Kunststroming De Stijl in tien heldere prenten
In 2017 bestaat kunstenaarsbeweging De Stijl honderd jaar. Theo van Doesburg richtte in 1917 het tijdschrift De Stijl op en zo ontstond een volledige kunststroming waar ook kunstenaars als Piet Mondriaan, Ko Verzuu en Piet Zwart toe behoorden. Naar aanleiding hiervan liet Het gemeentemuseum in Den Haag, dat een grote tentoonstelling over De Stijl organiseert, door tekenaar Joost Swarte een nieuw deel in een serie kunstprentenboeken maken. Een rechtop lopende kat, een typisch figuurtje voor tekenaar Joost Swarte, neemt de lezertjes mee naar de ateliers van tien verschillende kunstenaars die deel uitmaakten van De Stijl.
In En toen De Stijl staan de tekeningen van de ateliers centraal. Hierin heeft Swarte een aantal kunstwerken van de artiest opgenomen en toont hij ook hoe het werk in het straatbeeld terug te zien was. Een beschrijving van de werken is achterin het boek terug te vinden en levert een leuke zoektocht in de prenten op. De kat gaat langs bij onder meer Bart van der Leck, Gerrit Rietveld, Vilmos Huszár en Piet Mondriaan. In zijn kenmerkende strakke lijnvoering schept Swarte een helder en gedetailleerd beeld van de werkruimtes. Hij geeft schilders, architecten en ontwerpers en ook de Duitse kunstopleiding Bauhaus weer.
De tekst in dit boek is erg beperkt. Onder de tekeningen op de linkerbladzijde staan steeds een vijftal zinnen die heel bondig de kunstenaar kaderen. Op de rechterbladzijde staat een fictief interviewtje van een tweetal vragen tussen het centrale figuurtje en die kunstenaar, samen met een roodkleurige tekening van de kunstenaar. Om De Stijl en vooral de individuele kunstenaars ten volle te begrijpen is de informatie die het boek geeft niet voldoende. Daarvoor wordt alles te gecomprimeerd aangeboden. Het lettertype is overigens vrij klein en compact gedrukt.
Met de Nederlandse striptekenaar en grafisch ontwerper Joost Swarte heeft het museum in ieder geval wel de juiste man uitgekozen voor de illustraties. Hij werd internationaal bekroond en kreeg in 2012 nog de Marten Toonderprijs voor zijn hele oeuvre. Overigens is hij de bedenker van de term ‘klare lijn’ die niet alleen zijn eigen tekenstijl omschrijft, maar ook die van Kuifje tekenaar Hergé. Hierbij staan duidelijke contourlijnen en heldere kleurvlakken centraal. Joost Swarte laat in het boek op effectieve wijze zien hoe De Stijl eenvoudige vormen, en naast zwart, wit en grijs ook de primaire kleuren inzet om aan te sluiten op nieuwe, moderne ontwikkelingen in de maatschappij. De prenten zijn aangenaam om naar te kijken en bevatten meer details dan wat in een eerste oogopslag te ontwaren valt.
En toen De Stijl is absoluut geschikt voor kinderen met een interesse in kunst en kunststromingen of als introductie op een museumbezoek. Een vereiste is wel dat ze al wat achtergrondkennis hebben. Het boek spreekt een bepaald publiek aan en nodigt de lezer uit om in gesprek te gaan met de ouder, docent of begeleider over De Stijl en de bijbehorende kunstenaars en hun werk.
Reageer op deze recensie