Behoorlijke plot, mislukte climax

Al haar hele leven heeft Alafair Burke een fascinatie voor criminaliteit. De oorzaak daarvan is dat in Kansas, de plaats waar ze opgroeide, destijds een seriemoordenaar actief was. Ze las daarom erg veel misdaadfictie en later volgde ze een rechtenstudie. Als auteur debuteerde ze in 2003 met Judgment calls, het eerste deel van een serie met Samantha Kincaid. De ex, oorspronkelijk geschreven in 2016, verscheen in 2019 in een Nederlandse vertaling. Voor dit boek werd ze in 2017 genomineerd voor de Edgar Award voor de beste roman. De meeste van haar boeken zijn gebaseerd op waargebeurde zaken en daarin heeft ze haar eigen ervaringen als officier van justitie verwerkt.  

Olivia Randall, een van de beste strafrechtadvocaten van New York, wordt door de dochter van haar voormalige verloofde Jack Harris benaderd. Jack is door de politie meegenomen en blijkt te zijn gearresteerd voor een driedubbele moord. Hij beweert onschuldig te zijn en dat hij erin geluisd wordt. Olivia twijfelt daar geen moment aan, dus neemt haar kantoor de verdediging op zich. Tijdens haar onderzoek stuit Olivia echter op steeds meer tegenstrijdigheden. Ze vraagt zich af of Jack wel zo onschuldig is als hij zegt en krijgt meer en meer het gevoel dat ze misleid wordt.  

Na het dichtslaan van De ex blijft er één vraag openstaan: waarom is dit boek een paar jaar geleden genomineerd voor de Edgar Award? Burke, waarvan wel te merken is dat ze een verhaal kan vertellen, weet in dit boek namelijk niet te overtuigen. Om te beginnen is de start van het verhaal nogal rommelig, er is op dat moment geen enkele fatsoenlijke verhaallijn te bekennen. Na een paar hoofdstukken verbetert dit aanzienlijk, ontstaat meer duidelijkheid en krijgt het verhaal een behoorlijke plot. Een ander bezwaar is dat het met het tempo maar niet wil lukken. De ex vordert traag en laat vooral zien hoe de verdediging haar zaak opbouwt, welk onderzoek daarmee gepaard gaat en, in enkele hoofdstukken, hoe het er in de rechtbank aan toegaat. De spanning die dat met zich mee kan brengen, blijft in dit geval grotendeels achterwege.  

Omdat het verhaal verteld wordt vanuit het perspectief van Olivia komt de lezer ruim voldoende over haar te weten. Haar personage roept echter wel een dubbel gevoel op, want onder andere door haar problemen uit het verleden komt het soms wel wat clichématig over, maar aan de andere kant is het ook wel weer bijzonder, omdat ze ondanks alles haar eigen gang gaat en blijft vasthouden aan haar principes. Dit maakt haar in feite wel tot een intrigerend persoon. Dat is Jack in zekere mate ook, maar van alle personages is hij misschien wel de meest onpeilbare. Waar de lezer het meest nieuwsgierig naar wordt, is waarom hun relatie twintig jaar geleden beëindigd is. Deze oorzaak wordt langzaam onthuld en achteraf bezien is deze niet eens zo heel erg opzienbarend. Dat laatste geldt eveneens voor de ontknoping, Burke doet er alles aan om deze verrassend te laten zijn, maar in wezen was al te voorzien wat de afloop van het verhaal zou zijn, en waarom. Toch is haar gelukt de lezer enigszins verbluft achter te laten, want de enige echte verrassing van het verhaal bevindt zich in het laatste hoofdstuk en heeft betrekking op Olivia zelf.  

De ex, vertaald door Nellie Keukelaar-van Rijsbergen, heeft een over het algemeen goed opgebouwde plot waarin de auteur naar een climax probeert toe te werken. Dat deze niet geheel uit de verf komt, kan Burke aangerekend worden, want van een bestsellerauteur mag je wel wat meer verwachten. Mede daardoor is De ex eigenlijk maar een heel gemiddelde thriller geworden.