Het boek is esthetisch

het taalgebruik van hoge kwaliteit, maar het is geen origineel boek, niet qua vorm en niet qua inhoud.,Hoofdpersoon in deze traditionele whodunnit-politieroman is inspecteur Alan Banks, een kleine felle man met donker haar en een boksersneus, die van opera, koorzangen en sigaretten houdt. Hij is met zijn vrouw van Londen naar de plattelandsgemeente Eastvale in Yorkshire verhuisd om de zinloze spiraal van zinloos geweld te ontvluchten. Tevergeefs, zoals snel blijkt. Hij wordt geconfronteerd met de moord op de steenrijke historicus Harry Steadman, een vriendelijke man die tijdens zijn leven ogenschijnlijk geen enkele vijand had en die een teruggetrokken leven leidde. Alan Banks, vermoedt de aanleiding tot de moord in het verleden. Met een oneindig doorzettingsvermogen graaft hij, tot vervelens toe, in het verleden van de echtgenote en de kleine vriendenkring van Steadman: een mensenschuwe uitgever, een rommelige zakenman, een intrigerende folk-zangeres, een botte detective-schrijver en twee gerespecteerde ex-collega’s. Dwars door het hoofdverhaal loopt ragfijn het verhaal van de ambitieuze Sally, een beeldschoon tienermeisje uit het dorp “op de rand van vrouw zijn”. Zij denkt iets over de moord te weten, maar zij heeft geen enkel vertrouwen in de politie. Onbedachtzaam gaat zij zelf op onderzoek uit.
Robinson schetst met een meesteroog, en geheel in de traditie van Engelse auteurs als P.D.James en Ruth Rendell, aangevuld met een flinke dosis Simenon, een doorsnee plattelandsgemeente: de dorpse sfeer met de locale pubs, het geroddel, de achterdocht, de goed bewaarde dorpsgeheimen. Geduldig en begripvol beschrijft hij de mensen die allemaal een beetje liegen, een deel van de waarheid achterhouden en elkaar de hand boven het hoofd houden.
Hoewel er inmiddels al 15 boeken over Alan Banks zijn verschenen, is Nachtlicht (uit 1987) eigenlijk het eerste boek met de inspecteur in de hoofdrol. Het bestempelen als jeugdzonde, doet het boek tekort. Per slot van rekening werd het meteen genomineerd voor de Arthur Ellis Award. Maar ik vind het wel duidelijk het begin van een reeks. Je voelt de potentie, maar die is nog niet tot volle wasdom gekomen. Inspecteur Banks heeft zijn draai nog niet geheel gevonden.
Alles in Nachtlicht is klein gehouden, de gesprekken de gebeurtenissen, de gedachtenvorming, eigenlijk het gehele plot. Het is een miniatuurtje met zorgvuldig uitgewerkte details waarin geen plaats is voor grote handelingen en sinistere complotten. De verhaallijn en de plot zijn simpel evenals de onderzoeksmethodes van Banks. Geen geniaal denk-, of speurwerk, maar gewoon onvermoeibaar doorgaan met vragen stellen. Nachtlicht is de schoonheid van de eenvoud. Het gaat over gewone, toegankelijke mensen in een door de natuur gedomineerde omgeving. Het verhaalverloop is aangepast aan het ritme van de plattelandsbevolking, dus traag. Er wordt veel aandacht besteed aan landschapsbeschrijvingen van het ruige Yorkshire en aan het weer. Bij elkaar geeft dat Nachtlicht de sfeer en kleur van grijze leistenen daken, van vochtige nevels, sompige moerassen, drassige heides en eeuwig druppende regenpijpen.
Dat Nachtlicht gepresenteerd wordt als literaire thriller vind ik onzin. Het boek is esthetisch, het taalgebruik van hoge kwaliteit, maar het is geen origineel boek, niet qua vorm en niet qua inhoud. Er is nauwelijks sprake van karakterontwikkeling en de lezer wordt geen moment verrast. En dat zijn slechts enkele van de basisvoorwaarden om een boek literair te mogen noemen. Maar goed, Robinson heeft niet om het etiket gevraagd. Hij heeft een groeidiamant geschreven die inmiddels is uitgegroeid tot een opvallend juweel, in de vorm van de serie Alan Banks. Wat wil een mens nog meer?