Ademloos mooie karakterbeschrijvingen

Vanaf haar oprichting in 1995 heeft uitgeverij Signatuur gebouwd aan een naam die gelijk staat aan een keurmerk dat kwaliteit garandeert. Met succes. Naast de literaire juweeltjes die zijn ondergebracht onder het label Signatuur, zijn er ook prachtige boeken die zich volgens de uitgever "geen literaire roman laten noemen omdat ze te huiveringwekkend zijn, maar ook geen thriller omdat ze te literair zijn". Voor deze donkere, hybride titels heeft men de paraplu 'Signatuur Noir' bedacht. Het nieuwste boek in deze Noir-reeks is De regels van het spel van de veelvuldig bekroonde Argentijnse schrijfster Claudia Pineiro.

De regels van het spel speelt zich voor een groot deel af in de omheinde en streng bewaakte, exclusieve leefgemeenschap Maravillosa, waar zakenman Pedro Chazarreta met doorgesneden keel wordt aangetroffen. Men vermoedt een afrekening omdat zijn vrouw drie jaar eerder bij een dubieus ongeval om het leven kwam. De toonaangevende krant El Tribuno besluit aandacht aan de zaak te besteden. Nurit Icar, schrijfster van misdaadromans, mag tijdelijk haar intrek nemen in een villa in Maravillosa om de zaak van binnenuit de verslaan. Zij wordt bijgestaan door een niet bij naam genoemde jonge misdaadverslaggever. Omdat de oude crimereporter Jaime Brena de jongen onder zijn hoede neemt, ontstaat een driemanschap dat al snel op meerdere moorden stuit die onlosmakelijk met elkaar verbonden lijken te zijn. Een ontdekking die levensgevaarlijk is.

De hoofdpersonen van Pineiro zijn in hoge mate elkaars tegenpolen. Romanschrijfster Nurit Icar, ooit op handen gedragen, is na de mislukking van haar laatste boek in een diep zwart gat gevallen en fungeert nog alleen als ghostwriter. Als 50-plusser tobt zij over het vervliegen van de jaren. Vanwege haar gelijkenis met het kokette tekenfilmfiguurtje Betty Boop heeft zij de bijnaam Bettibu. Jaime Brena, ooit de stermisdaadverslaggever van El Tribuno, is vanwege zijn eigenzinnigheid op een zijspoor gerangeerd en overdenkt, als 60-plusser, de mogelijkheid van een vervroegd pensioen. Tegenover deze ervaren scribenten van de oude garde staat, als vertegenwoordiger van een nieuwe generatie, de piepjonge misdaadverslaggever die door Pineiro uitsluitend "de jongen van Misdaad" wordt genoemd. Een wonderlijk gezelschap dat 'ink and link', oftewel de voordelen van zowel de gedrukte krant als van het internet, doeltreffend weet te combineren. Uiteraard niet zonder de nodige strubbelingen. Maar, oud leert van jong en jong leert van oud.

Het thema van het boek is weliswaar niet geheel origineel: een aantal (school)vrienden van vroeger dragen een geheim met zich dat in een latere fase van hun leven leidt tot wraak en moord, maar de verpakking van Pineiro is uniek. De schrijfster besteedt minstens zoveel aandacht aan een eigenzinnige verteltrant als aan de ontrafeling van het mysterie rond de moorden. Zo wordt het hele verhaal verteld in de tegenwoordige tijd en dat is bepaald ongebruikelijk bij een misdaadverhaal waarin vaak naar het verleden moet worden verwezen. Heel apart, maar functioneel, zijn ook haar razendsnelle scenewisselingen annex tijdkoppelingen ("Op hetzelfde moment dat Nurit haar huis binnenloopt, gaat Jaime achter zijn pc zitten."). Bovendien lapt Pineiro alle taalconventies aan haar laars door de dialogen van de personages achter elkaar te zetten als doorlopende onderdelen van de tekst, zonder aanhalingstekens, streepjes of nieuwe alinea's. Het is even wennen, maar Pineiro bereikt met haar snelle en compacte verteltrant wel dat de lezer heel direct bij de gebeurtenissen wordt betrokken.

Omdat Claudia Pineiro een beperkt aantal personages opvoert dat bijdraagt aan het oplossen van de moordzaken, heeft zij alle ruimte voor het uitdiepen van haar hoofdpersonen, de drie schrijvende speurders. Het zijn mensen die niet alleen bezig zijn met de moordzaken maar vooral met het alledaagse. Zo wordt er veel aandacht besteed aan de overpeinzingen van de karakters over lichamelijk verval, het verdwijnen van gevoelens, de afkeer van bureaucratie, de veranderende journalistiek, vriendschap en verraad, de verblindende werking van liefde, klassenverschillen, misplaatste arrogantie en de corruptie van geld en macht. Maar ook de humor ontbreekt niet. Met name de scènes van Nurits bemoeizuchtige vriendinnen en haar voormalige (getrouwde) minnaar die haar na zijn prostaatoperatie grootmoedig de eer wil gunnen hem te ontmaagden, zijn hilarisch.

De regels van het spel is een vlot geschreven, zeer intelligente misdaadroman, en het ultieme antwoord op de vraag of literatuur en misdaad wel met elkaar verenigd kunnen worden. Prachtig van taal en verbeelding. Ademloos mooie karakterbeschrijvingen. Spannend en intrigerend. Dat er tussen neus en lippen door een sfeervol en onthullend beeld van het huidige Argentinië wordt gegeven is mooi meegenomen.