Bejaarden als superspeurders

Er is geen land ter wereld waar de misdaadliteratuur zoveel bejaarde speurders telt als Engeland. Al vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw lossen zij op ogenschijnlijk onschuldige wijze misdaden op: Miss Marple, Poirot, Maud Silver, Hetty Wainthropp, Mrs Adela Bradley, Rosemary & Thyme, Father Brown, Inspector Frost en niet te vergeten het immens populaire team van gepensioneerden dat in de tv-serie New Tricks (2003-2015) cold cases oploste. Aan deze indrukwekkende reeks sympathieke oudjes is sinds kort De moordclub (op donderdag) toegevoegd. Een creatie van BBC-presentator Richard Osman.

Centraal in zijn boek staan de bewoners van een landelijk gelegen bejaardenhuis in het seniorendorp Coopers Chase, waar je pas terecht kunt na je 65e. Onder het motto 'oud maar niet dood', scherpt een aantal van hen de hersenen door wekelijks, op donderdag, een poging te wagen onopgeloste misdaden alsnog op te lossen. Het kleurrijke groepje bestaat uit de daadkrachtige Elizabeth, voormalig psychiater Ibrahim Arif, de strijdlustige ex-vakbondsleider Ron Ritchie en de kleine, kokette Joyce die ooit verpleegster was.

Het viertal, verenigd in De Moordclub, heeft al vele zaken opgelost zonder dat de autoriteiten er iets mee gedaan hebben. Zij krijgen een nieuwe kans als aannemer Tony Curran, partner van vastgoedontwikkelaar Ian Ventham, gespecialiseerd in verzorgingstehuizen, vermoord wordt. Naast zijn lijk ligt een foto waarop hij te zien is met twee andere mannen, drinkend aan een tafel vol bankbiljetten. De Moordclub weet op slinkse wijze een soort samenwerkingsverband te bewerkstelligen met de lokale politie, onder wie hoofdinspecteur Chris Hudson en de onervaren Donna de Freitas, om aan vertrouwelijke informatie te komen. Als niet veel later Ian Ventham wordt vermoord en de lijken uit het verleden en het heden zich in korte tijd opstapelen, blijkt dat hun eigen verzorgingstehuis een grote rol speelt bij veel van de bloedige incidenten. Het is een kolfje naar de hand van de bejaarde speurders, die zich tot leven voelen komen.

De Moordclub (op donderdag) is een heerlijke, contrastrijke, thriller van Osman. Aan de ene kant is er de landelijke sfeer met de gepensioneerden die een kabbelend bestaan leiden. Hun conversatie is verstrooid, springerig, vol terzijdes en niet ter zake doende opmerkingen. Aan de andere kant zijn er de gruwelijke gebeurtenissen die de rust wreed verstoren. Osman heeft zich goed ingeleefd in het brein van de oudere mens. Hij weet die verwarrende mix van vergeetachtigheid en scherpte, briljant onder woorden te brengen.

Osman hanteert een eigenzinnige, enigszins ontregelende schrijfstijl waarbij hij de fladderende gedachtegangen van de personages perfect weet te verwoorden. Ook laat hij de personages zich regelrecht tot de lezer wenden. En dat alles doorspekt met alle vormen van humor die zo kenmerkend zijn voor Engelse schrijvers: zelfspot, geestige relativering, ironie, zwarte humor en tongue in cheek.

Dat neemt niet weg dat De Moordclub (op donderdag) wel degelijk een serieuze thriller is, waarin niets is wat het lijkt en waarin de structuur van de aloude puzzeldetective duidelijk waarneembaar is. De plot is origineel en de personages zijn uiterst charmant. Qua sfeer een kruising tussen Het geheime dagboek van Hendrik Groen en New Tricks. Spanning en humor hand in hand. Top.