Een Amsterdams icoon, beroemd maar berooid

Wie de jaren zestig in Amsterdam bewust heeft meegemaakt, heeft hem zien lopen. Het Amsterdamse rockicoon Wally Tax. Tenger, een tikkeltje slungelig lopend met neerhangende schouders en met een melancholieke blik die half schuil ging onder zijn schouderlange haar. Zijn uiterlijk was een weerspiegeling van zijn levenshouding. Wally voelde zich een outsider. Niet voor niets zou de band die hij later oprichtte, de naam The Outsiders krijgen. Een band die Wally Tax eeuwige roem bezorgde maar die ook een blok aan zijn been werd. Hoe het Wally verging voor, tijdens en na zijn succesvolle Outsider-periode is te lezen in het pas verschenen boek Wally Tax, Leven en lijden van een outsider, geschreven door historicus Rutger Vahl.

Het is niet het eerste boek dat er over Wally Tax verschenen is, maar waarschijnlijk wel het meest eerlijke. Eerdere publicaties blonken uit door verzinsels. Wally Tax loog altijd en overal.  Vriend en vijand waren het er over eens dat Wally een egoïst, narcist, fantast, charlatan, bedrieger en superjunk was. Maar wel charmant. 

Zijn hoogtepunt lag van 1966-1969, als voorman van The Outsiders. Het was een tweeslachtige periode, want hoewel de band grote successen vierde met liedjes als You mistreat me, Feel like I wanted to cry, Touch, Monkey on your back en Summer is here, was Wally Tax zelden gelukkig. Als kind van een depressieve vader en een Russische moeder met onverwerkte oorlogstrauma’s, had hij zich nooit kunnen ontworstelen aan de neerslachtigheid thuis. Een leven als rockartiest, onvrede met de muzikale koers van de band en afnemend succes, in combinatie met zijn depressieve thuisbasis maakten van Tax een excessief alcohol- en harddrugsgebruiker.

De rauwe rocker met zijn grote behoefte aan vrijheid, werd lange tijd aanbeden door vrouwelijke fans, maar hij was een te groot romanticus voor vluchtige avonturen. Van zijn wat langduriger verhoudingen zijn met name die met mannequin Loes Hamel en de bekende schrijfster Laurie Langenbach veel in de publiciteit geweest. Beide vrouwen overleden op jeugdige leeftijd, respectievelijk 36 en 37 jaar.

Na zijn hoogtijdagen eind jaren zestig besloot Wally aan een solocarrière te beginnen. Loyaliteit ten opzichte van zijn bandleden kende hij niet. Wally gebruikte mensen als hij ze nodig had en betaalde hen vrijwel nooit. Alles wat hij verdiende ging op aan drank en drugs, een enorme belastingschuld en aan kleren. Vrijwel zijn gehele carrière leefde hij van een uitkering. Muzikaal gezien kende hij meer downs dan ups, want hij liet keer op keer de mensen die hem wilden helpen in de steek. Begin ’80 was er geen platenmaatschappij die haar vingers nog wilde branden aan de aan lager wal geraakte artiest. Wiens muziek steeds gedateerder werd. Wally Tax gleed weg in de vergetelheid maar schreef wel elke dag een nieuwe liedtekst. Zelden van niveau. Halverwege de jaren negentig leefde Tax als een zwerver. Bedelend om geld voor drank. Hij was beroemd maar berooid. Op 10 april 2005 overleed Wally Taks, nog geen zestig jaar oud. Op zijn bankrekening stond € 15,97. Om zijn uitvaart te kunnen bekostigen was er een benefietconcert nodig. Dat kwam er, want Tax was ondanks alles een icoon.

Biograaf Rutger Vahl heeft een enorme hoeveelheid documentatie tot zijn beschikking gehad om Wally Tax, Leven en lijden van een outsider te kunnen schrijven. Zonder opsmuk beschrijft hij de neergang van Wally Tax en de vergeefse worsteling om zijn solocarrière gestalte te geven. Vahls toon is beschrijvend, niet die van een fan. Hij focust zich op de muziek. Verder citeert hij vaak uit de songteksten van Tax zelf en gaat hij uitgebreid in op het tot stand komen van de diverse bands, liedjes en samenwerkingsverbanden met musici en platenmaatschappijen. Historisch gezien relevant, op menselijk vlak gezien vaak afstandelijk. Al met al geeft het boek een aardig beeld van de alcoholist, pessimist en romanticus Wally Tax. Maar, niet alleen het fenomeen Tax komt tot leven, ook de periodes waarin hij glorieerde en in de vergetelheid raakte. Een mooi tijdsdocument.