Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een subtiel en ragfijn spel

Kees van Duyn 15 maart 2017 Hebban Recensent

Nadat hij in Bern het gymnasium bezocht, studeerde domineeszoon Friedrich Dürrenmatt aan de universiteit van Zürich waar hij onder andere filosofie, theologie en Germanistiek studeerde. Hij behaalde geen diploma, werkte vervolgens als journalist, schreef voor het cabaret en ging later ook over tot het schrijven van toneelstukken en misdaadromans. Vervolgens groeide hij uit tot een de belangrijkste Zwitserse auteurs van de twintigste eeuw. Zijn internationale doorbraak kwam met de tragikomedie Der Besuch der alten Dame. Het in 1953 geschreven Der Verdacht is in 2017 in het Nederlands heruitgegeven onder de titel De verdenking. In 1986 ontving Dürrenmatt de Georg-Buchner-Preis, de belangrijkste literatuurprijs in Duitsland.

Commissaris Bärlach is begin november 1948 in het ziekenhuis opgenomen als gevolg van een ongeneeslijke ziekte. Terwijl hij in zijn bed ligt, bladert hij het drie jaar oude tijdschrift Life door. Een foto die hij in het blad ziet, wekt zijn belangstelling. Bärlach is ervan overtuigd dat een voormalige SS-kamparts op de foto afgebeeld staat. Deze arts zou zelfmoord hebben gepleegd, maar Bärlach is daar niet van overtuigd. Daarom is hij vastberaden de arts, die nu een privé-kliniek runt, te vinden en te ontmaskeren. Hij gaat daarin zelfs zo ver dat hij zich in de kliniek laat opnemen. Vanaf dat moment is de commissaris niet zeker van zijn leven en is het eveneens onduidelijk wie aan het langste eind zal trekken.

In de eerste zin van het verhaal wordt het jaartal 1948 genoemd en met de wetenschap dat het boek in 1953 geschreven is, kan de lezer verwachten dat de schijfstijl ook de sfeer van deze jaren veertig of vijftig heeft. Hier is echter geen enkele sprake van. Het verhaal heeft een stijl die misschien niet helemaal eigentijds genoemd kan worden, maar er is geenszins sprake van een achterhaald taalgebruik. Dit wil niet zeggen dat niet te merken is dat het verhaal zich een kleine zeventig jaar eerder afspeelt. De sfeer die het oproept doet namelijk denken aan die in de boeken van Georges Simenon. Neem bijvoorbeeld commissaris Maigret, dat is een gemoedelijk en bedaard man. Datzelfde kan in De verdenking gezegd worden van Bärlach.

Het is nu in feite een kleine stap naar het personage Bärlach. Hoewel er niet veel over hem bekend wordt gemaakt, krijgt de lezer toch voldoende achtergrondinformatie over hem om het verhaal de diepgang te geven die het nodig heeft. Weten of Bärlach getrouwd is of wat hij in zijn eigen tijd doet, is immers volstrekt overbodig en zou niets aan het wezenlijke verhaal toevoegen. Dürrenmatts keuze om dat weg te laten is de juiste geweest. Opvallend is het cynisme van de commissaris en dat komt vooral tot uiting in de dialogen met zijn behandelend arts.

Misschien gaat het wat te ver om Bärlach te vergelijken met de beroemde nazi-jager Simon Wiesenthal, maar een kleine overeenkomst is er zeker. Beiden zijn namelijk vastberaden om de gerechtigheid te laten zegevieren. Een andere vergelijking die gemaakt kan worden, is die tussen de kamparts en Joseph Mengele. Deze twee nazi's voerden experimenten uit die vaak tot de dood van de slachtoffers leidden. Of dit een bewuste keuze van Dürrenmatt geweest is, valt echter niet te zeggen. Het geeft het verhaal in ieder geval een extra dimensie.

De verdenking is geen verhaal dat het moet hebben van zijn snelheid. Niet erg, want het subtiele en soms ragfijne spel dat Bärlach speelt om de voormalig kamparts te ontmaskeren is dermate intrigerend dat het van begin tot eind blijft boeien. In dit spel krijgt de politieman hulp, maar ook tegenwerking, van een aantal duistere en bijzonder markante figuren. Hierdoor kent het verhaal een paar verrassende en interessante ontwikkelingen. Hoewel het zeker geen thriller is, heeft het boek wel degelijk spanning. Dit komt vooral door de opbouw van het verhaal, de manier waarop de auteur naar de ontknoping toewerkt en de vraag of de commissaris in zijn missie zal slagen. 

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Kees van Duyn

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.