Puur meesterschap
Al vanaf zijn studietijd, ontwikkelde Robert Harris (1957) een grote belangstelling voor geschiedenis en politiek. Zaken die hij later, als politiek redacteur bij de BBC en diverse kranten, professioneel zou combineren. Zijn omgang met politici en zijn voormalige vriendschap met Tony Blair maakten van de bevlogen, idealistische journalist Harris een cynische schrijver die de politieke mechanismen, corruptie en machtspelletjes haarscherp fileerde. Dat kwam onder andere tot uiting in zijn prachtige reeks politieke thrillers waaronder Vaderland, Enigma, Pompeii en Geest. Vrijwel zonder uitzondering in het genre “factie” waarbij hij feiten en fictie op een kunstige manier met elkaar vermengde. Het nieuwste hoogstandje van Harris is De officier.
De officier is een klokkenluidersverhaal dat zich afspeelt aan het einde van de negentiende eeuw. Een schandaal rond de Frans-Joodse legerofficier Alfred Dreyfus die in 1894 werd gearresteerd op grond van valse documenten waaruit zou blijken dat hij een spion was voor aartsvijand Duitsland. Dreyfus werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, uit te zitten op het beruchte Duivelseiland. Zijn veroordeling veroorzaakte veel opschudding. De Franse schrijver Émile Zola pleitte voor de vrijlating van Dreyfus in zijn beroemde pamflet J'accuse...! Daarin werd ook de naam van de werkelijke spion vermeld, de Franse majoor Ferdinand Walsin-Esterhazy. Maar uiteindelijk was het de antisemitische, Franse, kolonel Georges Picquart die zijn nek uitstak voor zijn Joodse collega Dreyfus. Als chef van de Franse geheime dienst ontdekte Picquart dat Dreyfus niet de gezochte spion was, maar een andere officier in het Franse leger. Toen Picquart de Parijse pers daarvan op de hoogte stelde, werd hij gevangen gezet. Door de kracht van de pers werd Dreyfus in 1899 vrijgelaten, al zou het tot 1906 duren voordat hij werd vrijgesproken van alle aanklachten.
De officier is een onthullend verslag van een duister spionageverhaal. Het wijkt af van de vorige boeken van Harris omdat de schrijver extreem dicht bij de historische werkelijkheid blijft. Er is meer sprake van een gedramatiseerde reconstructie dan van een mengeling van feiten en fictie. Hoewel een dergelijk nauwgezet volgen van de feiten geen absolute noodzaak is in een roman, geeft het De officier toch een ongekende authenticiteit. Om de complexe verhaalstructuur met de vele complotten overzichtelijk te maken, heeft Robert Harris gekozen voor een verteltechniek die hij eerder hanteerde in zijn Cicero-trilogie en in Geest: “de verteller”. Meestal een minder belangrijk personage dat nauw betrokken is bij de hoofdpersoon. In De officier wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van een van de belangrijkste personages: Georges Picquart. Wij krijgen zijn verhaal tot ons door middel van zijn fictieve memoires. Ook in dit geval een effectieve vertelvorm omdat hij Harris in staat stelt de gewetenswroeging van Picquart, die aarzelt tussen de weg van zijn geweten en zijn militaire plicht, van binnenuit te kunnen beschrijven. De desillusie van de jonge Picquart, die steeds meer twijfelt aan de morele waarde van de militaire organisatie waar hij deel van uitmaakt, druipt van de pagina’s.
De grote kracht van Harris schuilt mede in zijn enorme hoeveelheid research. Voor De officier heeft hij een jaar lang research gepleegd. Het komt tot uiting in zijn gedetailleerde beschrijvingen van de maatschappelijke onrust en de antisemitische sentimenten in het negentiende eeuwse Parijs, de pijnlijke kloof tussen sociale klassen, de autoritair geleide organisaties die geen enkele fout wilden toegeven en de aandoenlijk naïeve methodes van de geheime dienst. Maar ondanks alle details gaat het boek toch voornamelijk over individuen. Over mensen die de loop van de geschiedenis wisten te veranderen, hoeveel offers zij daar persoonlijk ook voor moesten brengen. Een strijd van het individu tegen de alles vermorzelende machinerieën van politici, militairen en overheid, met hun manipulaties, verraad en moord. Een strijd die gewonnen werd door het individu. Daardoor is De officier niet alleen een boek waarin een scandaleus gerechtelijke dwaling uit de Franse geschiedenis wordt geopenbaard, maar ook een boek van Hoop. Geniaal van structuur. Briljant verteld. Puur meesterschap. Zonder enige twijfel de beste politieke thriller van het jaar.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kees de Bree
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
