Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Naamloze held

Kees de Bree 07 mei 2008 Auteur
Een vakantie naar Frankrijk bracht Len Deighton (Londen,1929) op het idee om spionageromans te gaan schrijven. Hij debuteerde in 1962 met Dossier Ipcress dat niet alleen de wereld veroverde, maar dat ook laaiend enthousiaste kritieken kreeg en (o.a. door VN) gezien werd als een boek dat de spionageroman op magistrale wijze vernieuwde.
Hoofdpersoon in Dossier Ipcress is een naamloze ik-persoon, een Engelse geheim agent, die de lezer af en toe direct toespreekt. Al in het eerste hoofdstuk wordt duidelijk waar het om draait: “Ik weet niet wat u ervan vindt, maar voor mij is 18.000 pond sterling een heleboel geld. De regering had me opgedragen het uit te betalen aan de man aan het hoektafeltje, die bezig was met mes en vork een rituele moord op een slagroomgebakje te plegen.”
De Poolse dubbelspion aan wie het geld overhandigd moet worden, heeft de bijnaam De Gaai en vermoedelijk heeft hij iets te maken met de acht hooggeplaatste biochemici, specialisten op het gebied van chemische oorlogsvoering, die in 6 ½ week tijd zijn verdwenen. De naamloze ik-persoon heeft de opdracht de laatst verdwenen chemicus vrij te kopen. Het wordt een ingewikkelde affaire waarbij de meest exotische oorden dienen als kleurrijk decor. Alleen dankzij vernuft en onverbiddelijke hardheid weet de ik-persoon te voorkomen dat hij slachtoffer wordt van hogere machten in de wereld van spionage en contraspionage.
Dossier Ipcress is een prachtige kruising tussen bloedige ernst en humoristische intermezzo’s. De ik-persoon is, anders dan James Bond, geen held die bij voorkeur het middelpunt is van stevige acties. Met name in het begin is hij meer toeschouwer dan actieheld. Hij is een tikkeltje lui en maakt zich grote zorgen over zijn salaris. Hij is vaak meer bezig met zijn onkostennota’s en met een ingewikkelde kruiswoordpuzzel dan met de serieuze kant van zijn beroep: het vechten voor volk en vaderland. Hij is de volmaakte antiheld, beslist geen Superman die vol levensdrift in luxe bolides het gevaar tegemoet rent. Hem ontbreekt ook het geld om er een dergelijke levensstijl op na te houden.
Een van de vernieuwende aspecten van Dossier Ipcress is dat heel nauwkeurig de procedures van de geheime dienst worden vermeld. Voeg dit bij de (ongebruikelijke) relativerende humor, het curieus te noemen plichtsbesef van de hoofdpersoon, de razend spannende en ingenieuze plot, de kleurrijke spionnen en contraspionnen, de onverwachte gebeurtenissen, keiharde acties, een snuifje erotiek en de wisselende decors (Beiroet, Zwitserland, Rome) en je hebt een spionageroman die klinkt als een klok. De Big Ben wel te verstaan. Bovendien is Dossier Ipcress zo filmisch geschreven dat het lijkt of een filmscenario zich voor de ogen van de lezer ontrolt. Dat de filmindustrie twee jaar na publicatie al de verfilming van het boek in de bioscopen had was dan ook geen wonder.
Dossier Ipcress kan gezien worden als het meesterwerk van Len Deighton. Het is spits, cynisch en ingenieus. Spannend, geestig en volstrekt tijdloos. Een topklassieker van een van de grootste misdaadschrijvers van de 20e eeuw.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Kees de Bree

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!