Zoveel meer dan een thriller
De Amerikaanse staat Texas kent een geheel eigen literaire geschiedenis die de namen en boeken van duizenden Texaanse schrijvers en dichters omvat. Sinds kort kan de naam van thrillerauteur Tom Wright daarin met hoofdletters worden bijgeschreven. Met zijn debuut Wat de zomer niet overleeft, heeft hij een coming-of-age roman/literaire thriller geschreven die zijn weerga niet kent. Gebruik makend van een aantal typische ingrediënten van de Texaanse roman heeft hij op invoelende en schrijnende wijze het verlies van onschuld van twee door het leven getekende tieners weergegeven.
Het verhaal speelt zich af in een buitenwijk van het schaars bevolkte Rains County, Dallas, in de jaren zeventig. De mensen die in dit deel van de Lone Star State wonen zijn arm. Veel mannen zijn werkloos en alcoholist. De 'achteraf-drugstore' heeft het moeilijk, het plaatselijke pompstation is gesloten. Stof warrelt tussen de houten huizen met grote veranda's. Mannen en vrouwen dragen Levi's en cowboylaarzen en verplaatsen zich in aftandse Buick Roadmasters en Chevy's. Volwassenen drinken Lone Star beer en whisky en kinderen Dr. Pepper. Op de radio zijn Ray Charles, Santana en The Doors. Sam Cooke zingt It's a wonderful world...
Maar de wereld is helemaal niet zo mooi als Sam Cooke het doet voorkomen, ook al is het zomer. De verteller van het verhaal, de jonge James (bijgenaamd Biscuit) woont bij zijn oma omdat zijn stiefvader Jack hem regelmatig in elkaar slaat. Op een dag vindt James zijn nichtje Lee Ann (kortweg L.A.) getraumatiseerd op de veranda zitten. Zij kan wekenlang geen woord uitbrengen. Later blijkt dat haar vader, Camden, een werkloze dronkenlap haar constant seksueel heeft misbruikt. Als Lee Ann ook bij oma intrekt, zoeken de twee verloren tieners steeds meer steun bij elkaar. Ze schuimen met elkaar de stad af, spelen basketball en proberen de zin van het leven te doorgronden. Als zij op een bepaald moment het lijk van een verkracht en vermoord meisje bij een viaduct vinden, wordt hun lotsverbondenheid nog groter. Er blijken nog meer meisjes op identieke wijze te zijn vermoord. Geplaagd door visioenen van de slachtoffers helpt James de politie bij de naspeuringen. De uiteindelijke ontknoping aan het einde van de lange hete zomer, grijpt echter diep in het privéleven van James en Lee Ann in.
Wat de zomer niet overleeft is het verhaal van het volwassen worden van twee tieners die hun jeugd in gewelddadigheid hebben zien vervliegen. Zij hebben dingen meegemaakt die kinderen op die leeftijd bespaard hadden moeten blijven. Wanhopig zijn zij op zoek naar houvast en naar mensen die zij wel kunnen vertrouwen. Zij hebben alleen nog niet het onderscheidend vermogen om de boze buitenwereld buiten deur te houden. Op ontroerende wijze beschrijft Tom Wright hun voorzichtige pogingen tot vriendschap, tot wederzijds begrip, de eerste sigaretten, de fragiele poging tot godsgeloof, de ontluikende liefde van de zachtaardige James voor zijn eerste vriendin Diana, die wonderschone eerste kus.
De tweede verhaallijn over de jonge meisjes die op een sadistische manier zijn vermoord, is mooi met het hoofdverhaal vervlochten. In het begin van ondergeschikt belang, maar naarmate het boek vordert steeds prominenter aanwezig omdat Wright steeds meer griezels introduceert die tot moord in staat lijken te zijn.
Naast de kern van het verhaal, het volwassen worden, is Wat de zomer niet overleeft, een sociaal drama waarin onaangepast gedrag onvermijdelijk leidt tot criminaliteit. Alcoholisme, armoede, oplaaiende driften, incest, verkniptheid en verziekte familieverhoudingen worden realistisch beschreven. Dat Tom Wright als psychotherapeut in de praktijk te maken heeft gehad met ontwrichte gezinnen waarin moeders onmachtig zijn in te grijpen als hun mannen hun kinderen mishandelen of misbruiken, is duidelijk. De nauwelijks verhulde woede waarmee Wright de aanranders laat bestraffen, laat weinig te raden over. Maar zijn verpakking is, hoe gek dat ook klinkt, werkelijk onnavolgbaar mooi. De onheilspellende sfeer die hij schept is tastbaar en voelbaar. Zijn beschrijvingen van de personages, zelfs van de meest kleurrijke bijfiguren, getuigt van groot meesterschap. De structuur en het taalgebruik van het boek zijn geniaal in hun onopvallende eenvoud. Van de eerste tot de laatste pagina overrompelend en tot nadenken stemmend.
Wat de zomer niet overleeft is zoveel meer dan een thriller, het is een vuistslag midden in het gezicht, een emotionele dreun die diepe sporen achterlaat bij de lezer. Meedogenloos en ontroerend tegelijk. Lyrisch en realistisch. Een ode aan het overlevingsinstinct. Een boek om nooit te vergeten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kees de Bree
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
