Roman in feelgoed-sausje, maar ook met diepere betekenis

Voordat Clare Pooley fulltime auteur werd, werkte ze twintig jaar in de reclamewereld. In 2020 bracht ze haar eerste roman Het eerlijkheidsexperiment uit en dit debuut was meteen een wereldwijd succes. Twee jaar later verscheen De reizigers op perron 5 (2022), waarvoor ze zich liet inspireren door de vele bus-, metro- en treinreizen die ze zelf gemaakt heeft. Ze realiseerde zich dat ze toen telkens dezelfde mensen zag, nooit met hen sprak, maar ze wel bijnamen gaf. Tevens stelde ze zich voor hoe hun leven buiten dit woon-werkverkeer zou zijn.

Deze gedachten gaf ze vorm in de gedaante van Iona Iverson, die dagelijks met de trein naar en van haar werk reist. Ze heeft elk van haar reisgenoten, die ze helemaal niet kent, een bijnaam gegeven en knoopt evenmin een gesprek met hen aan. Een van deze medereizigers lijkt plotseling te stikken in zijn eten, maar een in de coupé aanwezige verpleegkundige redt hem. Dit voorval zorgt er echter wel voor dat enkele reizigers met elkaar gaan praten en er vervolgens achter komen dat ze meer overeenkomsten hebben dan ze vooraf hadden gedacht.

In de eerste hoofdstukken maakt de lezer kennis met Iona, Piers, Sanjay en Emmie, die hij in naarmate de plot vordert steeds beter leert kennen. Later komt hier nog Martha bij, en ook van haar krijgt hij een behoorlijk goede indruk. Het vijftal heeft één overeenkomst: ze reizen per trein; hetzij naar hun werk, hetzij naar school. De setting van het verhaal bevindt zich voor een groot deel in hun vaste coupé, maar in feite heeft het vervoermiddel zelf een tamelijk ondergeschikte rol. Het draait in de plot voornamelijk om de diverse persoonlijke aangelegenheden van het kwintet. Omdat er daardoor betrekkelijk veel over ieder van hen wordt verteld, leert de lezer ze erg goed kennen en krijgt hij een band met hen. Je hebt het gevoel alsof je ze al veel langer kent.

Het meest markante personage is onmiskenbaar Iona Iverson. Dit komt niet alleen door haar extravagante outfits, die regelmatig kleurrijk worden beschreven, maar ook door haar manier van doen. Zo heeft ze bijvoorbeeld haar eigen forenzenregels opgesteld, waarvan ze vindt dat iedere reiziger zich aan moet houden. Dit lijkt wellicht merkwaardig, maar is dat absoluut niet, want iedereen die regelmatig met de trein over eenzelfde traject reist, herkent ze ongetwijfeld en als een ongeschreven wet houdt men zich er vaak aan. Pooley heeft nog veel meer herkenbaarheden in de roman verwerkt en daardoor voelt alles wat zich afspeelt aan alsof je er zelf min of meer bij betrokken bent.

De schrijfstijl van de auteur is luchtig, bijzonder beeldend en bij tijd en wijle doorspekt met een vleugje humor. Er zijn zelfs enkele passages die een lichte spanning hebben, maar het komt eveneens voor dat sommige momenten minder vrolijk of zelfs aandoenlijk zijn. Pooley heeft tevens verschillende thema’s in het verhaal verwerkt en beschrijft situaties die in de echte wereld regelmatig kunnen en zullen voorkomen. Vaak lijkt het erop dat die enigszins in het extreme gesteld zijn en zo nu en dan zelfs met een knipoog gebracht, maar als je daar doorheen kijkt, zie je wel degelijk dat er meer mee bedoeld wordt.

Uiteindelijk blijkt dat de vijf personages een goed gevoel aan hun treinbelevenissen overgehouden en zijn ze zichtbaar veranderd. De auteur wil hiermee laten zien dat als je wilt, en als je iemand om je heen hebt die achter je staat en je motiveert, het mogelijk is om persoonlijke sores te overwinnen. De reizigers op perron 5 is daarom een roman met een aantal lagen, waar een feelgood-sausje overheen gegoten is, maar ook een diepere betekenis heeft.