Romantisch revolutionisme in een poëtische raamvertelling
Op een nacht op zee waren er alleen de sterren
en een zeilschip.
Op een nacht op zee was er een zeilschip
Moederziel alleen met de sterren.
De sterren ware ontelbaar.
De zeilen hingen slap.
De in 1963 overleden Turkse schrijver en dichter Nâzım Hikmet is zowat de belangrijkste avant-gardist van zijn land en is één van de grootste dichters van de twintigste eeuw. Zijn werk draagt zijn ideeën in zich mee. De bezetting van Istanboel door de geallieerden in 1918 is de aanleiding voor zijn politiek bewustzijn en vanwege zijn communistische gedachtegoed moet hij op een bepaald moment Turkije ontvluchten. Wanneer hij een decennium later terugkeert wordt hij opgepakt en veroordeeld tot een lange gevangenisstraf. Na zijn vrijlating gaat hij naar de Sovjet-Unie, waar hij verblijft tot aan zijn dood.
Op het moment waarop Hikmet Het epos van sjeik Bedreddin neerpent, zit hij in de gevangenis. Hij gebruikt zijn omstandigheden als raamvertelling om het verhaal van sjeik Bedreddin en zijn volgers aan op te hangen. Hikmet leest ‘s nachts een verhandeling van een Arabische geleerde over het leven van Bedreddin en ziet vervolgens een man in een wit gewaad voor het venster van zijn cel die hem meeneemt. De dichter brengt het als een reis die hij ondergaat met een gids uit het verleden. Die leidt hem langs alle belangrijke personages rond Bedreddin.
Deze nieuwe uitgave van Het epos van sjeik Bedreddin is tweetalig. Er is een Nederlandstalige en een Turkstalige versie opgenomen. Het voorwoord is op enkele fragmenten na volledig in het Nederlands, maar het eigenlijke epos is eerst in z’n geheel in het Nederlands terug te vinden en verderop in het boek in het Turks. Het voorwoord biedt handige achtergrondinformatie over de auteur en zijn levensverhaal. Nâzım Hikmet was een romantisch revolutionair die in sprekende, krachtige taal zijn ideeën wist te verbeelden en vorm te geven. Er zijn in Turkije weinig mensen te vinden die de woorden uit zijn gedicht ‘Davet’ die vrijheid, gelijkheid en broederschap voorstaan niet kennen.
Leven als een boom, alleen
en vrijdag en als een bos in broederschap,
Dit verlangen is het onze.
Het is diezelfde beeldende taal die de auteur gebruikt om de historie van Bedreddin te vertellen. De eerste paragrafen van de raamvertelling zijn wat taai, maar Hikmet legt er de basis mee voor ettelijke referenties aan zijn eigen situatie in de tekst en de parallel tussen de vervolging van de sjeik voor zijn ideeën en de gevangenschap van de auteur. De schrijver neemt de lezer mee op sleeptouw door de pracht van de omgeving en de onvergeeflijke natuur ervan te schetsen. Er vindt tegelijkertijd een botsing plaats tussen politieke ideeën en machthebbers die zich verstoppen achter de rechtspraak en die wordt, mits de lezer de achtergrond van de auteur enigszins kent en die kan plaatsen, treffend verwoordt.
Hikmet schrijft met gedrevenheid, maar verliest de schoonheid van zijn woorden niet uit het oog. Het epos van sjeik Bedreddin houdt dan ook het midden tussen proza en poëzie. Het is een pleidooi tegen het onderdrukken van ideeën die hem na aan het hart liggen, een autobiografie en een droom waarin verleden en heden in elkaar verstrikt raken.
Gestaag daalt de regen,
als het gedraaf van witte en blote voeten
van afvalligen over de natte en donkere aarde.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Katy
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
