De knoop in ons bestaan
De Klaverknoop is een poëziebundel van Vlaams dichter en poëzierecensent Paul Demets. Zijn debuut De papegaaienziekte uit 1999 werd genomineerd voor de C.Buddingh’prijs en in 2011 ontving hij de Herman de Coninckprijs voor Bloedplek. In deze nieuwe verzameling gedichten gaat Demets in op het concept identiteit en de relatie van de mens tot anderen. Ons leven wordt constant doorkruist en beïnvloed door onze naaste omgeving, ze verknopen zich met elkaar en hebben ontegensprekelijk invloed op hoe het individu in het leven staat.
‘Een tractor heeft de bodem de sporen gegeven.
Aarde staat op breken. Het zwijgen van de merels
werd geregeld. Haar kat heeft de krant vlak
gestreken. Doornen priemen in haar handen.’
Demets verdeelt zijn bundel in twee. In het gedeelte Monade komt in vijf subhoofdstukken de verhouding tussen de ‘ik’ en zijn onmiddellijke omgeving aan bod. Het begint met moeder en vader, om daarna over te gaan naar vrouw en kinderen. Het plaatje dat de gedichten schetsen over de relatie met de ouders is verwrongen en heeft duidelijk de nodige sporen nagelaten. Er komen beelden naar boven over een boerengezin waar een haast grimmige en doorleefde sfeer heerst. Toch blijkt het onmogelijk voor de ik-figuur om zich los te maken van de familiebanden en leeft de manke relatie voort in zijn rol als echtgenoot en vader. Tussen de regels door blijkt ook de relatie tussen grootouders en kleinkinderen moeite te kosten en te teren op een zekere wrangheid.
‘Of daar iemand is. In de bergen, denk je, spiegelt zich de zee.
Kan het achterwaarts waaien? De wind zit hier te draaienIn het dal en woelt soms scherven bloot. De eeuwen
zijn uitgewoond. Iedereen is hier al geweest.’
Nomade trekt het geheel breder open en kijkt naar de ‘ik’ binnen de maatschappij. De beslotenheid van het familiale leven wordt verruild voor de weidse en imposante Alpenlandschappen en de mens komt zichzelf tegen wanneer andere ‘reizigers’ zijn eigen terrein betreden. In dit deel staat de hunkering naar beweging en het ontdekken van de eigen identiteit centraal. Als mens beweegt de ik-figuur binnen de wereld en binnen zijn eigen omgeving bewegen anderen. Ook hier zijn verknopingen onoverkomelijk.
In telkens drie kwatrijnen trekken de gedichten voorbij. Demets maakt gretig gebruik van het taalspel. De poëzie zit vol associaties en beeldspraak, zinnen worden afgebroken en een dubbele betekenis toegekend. Het zijn vlijmscherpe en vaak pijnlijke taferelen. Elk onderdeel wordt afgesloten met een apart kwatrijn waarin een rups zich verpopt, ontpopt en ontdekt dat er aan de cyclus niet te ontkomen valt.
De klaverknoop vergt een inspanning, laat zich niet zomaar lezen. De woorden zijn niet moeilijk, maar de betekenis kruipt onder de huid. De gedichten zijn onder meer geënt op ideeën uit het werk van Gilles Deleuze en Jacques Lacan. Paul Demets heeft ze verweven tot een knoop die moeilijk te ontwarren valt, maar die de moeite waard is, omdat ze raken aan de kern van identiteit.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Katy
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
