Hoogbegaafden bedreigen samenleving

Hoogbegaafde mensen zijn wereldwijd op de spreekwoordelijke vingers van één hand te tellen. Mits zij wel diegenen zijn die op tal van vlakken zorgen voor inovatieve ideeën die de wereld een stukje verder helpen. Zo niet in de spannende thriller Briljant (het eerste deel van een trilogie) van de Amerikaanse misdaadauteur Marcus Sakey. Hierin wordt een neerslachtig futuristisch beeld gegeven van een wereld waarin een groot aantal hyperbegaafden, ook wel ‘abnorms’ genoemd, hun gave ten behoeve van kwade doeleinden aanwenden. Wat ooit een curiositeit was, wordt nu een bedreiging. Vrienden worden vijanden die koste wat het kost bestreden moeten worden. Een origineel gegeven dat door voormalig grafisch ontwerper en reclameman Sakey op intelligente wijze in zijn boek wordt verwerkt.

Soms is hoogbegaafd zijn een zegen. Zo weet een man die patronen in beurscijfers kan lezen 300 miljard dollar bij elkaar te graaien. Keerzijde is dat de beurs van Wall Street crasht.  Een meisje uit Wyoming kan iemands duistere geheimen aflezen aan zijn lichaamstaal. Een gave die niet van gevaar ontbloot is. Omdat onderzoek heeft uitgewezen dat sinds 1980 één op de honderd kinderen uitzonderlijk begaafd is, probeert de Amerikaanse overheid in een vroeg stadium de kwaadwillende abnorms te herkennen. Zij richt het Department of Analysis and Response op, met als onderafdeling de Equitable Services die het recht heeft om in het geheim burgers te volgen en te executeren als dat nodig blijkt te zijn. Eén van de werknemers, gespecialiseerd in terrorismebestrijding, is Nick Cooper, zelf een abnorm. Een man met bevoegheid te doden. Hij kan aan de lichaamstaal van mensen aflezen wat zij van plan zijn te gaan doen.

Nick Cooper zit met zijn team  achter een briljante vrouwelijke computerprogrammeur aan die een virus heeft ontwikkeld waarmee ze geleidingssystemen van militaire vliegtuigen kan infiltreren. Op het moment dat Cooper haar gevangen wil nemen, pleegt ze zelfmoord. Het blijkt dat ze voor het plaatsen van het virus de hulp nodig had van iemand binnen het leger zelf en dat ze met haar zelfmoord hooggeplaatste personen heeft willen beschermen. Als de overheid te horen krijgt dat ene John Smit een grote aanslag voorbereid, krijgt Cooper de opdracht de aanslag te verijdelen.

Wat volgt is een ‘clash of the giants’, John Smith versus Nick Cooper, een krachtmeting tussen hyperbegaafde terroristen en het team van de briljant begaafde abnorm Nick Cooper. Meesterlijk uitgewerkt door Sakey die alle fijne kneepjes van het spannende verhalen vertellen tot in zijn vingertoppen beheerst.   
Om het verhaal persoonlijker te maken, laat Sakey zijn hoofdpersoon Cooper ook in een felle concurrentiestrijd verzeilen met zijn jaloerse collega Roger Dickinson. Bovendien heeft Cooper een strikt persoonlijk probleem. Zijn vierjarige dochtertje Kate blijkt, net als hij, hyperbegaafd te zijn. En dat betekent dat de overheid het recht heeft haar bij de ouders weg te nemen en op een speciale brainwash-school te plaatsen. Om uithuisplaatsing  van Kate te voorkomen, verzint Cooper een wisseltruc. Hij laat zich ontslaan, zonder dat iemand de deal kent. Vanaf dat moment is Cooper vogelvrij, een wandelend doelwit voor vriend en vijand.  

Tussen neus en lippen door debiteert Sakey enkele boodschappen. Zo vindt hij het meer dan geoorloofd om terroristen en moordenaars te vermoorden voordat zij onschuldige mensen vermoorden. Verder betoogt hij dat in een ideale wereld normale mensen en abnorms vreedzaam naast elkaar moeten kunnen leven. Niet bepaald nieuw. Maar het is Sakey vergeven. Hij is origineel, strooit met onverwachte plotwendingen en laat zien dat helemaal niets zeker is in het leven. Zelfs hoogwaardigheidsbekleders hebben soms baat bij bomaanslagen, ontwrichting en chaos.
Briljant  toont de uiterst gewelddadige wereld van nu in een futuristische setting, en er is opvallend weinig verschil. Briljant  houdt ons een spiegel voor. Het beeld dat we zien is inktzwart. De briljante schilder met het zwarte penseel heet Marcus Sakey. Onthoud die naam, voor deel twee en drie van de trilogie. De man is een van de beste verhalenvertellers van dit moment. Een grootmeester.