De schuldige onschuld van Mata Hari
Mata Hari werd in 1876 als Margaretha Geertruida Zelle in Leeuwarden geboren. Op haar 19e trouwde ze met een KNIL-militair, vestigde zich in Amsterdam en kreeg een zoon en dochter. Enkele jaren later vertrok het paar naar Nederlands-Indie waar het zoontje overleed. Dit dieptepunt in haar leven luidde een nieuwe levensfase in. Ze scheidde in 1906 van haar man en vestigde zich als de exotische naaktdanseres Mata Hari (Maleis voor: Oog van de dag oftewel zon) in Parijs. Ze werd al snel beroemd en trad op in Wenen, Monaco, Madrid en de scala van Milaan. Minstens zo fameus was haar levenswandel. Mata Hari deelde het bed met tal van mannen uit de hoogste kringen in ruil voor een flinke bijdrage aan haar luxe levensonderhoud. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was haar roem tanende en verdween al haar geld als sneeuw voor de zon. Vanwege haar intieme omgang met militairen en politici, zowel uit Duitsland als Frankrijk, werd zij verdacht van spionage. In 1917 werd ze in Frankrijk ter dood veroordeeld op beschuldiging van hoogverraad wegens spionage voor de Duitsers. Na haar executie barstte de discussie los of Mata Hari een doortrapte spionne was geweest of een onschuldig slachtoffer van intriges? Was het wellicht zo dat de Franse militaire overheid in haar, een buitenlandse courtisane, een goede zondebok zag voor het falen van het commando aan het front?
In De tranen van Mata Hari volgt Tomas Ross twee verhaallijnen. De ene verhaallijn volgt zeer gedetailleerd en gedocumenteerd de opkomst en ondergang van Mata Hari. Een spectaculaire verhaallijn waarbij onontkoombaar de vraag zich aandient hoe het kwam dat Mata Hari zo immens beroemd kon worden. Ze was niet echt mooi, had een grote neus, een platte boezem en kon niet overdreven goed dansen. Ze was een vrouw die het gewend was dat steenrijke minnaars haar met weelde overlaadden. Seks was voor haar part of the deal. Aandacht en bewondering eveneens. Toen haar optredens later minder gewild waren, kreeg zij het moeilijk. Mede doordat de oorlogshandelingen het haar beletten naar haar villa in Frankrijk te reizen, bleef zij noodgedwongen een tijd in Den Haag waar ze ondermeer een verhouding had met Prins Hendrik. Ze haatte Nederland en adoreerde Frankrijk dat haar beroemd had gemaakt. Van diverse kanten werd haar gevraagd te spioneren, maar of Mata Hari daar ook werkelijk de capaciteiten voor bezat? Velen waagden het te betwijfelen en Tomas Ross al helemaal.
De andere verhaallijn volgt de wederwaardigheden van het fictieve personage Willem Bentinck, een Nederlandse journalist die als correspondent voor het NRC in Parijs werkzaam was. Bentinck werd door een meedogenloze spion gechanteerd en werd een spion tegen wil en dank. Op een bepaald moment raakte zijn leven verweven met dat van Mata Hari.
Tomas Ross is in De tranen van Mata Hari niet alleen op zoek naar de waarheid. Hij schildert tevens een prachtig en kleurrijk beeld van het leven tijdens de oorlog. Alle details zijn ingevuld, van aapjeskoetsiers, dekschuiten en badhuizen tot de toenmalige cryptografie toe. Ondanks de vele personages die de revue passeren is het verhaal kristalhelder. Tomas Ross neemt de lezer op geraffineerde wijze mee langs de Europese hoven, ministeriele vertrekken en de diverse boudoirs van Mata Hari. Hij tekent haar naïviteit en domheid met een ragfijne potloodlijn, haar ijdelheid en erotische aantrekkingkracht met een fors aangezette penseelstreek en haar teloorgang met een dikke kwast waar haar zelfzucht en wanhoop in klodders rode verf vanaf druipt. Nuancerend daar waar nuances nodig zijn, stelling nemend daar waar conclusies gerechtvaardigd zijn. Mata Hari was een vrouw die aanvankelijk manipuleerde en, naarmate haar populariteit minder werd, gemanipuleerd werd. Zij werd het slachtoffer van krachten die groter waren dan zijzelf. Tomas Ross is ervan overtuigd. Tien jaar voordat het gerechtsdossier van de vermeende spionne in 2017 openbaar wordt gemaakt, heeft hij het onderzoek al afgerond. De weerslag is te vinden in De tranen van Mata Hari, een weergaloos boek van een schrijver op eenzame hoogte. Vijf sterren.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kees de Bree
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
