Door het leven beschadigde speurder

Het lijkt wel of er geen einde komt aan het nieuws over Michael Connelly. De man wordt met de dag populairder. Vorige maand nog werd Connelly met zijn thriller Slotakkoord 10e in de verkiezing om de beste thriller van het jaar 2005. Zijn nieuwe boek De Lincoln advocaat vliegt de winkels uit en onlangs is er een Conelly-omnibus verschenen met Bloedbeeld, Donkerder dan de nacht en het verhaal Cielo Azul. Een mooie aanleiding om Donkerder dan de nacht te bespreken, een mijlpaal in het werk van Connelly.

Hoofdpersoon in Donkerder dan de nacht is ex-FBI agent Terry McCaleb die al eerder optrad in Bloedbeeld, waar hij een hartoperatie moest ondergaan en dientengevolge kalm aan moest doen.
In Donkerder dan de nacht wordt McCaleb door de politie van Los Angeles gevraagd zijn licht te laten schijnen op de raadselachtige moord op Edward Gunn. Een crimineel die al meerdere malen ondervraagd is door detective Harry Bosch over zijn betrokkenheid bij de onopgeloste moord op een prostituee. De moord op Gunn is het soort rituele moord waarin McCaleb in zijn FBI-tijd in gespecialiseerd was. Als McCaleb het dossier analyseert, stelt hij een profielschets van de moordenaar op, waar slechts één iemand in past: zijn vriend, rechercheur Harry Bosch. De vraag is of Harry Bosch werkelijk de dader is of dat hij wordt gebruikt als zondebok door de maffia? Het vervelende is dat Bosch op dat moment in de rechtbank optreedt als belangrijkste getuige tegen een beestachtige moordenaar. Publiciteit is funest.

Donkerder dan de nacht is zowel politieroman als legal thriller (Connelly’s eerste), maar meer nog is het een confrontatie tussen twee vrienden die allebei aan dezelfde kant van de wet staan, met dezelfde beroepseer en hetzelfde doel voor ogen: het pakken van beestachtige moordenaars. Alleen de methoden om dat doel te bereiken verschillen. Het is een morele kwestie. Wat is wettelijk nog net toelaatbaar en wat niet? En als vervolg daarop: welk gedrag accepteer je van een vriend en welk gedrag gaat te ver? McCaleb en Bosch laveren tussen achterdocht en warme vriendschap. Ze helpen elkaar, maar maken in de praktijk en in moreel opzicht grote fouten. Hun relatie wordt door Michael Connelly zo razend knap beschreven dat hij het boek naar grote hoogte stuwt.

Michael Connelly is lange tijd misdaadverslaggever geweest in Los Angeles en heeft gezien hoe rechercheurs constant op het smalle koord tussen goed en kwaad balanceren. Die worsteling heeft hij in Donkerder dan de nacht vorm gegeven. In een interview zegt Connelly dat hij in dit boek het karakter van Bosch wilde uitdiepen. Hij wilde laten zien dat het leven dat Bosch leidt een hoge prijs heeft. Daarvoor had hij een andere hoofdpersoon nodig door wiens ogen de lezer kan kijken. Het werd de integere McCaleb die nadat de moordzaken zijn opgelost, toch tegen Bosch zegt: “Harry, ik kan je vriend niet meer zijn.” In Donkerder dan de nacht wordt voor het eerst duidelijk hoezeer Harry Bosch beschadigd is door zijn beroep. Een van de karakters zegt: “Je kunt niet zomaar de duisternis in stappen zonder dat die effect op je heeft.” Het is een keerpunt in de manier waarop we in de volgende boeken naar Harry Bosch zullen kijken.
Centraal in Donkerder dan de nacht staan de karaktertekeningen: McCaleb als kwakkelende gepensioneerde agent, worstelend met de verplichtingen aan zijn gezin en zijn roeping in het leven. Hij is een man die 100% afwijkt van de archetypische speurders uit de doorsnee politieromans. Datzelfde geldt voor Harry Bosch, de gedreven speurder met een glijdende moraal, die alleen gelooft in het lot. Door zijn collega wordt hij gezien als het type “engel der wrake”.

Donkerder dan de nacht is een onvergetelijke klassieker. Door en door spannend en bovendien een raak statement over integriteit en loyaliteit tussen vrienden. De levensechte karaktertekeningen en dialogen zijn weergaloos. De plot is ijzersterk en vol verrassingen. De sfeerbeschrijving van de duistere kant van L.A. overtreft de Raymond Chandler uit zijn hoogtijdagen. Donkerder dan de nacht is een meesterwerk. Een juweeltje dat behoort tot de allerbesten in het genre.