Maar net voldoende

Al op jonge leeftijd verslond Clive Cussler boeken met avontuurlijke verhalen en op school was hij meer bezig met het fantaseren over avonturen dan dat hij de lessen volgde. Aan het eind van de jaren 60 begon hij zelf met schrijven, maar dat was aanvankelijk geen succes. Pas in 1973, na het ensceneren van een hoax, werd zijn eerste boek The Mediterranean Caper (May day, 1994), gepubliceerd. Hierna schreef hij er nog meer dan tachtig en daarvan werden er meer dan honderd miljoen verkocht. Zijn jongste thriller is Nighthawk, dat begin april 2020 is verschenen en waarvan Graham Brown de co-auteur is.

Onder het toeziend oog van de NSA verdwijnt het onbemande ruimtetoestel Nighthawk, een van de meest geavanceerde vliegtuigen ooit, boven de Stille Oceaan. Kurt Austin en Joe Zavala van NUMA worden ingeschakeld om te helpen het luchtvaartuig op te sporen. Dan blijkt dat ook de Russen en Chinezen in het toestel geïnteresseerd zijn. De reden daarvan dat zich aan boord uiterst explosief materiaal bevindt. Het wordt bevroren gehouden, maar als het ontdooid is, zal het een wereldwijde catastrofe veroorzaken. Samen met Emma Townsend, een medewerker aan het Nighthawk-programma, probeert het NUMA-team dit te voorkomen.

Nighthawk is alweer het veertiende deel uit de serie met Kurt Austin en Joe Zavala, maar kan uitstekend afzonderlijk van de andere gelezen worden. Nergens wordt verwezen naar de voorgaande delen en de personages blinken uit in oppervlakkigheid. Dit laatste wil niet zeggen dat ze voor het verhaal niet zinvol of interessant zijn, maar over wie ze werkelijk zijn of wat hun achtergrond is, wordt niet zo bijster veel verteld. Voor de avonturen die ze beleven geen probleem, maar de lezer die op wat meer diepgang hoopt, komt er bedrogen uit. Daarnaast wordt Austin wel heel erg als superheld neergezet. Hij kan alles, hij doet alles, hij weet alles en het wonderbaarlijkste is dat hij de tegenslagen waar hij mee te maken krijgt stuk voor stuk weet te overwinnen. Alsof hij over ongeëvenaarde krachten beschikt.

Het verhaal begint met een proloog die zich vele eeuwen eerder afspeelt. Later blijkt dat deze inleiding niets met het verhaal zelf te maken heeft, maar er indirect wel een verband mee heeft. Hierna ontwikkelt Nighthawk zich zoals de Cussler-lezer van hem gewend is. Er gebeurt iets, Kurt en zijn team worden erbij gehaald, ze krijgen met een of meer tegenpartijen (vijanden) en tegenslagen te maken en alles komt uiteindelijk weer op zijn pootjes terecht. Het is een nogal clichéconcept zonder echte verrassingen. Gelukkig voor de lezer heeft het verhaal wel een aantal onverwachte plotwendingen en zijn er ook een paar spannende situaties. Nochtans lijkt de auteur vooral op safe te willen spelen en blijft dat aantal momenten vrij beperkt.

Voor een actiethriller – het subgenre waar Cussler naam in heeft gemaakt – is de actie die in Nighthawk voorkomt ondermaats. Het komt erin voor, maar desalniettemin heeft het verhaal deze keer wel heel veel weg van één groot avontuur. Een internationaal avontuur weliswaar, want de Russen en Chinezen hebben er een aanzienlijke rol in. De onderlinge verstandhouding tussen de drie landen is verre van optimaal, doet enigszins achterhaald aan, maar gezien de huidige opstelling van de Verenigde Staten tegenover Rusland en China is het in zekere zin toch realistisch. Iets dat overigens niet geldt voor het verhaal zelf, dat is namelijk behoorlijk ongeloofwaardig. Van die geloofwaardigheid moet de auteur het ook niet hebben, het schrijven van een lezenswaardig verhaal is voor hem de hoofdzaak, wat hem redelijk is gelukt.

De schrijfstijl van Cussler is aangenaam, maar gedetailleerd (vertaald door Pieter Cramer). Het doel daarvan is een beeldend verhaal. Iets dat hem, ondanks dat dit ten koste van het tempo gaat, grotendeels ook lukt. Nighthawk is echter geen boek dat blijft hangen en haalt met enige moeite maar net een voldoende.