Goed geschreven, maar geen pageturner

Na diens overlijden vond de weduwe van Michael Crichton (1942-2008) in zijn archief een onvoltooid manuscript over een onderwerp dat hem al jaren interesseerde: vulkanologie. Uit de vele bestanden en dossiers kwam ze erachter dat hij zijn beoogde verhaal grondig had voorbereid en gedocumenteerd. Ter ere van de vele arbeid die hij verricht had, wilde ze dat zijn werk voltooid werd en na een zoektocht van jaren vond ze die in de persoon van James Patterson. De populaire auteur vervolmaakte het document en in juni 2024 werd Uitbarsting op de markt gebracht.

Hierin staat de Manua Loa, de op één na grootste vulkaan op aarde, op het punt van uitbarsten en dreigt een deel van het Hawaï te vernietigen. Een groter gevaar voor het eiland, en in feite voor de hele wereld, vormt een geheim dat al sinds 1978 door het Amerikaanse leger in een grot op het eiland wordt bewaard. John MacGregor, wetenschappelijk directeur van het Hawaiian Volcano Observatoory (HVO), doet er, samen met zijn medewerkers en het leger, alles aan om een wereldwijde en allesvernietigende ramp te voorkomen.

Over het algemeen doen rampenfilms het behoorlijk goed en in zekere zin gaat dit eveneens op voor boeken waarin natuurgeweld een bedreiging voor het voortbestaan van de wereld of de mensheid vormt. Uitbarsting hoeft dus geen uitzondering op de regel te zijn, maar is dat ten dele wel. In het grootste deel van het verhaal wordt namelijk uitgebreid aandacht besteed aan een aantal vulkanen, de voorbije uitbarstingen daarvan en de voorbereidingen om een nieuw horrorscenario te voorkomen. Dit alles is zonder meer relevant voor de gebeurtenissen, waaronder de te verwachten eruptie, maar de veelheid aan informatie, die overigens interessant en leerzaam is, doet de spanning geen goed en gaat aanvankelijk ook ten koste van het tempo. Naarmate de plot vordert, verandert dit geleidelijk, komt een en ander in een stroomversnelling terecht en zijn de wendingen talrijker. Uiteindelijk leidt dit naar een spannende en spectaculaire finale.

Het verhaal wordt grotendeels vanuit het perspectief van MacGregor verteld en de lezer leert hem kennen als een man die weet wat hij wil en kan, maar ook van zijn medewerkers verwacht dat ze sterk in hun schoenen staan. Hierdoor komt hij enigszins autoritair over en heeft hij zelfs iets weg van een controlfreak. Toch lijkt dit vooral een houding te zijn, want hij beschikt wel degelijk over een zachte kant. Dit blijkt onder andere uit de sociale activiteiten waar hij zich, naast zijn dagelijkse werkzaamheden, mee bezighoudt. Het is daarom jammer dat hij iets te veel overkomt als de onoverwinnelijke superheld, waardoor hij een fractie van zijn menselijkheid verliest. Ook van de andere personages krijgt de lezer een adequate en prima indruk, want ieder van hen vervult zijn rol met verve.

Hawaï staat vooral bekend om zijn witte stranden, de prachtige natuur en de vele surfmogelijkheden, maar daar wordt terecht – de dreigende vulkaanuitbarsting en bijkomende gevaren zijn immers het thema – amper over uitgeweid. Desalniettemin geven de auteurs een summiere, maar goede impressie van de eilandengroep en hoe de bewoners tegen bepaalde dingen aankijken. De diverse Hawaïaanse termen, die overigens altijd worden verklaard, versterken dit beeld en helpen mee om een klein beetje van de sfeer van deze Amerikaanse staat te kunnen proeven.

De keuze om Patterson het manuscript te laten voltooien heeft prima uitgepakt, want nergens valt uit af te leiden dat twee gerenommeerde auteurs zich hiermee hebben beziggehouden. Een vlotte, toegankelijke en beeldende schrijfstijl zorgt ervoor dat de lezer van begin tot eind bij de vele voorvallen betrokken is, ondanks dat sommige situaties nogal ongeloofwaardig zijn. Helaas heeft Uitbarsting, vertaald door Angelique Verheijen, te veel tijd nodig om écht op gang te komen en is er onvoldoende spektakel om van een zinderende actiethriller te kunnen spreken. Het boek is evenwel goed geschreven, maar een pageturner is het niet.

Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!

Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een heet boek' en 'Lees een gevaarlijk boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.