De paranoia van een ijzingwekkende periode
Rusland, eerste helft van de vorige eeuw. Stalin regeert met ijzeren hand. iedereen is bang voor iedereen. Niemand is zijn leven zeker. Het is een psychotische periode die miljoenen mensen het leven kost en die treffend wordt beschreven in de weergaloze boeken Kind 44 van Tom Rob Smith en Gorki Park van Martin Cruz Smith. Boeken die de inspiratiebronnen zijn geweest voor de Engelse advocaat en misdaadauteur William Ryan die met zijn debuutroman Staat van terreur een opvallende thriller heeft toegevoegd aan het illustere rijtje Ruslandthrillers.
Het Moskou van Stalin, 1936. De tijd van de grote terreur. Op het altaar van een ijskoude, winterse, kerk wordt het lijk aangetroffen van een onbekende jonge vrouw. Zij is op sadistische wijze verminkt en doodgemarteld. Later wordt een dief gevonden, die op identieke wijze is vermoord. Kapitein Aleksj Korolov van de Moskouse recherche krijgt de opdracht de moorden te onderzoeken. Geen prettige opdracht want de manier van moorden draagt duidelijk de handtekening van de gevreesde NKVD, de voorganger van de meedogenloze KGB. Korolev ontdekt dat de jonge vrouw een Amerikaanse was die betrokken was bij de verkoop aan het buitenland van kunstvoorwerpen die door Rusland geconfisqueerd zijn. Via het anticommunistische dievengilde komt Korolev bij de Russische onderwereld terecht. Hoe dichter hij bij de oplossing komt, hoe meer zijn morele en politieke opvattingen wankelen en hoe dichter zijn eigen dood nadert.
Hoewel William Ryan bijzonder gedetailleerd is in het beschrijven van de sfeer en de politieke verhoudingen in het uitgehongerde Rusland, trekt hij minder ruimte uit voor de karakterontwikkeling van zijn personages. Alleen hoofdpersoon Korolev krijgt de nodige diepte mee. Hij is een loyale kameraad, een gelovig man die met zijn geweten worstelt. De andere personages zijn vrijwel allen schetsmatig neergezet. Korolevs baas Popov is het prototype van de begripvolle oude rot die weet dat hij weggezuiverd zal worden. Korolevs oudere collega Larinin is de notoire verklikker. De jonge collega Semjonov is de onbezonnen jongeling en de leden van de staatsveiligheidsdienst zijn uiteraard fanatiek, wreed en vaak dubbelhartig.
Het wonderlijke is dat de schetsmatigheid van de personages het verhaal geen moment in gevaar brengt. Het past zelfs goed bij de door Ryan briljant beschreven naïviteit van de Sovjetburgers die geloven dat Amerikanen een stuk minder beleefd en cultureel zijn dan zij en dat elke misdaad, hoe klein ook, een aanval is op het socialistische systeem.
Staat van terreur is een intelligente Ruslandthriller. De intrige is sterk, de beklemmende sfeer van het ontmenselijkte stalinistische Rusland razend knap getroffen. Daar staat tegenover dat het verhaal wat traag verloopt en dat er weinig actie is. Waar het om gaat is de onmogelijke positie van Korolev, de onderdrukking, de strijd tussen religie en staat en de dreiging van onheil die continu als een donderwolk boven het asgrauwe leven van de Russische burgers hangt. William Ryan beschrijft de situatie invoelend, maar met duidelijke kritiek op de socialistische heilstaat. Soms doet hij dat subtiel, soms met de botte bijl. Het resultaat is een fascinerende historische thriller die op effectieve wijze de paranoia van een ijzingwekkende periode beschrijft. De strijd tussen idealisme en cynisme, doorspekt met grimmige, zwarte humor. Een aanwinst voor het genre en het begin van een prachtige nieuwe serie rond de boeiende rechercheur Korolev, een fatsoenlijk man in een fout land.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kees de Bree
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
