Origineel duo in sprankelende debuutthriller

Hoeveel debuten werden ooit bekroond met de Gouden Strop, de prijs voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige spannende roman van het jaar? De witte kamer van Samantha Stroombergen is de vijfde in de 32 jaar dat de prijs uitgereikt wordt. Daaruit volgt natuurlijk niet meteen dat het een ontzettend goed boek is, maar ditmaal had de Gouden Strop-jury het zeker bij het juiste eind: het is actueel, goed geschreven en heeft personages waar je van gaat houden.

Inspecteur Léon Coeur is geschorst vanwege zijn betrokkenheid bij een schietincident en ziet een kans om zichzelf te bewijzen als hij toevallig hoort over een recent gevonden lichaam zonder ogen en met een cijfer in de buik gekrast. Met de hulp van een paar collega’s die hem gunstig gezind zijn en zijn nichtje Hanna Gosselaer, die criminologie studeert, gaat hij op zoek naar de moordenaar van de man die de dood gewaande Midden-Oostenjournalist Jeffrey Holt blijkt te zijn. Al snel ontdekken ze een mogelijk verband met een aanslag op de Dam een paar maanden eerder en met een gruwelijke Midden-Oosterse marteltechniek waarbij het slachtoffer langzaam gek wordt door opsluiting in een volledig witte kamer.

De witte kamer zit ingenieus in elkaar en is overzichtelijk opgebouwd. Je wordt meteen in het verhaal getrokken doordat het boek opent met een aanslag waar duidelijk meer achter zit dan op het eerste oog lijkt. In korte hoofdstukken met veel vaart maak je vervolgens kennis met Léon en Hanna, die afwisselend als verteller optreden. Je leert ze daardoor goed kennen. Af en toe wordt hun perspectief aangevuld met dat van Jeffrey Holt, die een paar maanden eerder ontwaakt in een witte kamer en die naarmate hij langer opgesloten zit steeds meer zijn grip op de realiteit verliest. Hierdoor zie je goed hoe effectief deze marteltechniek is. Holt geeft de lezer genoeg puzzelstukjes, maar omdat hij fantasie en werkelijkheid door elkaar haalt, weet je net als hij niet wat je kunt geloven.

In tegenstelling tot bij veel andere thrillers ligt de focus in dit boek niet zozeer op het mysterie van Holts dood, maar op de personages en op de manier waarop zij samenwerken om de waarheid te achterhalen. Léon en Hanna vormen een bijzonder duo dat op een leuke en verfrissende manier met elkaar omgaat. Omdat je zo veel over hun privéleven leest komen niet alleen zij, maar ook hun overige familieleden en vrienden tot leven – Léons vrouw Mirte en Hanna’s vriendin Sophie zijn meer dan pionnen. De persoonlijke problemen waar ze mee te maken krijgen verdiepen het verhaal in plaats van dat ze ervan afleiden. Hoe veel ellendige dingen er ook gebeuren, het wordt nooit te veel.

Het verhaal is goed doordacht en overwegend realistisch. Door de actuele thema’s (aanslagen, vreemdelingenhaat) voelt het boek fris en spreekt het tot de verbeelding. Dat het in Nederland speelt, maakt het nog leuker. Veel plaatsen die beschreven worden zijn ongetwijfeld erg herkenbaar voor iedereen die Leiden goed kent. Doordat Stroombergen ook nog eens een erg fijne, heldere en frisse schrijfstijl heeft, vergeef je haar dat er nauwelijks sprake is van spanning, dat ze enkele clichés gebruikt die de lezer al van ver ziet aankomen en dat de ontknoping weliswaar enigszins verrassend, maar nauwelijks spectaculair te noemen is. Het einde gaat ook iets te snel. Dat het boek te gauw uit is bewijst echter vooral dat de lezer Léon en Hanna in zijn hart gesloten heeft en niet kan wachten om meer over hen te lezen in het vervolg, dat inmiddels aangekondigd is.