Waardig slotakkoord

Al op jonge leeftijd was Tomas Ross geïntrigeerd door Indië, dat sinds de onafhankelijkheid van 17 augustus 1945 Indonesië wordt genoemd. Dit bracht hem een paar jaar geleden op het idee om een trilogie te schrijven over Arnie Springer, Indiëganger en voormalig spion bij de Nederlandse veiligheidsdienst. De drie boeken spelen zich vlak na de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog af. De eerste twee delen uit het drieluik zijn Van de doden niets dan goeds en De onderkoning van Indië. Het laatste en derde deel, Het verdriet van Wilhelmina, is in 2018 verschenen.

Eind november 1941 brengt Winston Churchill een kort bezoek aan koningin Wilhelmina, die op het landgoed Stubbings House verblijft. Hij doet haar een voorstel waardoor ze in tweestrijd komt te staan. Uiteindelijk stemt ze ermee in. Een paar dagen later wordt een schip beschoten. Er is één overlevende, korporaal John de Bruyn. Acht jaar later vertrekt Arnie Springer naar Indonesië, waar Anke de Bruyn, John's zus en ex-vriendin van Arnie, verdwenen is. Hij begint een zoekactie die niet zonder gevaar blijkt te zijn. De verdwijning van Anke en de hachelijke situaties waarin Arnie terechtkomt, lijken alle het gevolg te zijn van de geheime deal tussen Churchill en Wilhelmina.

Voordat het eigenlijke verhaal begint, wordt in twee hoofdstukken verteld wat daaraan voorafgegaan is. In feite kan dit beschouwd worden als een proloog, maar daarmee worden deze hoofdstukken tekortgedaan. Ze hebben namelijk meer inhoud dan de gemiddelde inleiding en zijn dan ook van wezenlijk belang voor het verhaal en het begrijpen ervan. Tevens is het overduidelijk dat deze hoofdstukken ten grondslag liggen aan de titel van het boek. In het nawoord van Het verdriet van Wilhelmina gaat Ross wat dieper in op een aantal gebeurtenissen die in de Tweede Wereldoorlog, maar ook later in Nederlands-Indië hebben plaatsgevonden en die een inspiratie vormden voor het schrijven van dit boek en zo goed als zeker van de gehele trilogie.

Omdat Het verdriet van Wilhelmina het laatste deel is van het drieluik zal het niemand verbazen dat een aantal personages hierin teruggekeerd is. Heel sporadisch komt Ross terug op wat in een van de eerdere boeken heeft plaatsgevonden. Dit mag en kan echter geen enkel beletsel zijn om dit derde boek afzonderlijk van de andere te gaan lezen. De lezer die de eerste twee boeken niet gelezen heeft, zal niet merken dat hij wat mist. Behalve misschien dat je dan wat meer over de achtergrond van Arnie Springer weet, en in mindere mate enkele andere personages.

Van Tomas Ross is bekend dat hij in zijn boeken feiten met fictie vermengt. Het resultaat is een realistische thriller waarin het vaak moeilijk is om het onderscheid tussen werkelijkheid en onwerkelijkheid te kunnen maken. Dat is knap, want daardoor gaat het voor de lezer leven en zal het verhaal, dat overigens ook erg beeldend is geschreven, hem veel meer aanspreken dan wanneer het voor de volle honderd procent verzonnen zou zijn geweest. Omdat de auteur voor deze aanpak kiest, maar ook omdat af en toe teruggekeerd wordt naar een eerdere periode, zal de lezer de aandacht er wel bij moeten blijven houden. Niet erg, want het boek is dermate intrigerend om het van begin tot eind geboeid te volgen.

Het verdriet van Wilhelmina is een waardig slotakkoord van het drieluik rond Arnie Springer. Tomas Ross bewijst met dit boek opnieuw dat hij de meester van de faction is, maar eveneens dat hij een auteur is die internationaal ook niet zou misstaan.