Onderhoudende, maar clichématige roadtrip

Het leven van Olaf kabbelt voort. Hij werkt voor zijn schoonvader en is best tevreden over z’n huwelijk met Liesbeth. Wanneer hij een foto van zichzelf aan de oever van een meer toegestuurd krijgt, slaat echter de twijfel toe. Hij herkent de plaats niet en heeft er ook geen idee van wie de man naast hem is. Samen met een collega begint hij aan een zoektocht die van Amsterdam naar Noord-Europa leidt.

Vogelvrij is het debuut van film- en televisieproducent Kasper van Beek. Dat de auteur werkzaam is in de filmindustrie, is merkbaar in het verhaal. Het begint bij de proloog die de nodige vragen opwerpt en op zo’n manier geschreven is dat die meteen beelden oproept van chaos en ijzige kou, waarna het beeld wordt afgekapt om de lezer het behoorlijk duffe leven van Olaf in te katapulteren. Ware het niet dat het hoofdpersonage in het verleden een ongeluk heeft gehad en een tijdje in coma lag. Hij herinnert zich er zelf eigenlijk weinig van, maar probeert de gebeurtenis toch te verwerken met de hulp van een psycholoog. De plot ontplooit zich eerder in scènes dan in hoofdstukken en de lezer ziet precies voor zich hoe het leventje van Olaf zijn gang gaat tot de foto arriveert en IT-deskundige Mila Olaf in vertrouwen neemt over een ontdekking die ze gedaan heeft. Het tempo wordt op dat moment opgedreven en het startsein voor een woelige roadtrip wordt gegeven. Tot daar zit de montage van de auteur prima in elkaar.

In het midden zakt het verhaal helaas in. De tocht van Olaf is een opeenvolging van actie, ontsnappingen en verdachtmakingen. Op zich zit er voldoende variatie in. Het probleem is echter dat er te veel clichés in verwerkt zijn. Het is te gemakkelijk om de twist in de plot te spotten en de volgende stap in het proces in te schatten. Het verrassingseffect ontbreekt, al heeft de auteur zijn best gedaan om origineel uit de hoek te komen, zoals de scène op een veerpont. Toch laat hij zich ook daar opnieuw in de luren leggen door een voorspelbare vlucht van de hoofdpersonages. De nachtmerries die Olaf heeft zijn eerst een verademing, maar zorgen later eerder voor verwarring en onderbreken de flow. Jammer, want hoewel het verhaal gebreken heeft, zit er wel vaart in en wekt het nieuwsgierigheid op. Het einddoel en de reden van Olafs reis blijven immers onduidelijk. De afwikkeling heeft dan weer iets van een B-film, het einde is daarom niet slecht, maar er moeten elegantere oplossingen geweest zijn.

Vogelvrij had krachtiger gekund en geloofwaardiger, maar Kasper van Beek moet wel het nodige krediet krijgen voor de manier waarop hij zijn verhaal brengt. Ondanks de tekortkomingen, moet er worden doorgelezen. Dat dankt de auteur aan de goed getimede en robuuste dialogen, maar ook aan het zwartgallige, humoristische ondertoontje van hoofdpersonage Olaf. Dat brengt leven in de brouwerij en geeft de juiste impuls aan het verhaal. Het eindresultaat is al bij al een onderhoudend boek, zij het eentje waar vast meer uit te halen viel.