De hel van het verleden

Met haar debuut De Krijtman veroverde C.J. Tudor ("just call me Caz") op sensationele wijze  de harten van thrillerliefhebbers over de hele wereld. De vertaalrechten werden al voor verschijning aan 39 landen verkocht. Het boek werd overladen met jubelende recensies, kreeg tal van award-nominaties en maakte de schrijfster tot een rijke vrouw. Op haar tweede boek, De Terugkeer, rust dus de zware taak om de hooggespannen verwachtingen waar te maken. 

In De Terugkeer duikt C.J. Tudor opnieuw in het verleden, een schatkamer vol geheimen en mysteries. De ik-persoon Joe Thorne (40 jaar) keert terug naar zijn geboortedorp Arnhill, een grimmig, doodgebloed mijnwerkersgehucht in North Nottinghamshire.  Het is een dead end town, waar alle dromen, illusies, ambities en carrières gestrand zijn en waar berusting en lethargie de schaarse overgebleven bewoners in hun greep houden. Een dorp waar geen zinnig mens naar terugkeert. Toch doet Joe dat wel. Tot verbijstering van iedereen.

Joe gaat lesgeven op zijn oude middelbare school. In het woonhuis dat hij betrekt, zijn niet lang daarvoor de lijken gevonden van een lerares die haar zoon Ben heeft vermoord en die vervolgens zelfmoord heeft gepleegd. Op de muur staat met grote letters de raadselachtige tekst "Niet Mijn Zoon". Het is min of meer het leidmotief van het boek: kinderen die door een bepaalde gebeurtenis niet langer zichzelf zijn, die qua karakter onherkenbaar zijn geworden. Dat geldt ook voor Annie, de kleine zuster van Joe, die vijfentwintig jaar eerder plotseling verdween en pas na 48 uur zwervend over het terrein van de oude kolenmijnen werd aangetroffen.

Wat is er met Annie gebeurd?  Waarom is Joe weggevlucht uit Manchester? Van wie is de aan Joe gerichte e-mail waarin staat: "Ik weet wat er gebeurd is met je zusje. Het gebeurt opnieuw?" Waarom heeft de sadistische Gloria een invalide man van Joe gemaakt? Wat is de werkelijke oorzaak van de dood van Annie? Welke rol spelen de gesloten kolenmijnen in het geheel? Het zijn maar enkele van de vele vragen die C.J. Tudor oproept en waarmee ze de lezer onverbiddelijk meesleept naar de hel van het verleden.

Beetje bij beetje geeft Tudor de antwoorden op alle door haarzelf opgeroepen vragen. Het duurt alleen vrij lang voordat het voortkabbelende verhaal enigszins op gang komt en spannend wordt. Tudor is een meesteres in de vertragend werkende uitweidingen en clichématige uitdrukkingen ("je kunt gaan reizen, maar je kunt nooit aan jezelf ontsnappen"). Daar staat tegenover dat ze in de tweede helft van het boek het tempo opvoert, een ongekend aantal konijnen uit haar hoge hoed tovert en dat ze een stortvloed aan plotwendingen over de lezer heen stort. Alles blijkt anders dan gedacht. De balans tussen begin en einde is echter volledig zoek.

Ook heeft Tudor in De terugkeer moeite met een uitgekiend gebruik van de diverse genres die ze in het verhaal hanteert. Het is een mix van thriller, mystery, horror, en bovennatuurlijke elementen. Met elkaar zorgen ze voor een steeds onheilspellender wordende sfeer, maar ronduit teleurstellend is het feit dat één van de meest essentiële mysteries uit het verhaal volledig in het luchtledige blijft hangen.

De terugkeer is ondanks alles een zeer lezenswaardig en sinister boek. Maar tippen aan De Krijtman kan het niet.