Identificatie met het Kwaad

The Godfather (1969) van Mario Puzo is één van die weergaloze boeken die mede dankzij de verfilmingen een onvergetelijke klassieker is geworden. Het maakte tevens de naam Puzo synoniem aan maffia. Een loden last. Na het weinig succesvolle Fools die (Dwazen sterven) uit 1978, spelend in de gokwereld en filmindustrie, keerde Puzo in De Siciliaan (1984) snel terug naar de wereld van de maffia die hem het grote succes had gebracht.

De Siciliaan, heruitgebracht door Xander Uitgevers, is een soort sequel van The Godfather. In dit boek voert Puzo de roemruchte maffiafamilie Corleone opnieuw ten tonele. Michael Corleone, Don Vito's zoon, is op aanraden van zijn vader naar Sicilië gevlucht om degenen die hem wilden vermoorden, even te laten afkoelen. Nu, het is inmiddels 1950, acht de Peetvader de tijd rijp voor Michaels terugkeer. Hij draagt Michael op om de jonge Siciliaanse bandiet Salvatore Giuliano mee te nemen naar Amerika.

Met de keuze voor Salvatore Giuliano implementeert Mario Puzo een groot realiteitsgehalte in zijn boek. Salvatore Giuliano (1922-1950) was een werkelijk bestaande maffioso die een levende legende werd, een moderne Robin Hood. Hij stal voedsel, vee en geld van de rijken en verdeelde die onder  de armen.  Giuliano werd de leider van de zwarte handel die ontstond na de invasie van de Amerikanen op Sicilië, gedurende WO II. Ook onderhield hij banden met de maffia. Hij kwam in grote moeilijkheden toen hij een agent vermoordde en er later tijdens een demonstratie 11 mensen werden gedood, waarvan hij ten onrechte de schuld kreeg.

In De Siciliaan vervlecht Puzo realiteit en fantasie tot één hecht geheel. Michael Corleone probeert in Palermo een ontsnapping te organiseren voor Giuliano. Maar als de jonge gangster verwikkeld raakt in een explosie van geweld en vendetta’s ziet Michael Corleone zijn lot verbonden met deze ultieme Siciliaan, een gevaarlijk en gepassioneerd strijder die, vanuit zijn schuilplaats in de bergen, de corrupte notabelen bestrijdt. Salvatore Giuliano beschikt over belastende informatie over vooraanstaande politici. Het document, dat hij Het Testament noemt, bevat keiharde bewijzen van corruptie van de regering. Daarom jaagt niet alleen de politie op Giuliano, maar ook de maffia zelf. Een strijd die niet te winnen valt.

De Siciliaan is geen vervolg op The Godfather. Het verhaal draait niet om Michael Corleone, maar gaat volledig over de Siciliaanse boef Salvatore Giuliano. En daarmee is het slot van het boek ook meteen bekend. Giuliano werd op 27-jarige leeftijd doodgeschoten door een van zijn eigen mensen. De Siciliaan is dan ook een geromantiseerde documentaire waarin Puzo stilstaat bij de jeugd en ontwikkeling van Giuliano, de omstandigheden die ertoe leidden dat hij in de misdaad terechtkwam, de mensen die hem omringden en de oorzaken die tot zijn vroegtijdige dood leidden.

Dat Puzo zes jaar heeft uitgetrokken voor het schrijven van De Siciliaan is af te lezen aan het boek. Zowel de natuur, de leefomstandigheden als de sociale omstandigheden en familierelaties worden gedetailleerd uit de doeken gedaan. Tijdens het lezen adem en proef je het stof van het ruige Sicilië. Je snapt waarom de mensen handelen zoals ze dat doen, krijgt begrip voor hun onvrede, hun opstandigheid ten opzichte van de rijke landheren en de corrupte autoriteiten.

De Siciliaan creëert in dat opzicht een even vertekend, want geromantiseerd, beeld als The Godfather. Puzo doet wat alleen goede schrijvers kunnen. Hij laat zijn lezers in het hoofd kruipen van de criminelen, laat ze met hen meeleven, laat ze zich identificeren met het Kwaad. En de lezer doet dat met plezier, want De Siciliaan is een boeiend en filmisch geschreven boek dat je evenzeer met je hart leest als met je verstand. Een indrukwekkende maffiaroman met goed uitgewerkte personages en ijzersterke dialogen. Soms lieflijk, romantisch en hartverscheurend, soms keihard en gewelddadig. Loyaliteit en verraad hand in hand. Volkomen recht doende aan de historische gebeurtenissen. Een sterk ondergewaardeerd boek van Puzo, dat minstens zo goed is als The Godfather. Wellicht zelfs beter.