Vaderlandsliefde en passie tijdens WO II

Scott Turow, zelf officier van justitie, wordt gezien als de grondlegger van de ‘legal thriller.’ Hij is een perfectionist die ruim drie jaar uittrekt voor elk nieuw boek. Het resultaat is er naar. Doodgewone helden is een indrukwekkende roman over WO II waarin Turow gebruik heeft gemaakt van zijn vaders visie op oorlog en moed.

Er zijn van die universele gebeurtenissen die, als ze op een integere manier worden verwoord, aangrijpende emoties bij de lezer kunnen oproepen. Zo zal de dood van een vader bij vele mensen gevoelens van verdriet maar ook van spijt en onmacht oproepen. Want, wat weet je eigenlijk van hem? Hoe goed heb je hem nu echt leren kennen. In Doodgewone helden staat die menselijke worsteling centraal, geplaatst tegen het grauwe decor van W.O.II.

De 56 jarige rechtbankverslaggever Stewart Dubinsky (die ook in eerder werk van Turow optrad) vindt na de dood van zijn vader brieven die hij tijdens de oorlogsjaren aan zijn minnares heeft geschreven. Hierdoor beseft Stewart hoe weinig hij van zijn vader David Dubin weet. Wel weet hij dat zijn joodse vader tijdens de Tweede Wereldoorlog als officier in Europa heeft gevochten en dat hij zijn moeder uit een concentratiekamp heeft bevrijd. Stewart besluit het verleden te ontrafelen. Aan de hand van militaire archieven, oude brieven en het gevangenisdagboek, dat bewaard is door zijn vaders advocaat, reconstrueert Stewart, in lange flash backs, de oorlogsjaren van zijn vader. Hij ontdekt meer vragen dan antwoorden. Was zijn joodse vader een held? Een deserteur? Een moordenaar? Of gewoon een bange officier? De reconstructie van David’s leven toont de hartverscheurende keuzes die zijn vader moest maken op het slagveld, in de rechtszaal en in de liefde.

Scott Turow heeft de verschrikkingen van de oorlog zonder opsmuk beschreven, vanuit het perspectief van Stewart’s vader. Hij ziet W.O. II, als een oorlog die Europa van het Nazisme heeft bevrijd, maar niet van het kwaad. Zijn boek gaat over gewone mensen in extreem moeilijke omstandigheden. Gewone mensen die naast vaderlandsliefde ook passies hebben, die worstelen met hun geweten en die tegen wil en dank uitgroeien tot helden.

Het enige dat je Scott Turow kwalijk kan nemen is dat hij af en toe kiest voor de Hollywood-versie van de oorlog. Zo leert de jonge David ene Martin kennen, een geheim agent, maar tevens een ongehoorzame rebel die alle regels aan zijn laars lapt. Een soort Johnny Depp of Brad Pitt dus. David wordt verliefd op een Frans meisje die in het verzet werkt. Als zij een ammunitiedepot opblazen volgt een gigantische explosie. Gelukkig raakt niemand gewond. Hoewel het een geheime operatie is, wordt meteen na de aanslag een enorm feest gehouden. Kortom, Hollywood. Maar afgezien van deze geromantiseerde escapades heeft Scott Turow een prachtig boek geschreven. Heel spannend, maar beslist geen thriller!

Scott Turow heeft de innerlijke strijd van de mens tijdens WO II op literaire wijze vorm gegeven. Mooi, eerlijk, gevoelig, met een feilloos gevoel voor esthetiek en psychologie. Hij verweeft mooie filosofische gedachtes en sfeervolle beelden met absolute horror, doodsangst en schrijnende emoties. Het boek is een prachtig monument voor zijn joodse vader van wie hij de verhalen over de Tweede Wereldoorlog heeft gehoord. De emotionele kracht van Doodgewone Helden is indrukwekkend. De pijn van het verleden herleeft in een van de mooiste oorlogsromans die ik ken.