Hel en verdoemenis in een Vlaams dorp

Van alle veelschrijvers (de auteurs die één of twee boeken per jaar publiceren) is de Vlaamse  Belinda Aebi (1959) waarschijnlijk degene die de meest constante kwaliteit levert. Altijd fantasierijk en plezierig om te lezen. Na de zevendelige reeks misdaadromans rond de Gentse onderzoeksrechter Maud Gelderman en de tweedelige reeks rond profiler Kaya De Regge, heeft Aebi zich nu toegelegd op het schrijven van standalones. Haar nieuwste boek is Het dorp. 

Het boek ontleent haar titel aan het Vlaamse dorp Koolbeke, waar de jonge journaliste Eline Jehaes terecht komt na een ongelukje met de auto van haar vader. Het is een gehucht van 3.000 inwoners dat op dictatoriale wijze bestuurd wordt door de plaatselijke dominee. De fanatiek religieuze inwoners leven afgesloten van de buitenwereld, mijden alles wat modern is en hebben een bloedhekel aan vreemdelingen.

In die beklemmende en vervreemdende entourage ontmoet Eline de alleenstaande moeder Sylvia, die een merkwaardige herberg runt en Eline onderdak verleent. Eline ontdekt dat er in het dorp ruim veertig mismaakte mensen wonen, die zijn getroffen door een erfelijke aandoening. Toen de farmaceutische firma van Hugo Cockaert in het verleden bloedmonsters kwam nemen, was er even hoop dat er medicijnen zouden worden ontwikkeld. Maar helaas. Als in Koolbeke bovendien het lijk van een jonge zwangere vrouw in een beerput wordt gevonden, gaat de nieuwsgierige Eline op onderzoek uit. 

De gebeurtenissen in het dorp nemen ongeveer 160 pagina's in beslag en vormen het eerste deel van het boek, dat in vier delen is opgedeeld. Het tweede deel gaat over Hugo Cockaert en zijn familie. Het derde deel gaat over Hugo's vrouw Lea en het vierde over het intussen gemoderniseerde Koolbeke, waar Eline opnieuw een kijkje gaat nemen. 

Het is een wonderlijke opdeling van het verhaal. Tussen de delen onderling zijn qua sfeer en toonzetting enorme verschillen. Het eerste deel dat zich afspeelt in Koolbeke met haar wonderlijke inwoners, vertoont overeenkomsten met de boers primitieve plattelandssfeer van De Metsiers van Hugo Claus. In wezen is dit deel een veredelde streekroman. 

In het tweede en derde deel, waarin de rijke Hugo en Lea centraal staan, is de sfeer het tegenovergestelde. Hier wordt de decadente en versleten relatie tussen twee afgestompte rijke mensen en hun verveelde kinderen uit de doeken gedaan. Dat Hugo wordt gechanteerd is bijzaak. Vreemdgaan en onmin zijn de hoofdingrediënten van de twee delen die als familiedrama gekenschetst kunnen worden. 

In het vierde deel, waarin Eline terugkeert naar Koolbeke, worden alle openstaande rekeningen tussen de inwoners vereffend.  Bij een aantal mensen zijn onvrede en vernedering uitgegroeid tot boosheid. En boosheid wordt omgezet in wraakzucht en moord. Het recht wordt in eigen hand genomen. Er is simpelweg geen politie die handhaaft of bestrijdt. 

Die gang van zaken is kenmerkend voor het hele boek. Ook Eline lost niets op. Haar rol is die van een voorbijganger aan wie bepaalde bloedige gebeurtenissen verteld worden. Zij is de toeschouwer in een dorp dat haar eigen wetten stelt en haar eigen straffen bepaalt. Ver weg van politie en overheid. Daarom is het dorp ook de onbetwiste hoofdpersoon in deze roman die heerlijk wegleest en waar misdaad in voorkomt, zonder dat het ooit een misdaadroman wordt. Een boeiend, vlot geschreven, maar enigszins verwarrend experiment van Belinda Aebi.