Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

De paranoia van een ijzingwekkende periode

Kees de Bree 16 oktober 2012 Auteur

Rusland, eerste helft van de vorige eeuw. Stalin regeert met ijzeren hand. iedereen is bang voor iedereen. Niemand is zijn leven zeker. Het is een psychotische periode die miljoenen mensen het leven kost en die treffend wordt beschreven in de weergaloze boeken Kind 44 van Tom Rob Smith en Gorki Park van Martin Cruz Smith. Boeken die de inspiratiebronnen zijn geweest voor de Engelse advocaat en misdaadauteur William Ryan die met zijn debuutroman Staat van terreur een opvallende thriller heeft toegevoegd aan het illustere rijtje Ruslandthrillers.

Het Moskou van Stalin, 1936. De tijd van de grote terreur. Op het altaar van een ijskoude, winterse, kerk wordt het lijk aangetroffen van een onbekende jonge vrouw. Zij is op sadistische wijze verminkt en doodgemarteld. Later wordt een dief gevonden, die op identieke wijze is vermoord. Kapitein Aleksj Korolov van de Moskouse recherche krijgt de opdracht de moorden te onderzoeken. Geen prettige opdracht want de manier van moorden draagt duidelijk de handtekening van de gevreesde NKVD, de voorganger van de meedogenloze KGB. Korolev ontdekt dat de jonge vrouw een Amerikaanse was die betrokken was bij de verkoop aan het buitenland van kunstvoorwerpen die door Rusland geconfisqueerd zijn. Via het anticommunistische dievengilde komt Korolev bij de Russische onderwereld terecht. Hoe dichter hij bij de oplossing komt, hoe meer zijn morele en politieke opvattingen wankelen en hoe dichter zijn eigen dood nadert.

Hoewel William Ryan bijzonder gedetailleerd is in het beschrijven van de sfeer en de politieke verhoudingen in het uitgehongerde Rusland, trekt hij minder ruimte uit voor de karakterontwikkeling van zijn personages. Alleen hoofdpersoon Korolev krijgt de nodige diepte mee. Hij is een loyale kameraad, een gelovig man die met zijn geweten worstelt. De andere personages zijn vrijwel allen schetsmatig neergezet. Korolevs baas Popov is het prototype van de begripvolle oude rot die weet dat hij weggezuiverd zal worden. Korolevs oudere collega Larinin is de notoire verklikker. De jonge collega Semjonov is de onbezonnen jongeling en de leden van de staatsveiligheidsdienst zijn uiteraard fanatiek, wreed en vaak dubbelhartig.

Het wonderlijke is dat de schetsmatigheid van de personages het verhaal geen moment in gevaar brengt. Het past zelfs goed bij de door Ryan briljant beschreven naïviteit van de Sovjetburgers die geloven dat Amerikanen een stuk minder beleefd en cultureel zijn dan zij en dat elke misdaad, hoe klein ook, een aanval is op het socialistische systeem.

Staat van terreur is een intelligente Ruslandthriller. De intrige is sterk, de beklemmende sfeer van het ontmenselijkte stalinistische Rusland razend knap getroffen. Daar staat tegenover dat het verhaal wat traag verloopt en dat er weinig actie is. Waar het om gaat is de onmogelijke positie van Korolev, de onderdrukking, de strijd tussen religie en staat en de dreiging van onheil die continu als een donderwolk boven het asgrauwe leven van de Russische burgers hangt. William Ryan beschrijft de situatie invoelend, maar met duidelijke kritiek op de socialistische heilstaat. Soms doet hij dat subtiel, soms met de botte bijl. Het resultaat is een fascinerende historische thriller die op effectieve wijze de paranoia van een ijzingwekkende periode beschrijft. De strijd tussen idealisme en cynisme, doorspekt met grimmige, zwarte humor. Een aanwinst voor het genre en het begin van een prachtige nieuwe serie rond de boeiende rechercheur Korolev, een fatsoenlijk man in een fout land.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Kees de Bree

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.