze toch niet gehoord wordt. Ook heeft Ky de gewoonte om hard op haar lip te bijten, zodat de binnenkant gaat bloeden en ze duwt haar vingernagels in haar handpalmen, telkens als ze onaangename emoties ervaart.
Minnie, de rebelse vriendin van Ky, heeft een totaal andere kijk op hun situatie. Die wisselwerking brengt een dynamiek op gang tussen botsende denkwijzen, die pittige dialogen oplevert. De auteur verwoordt het allemaal in een heldere, pretentieloze schrijfstijl. Ook in de slechte communicatie tussen Ky en haar ouders stapelen de tegenstellingen zich op. De oudere generatie is bedreven in de kunst van het vermijden en niet in staat om waardering te uiten. Ouders wensen dat hun kinderen uitblinken, zonder hiervoor schouderklopjes te mogen verwachten. Ze realiseren zich niet in welke ingewikkelde spreidstand Ky en haar generatiegenoten moeten leven. Vloeiend Engels spreken, een kantoorbaan hebben en in Australië geboren zijn, betekent nog niet dat je volwaardig meetelt in de maatschappij.
De auteur houdt ook de westerse lezer een spiegel voor. Als enkele witte leerkrachten langskomen om de familie van de vermoorde Denny te condoleren, registreert Ky hun bedenkingen over vreemde gewoonten en eigenaardigheden in het interieur. Ze beseft wel degelijk hoe afwijkende referentiekaders, foutieve aannames en stereotyperingen tot misverstanden en gênante, tragikomische situaties leiden.
'Ze denken dat je niets voelt omdat je niet huilt, dat je een stoïcijnse Aziaat bent en je gedraagt naar de regels van Confucius.'
Aandacht voor Vietnamese uitdrukkingen, culinaire tradities en religieuze gebruiken rond voorouderverering ademen tijdloosheid, maar de Britney’s, Kimberly’s en Power Rangers laten er geen twijfel over bestaan dat we in de jaren negentig zijn aanbeland. Ondertussen voert Lien de spanning op en werkt langzaam maar trefzeker toe naar een climax. Terwijl ze de lezer stapsgewijs tot de ware toedracht leidt, legt ze subtiel mechanismen bloot van een zwijgcultuur, die moeilijk te bevatten is, als je de samenleving met een westerse, onderzoekende blik bekijkt.
Waar we niet over praten is een spannende, inzichtelijke zoektocht. Tracey Lien presenteert een meeslepende, vlot leesbare roman voor een breed publiek.
'De blik herinnerde Ky elke keer eraan dat de weg naar succes een smal pad was en dat je, als je er ook maar een haarbreedte van afweek door te zeggen wat je dacht, een grote mond te hebben, te aanwezig te zijn, iets anders te doen dan wat de mensen die het voor het zeggen hadden van je verwachtten, niet meer mee zou tellen en door je eigen schuld zou mislukken.'
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Karla De Greeve
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
