Kabbelend verhaal met weinig diepgang

Latino-auteur Tehlor Kay Mejia zet zich in voor de representatie van minderheden in de media. In haar debuut We set the dark on fire, het eerste deel van een gelijknamige duologie waarvan de afsluiter volgend jaar verschijnt, gebruikt ze elementen uit haar cultuur om de wereld aan te kleden en is er veel ruimte voor diversiteit. Op het eiland Medio, waar hoofdpersoon Daniele Vargas woont, is het gebruikelijk dat mannen uit voorname families trouwen met twee vrouwen: een slimme Primera die hem bijstaat met haar scherpe geest en een mooie Segunda die voor het gezin zorgt. Dani staat bekend als de beste student van de Medio School for Girls, een school die vrouwen opleidt tot Primera of Segunda. Niemand weet dat ze geboren is aan de andere kant van de muur en ze daarom geen recht heeft op een huwelijk met een invloedrijke politicus. Tenminste, dat dacht ze. Als rebellen van La Voz de dag voor de afstudeer- en huwelijksceremonie de school binnenvallen onthult de mysterieuze Sota dat hij Dani’s geheim kent. Hij dreigt haar minderwaardige afkomst bekend te maken als ze er niet mee instemt een spion te worden voor La Voz. Ze raakt steeds verder betrokken bij de rebellen en moet kiezen tussen het veilige leven dat haar ouders voor haar wilden en het vechten voor de vrijheid van mensen uit het hele land.

Dat vooraanstaande mannen twee vrouwen hebben die elk een typische vrouwenrol vervullen, is het meest unieke aspect aan het boek. Mejia werd op het idee gebracht door patronen in onze eigen wereld, waarin vrouwen nog vaak moeten kiezen tussen het stichten van het gezin en het bereiken van de top. Ze voerde dit tot in het extreme door, waardoor duidelijk wordt hoe belachelijk dit is. Doordat dit zo veelbelovend is, is dan ook teleurstellend dat juist hier weinig aandacht aan besteed wordt. Omdat Dani’s man Mateo weigert zijn vrouwen hun rollen te laten vervullen, krijg je nauwelijks een beeld van hoe een dergelijk huwelijk eruit zou moeten zien.
Wat wel goed is uitgewerkt, is de verrassende lesbische romance. Het is verfrissend dat Mejia er niet voor gekozen heeft een vrouwelijk personage te laten vallen voor de geheimzinnige rebel die haar chanteert en dat ze niet heel cliché de sluwe Mateo waardering laat krijgen voor zijn vrouwen door daadwerkelijk verliefd op hen te worden. Daarnaast zorgt de ontluikende liefde tussen twee vrouwen die niet op deze manier over elkaar zouden mogen denken voor de broodnodige spanning, die in de rest van het verhaal vaak ontbreekt. Hoewel de geliefden het verleden wel erg makkelijk laten rusten en alles erg snel gaat, is de relatie overwegend realistisch en is het mooi om te zien hoe de personages aangeven waar ze wel en niet klaar voor zijn en dat ze elkaars grenzen respecteren. Hiermee wordt een goed voorbeeld gegeven aan de jongvolwassen doelgroep.

Met de grote verschillen tussen arm en rijk en een muur die de vluchtelingen buiten moet houden, kan de samenleving in Medio gerust dystopisch genoemd worden. Tegelijkertijd doet hij erg denken aan onze eigen wereld. Hoewel onze wereld niet uit een klein eiland bestaat waarin de verschillen wel erg extreem zijn, zijn de privileges van de rijken en de weigering om onze welvaart te delen erg herkenbaar en actueel. Er zijn meer overeenkomsten. Medio lijkt gemodelleerd naar onze eigen wereld: er is een politiek systeem, er zijn auto’s en er is een godsdienst. Hoewel Mejia dit duidelijk gedaan heeft om de lezer meer bij de wereld te betrekken en haar punt beter over te brengen, wordt hierdoor duidelijk dat ze over bepaalde elementen van haar verhaalwereld niet heeft nagedacht. Deze lijkt beperkt tot het eiland, het is volstrekt onduidelijk hoe er gemotoriseerde voertuigen kunnen zijn, de meisjesschool roept meer vragen op dan antwoorden en de religie die zo belangrijk is als rechtvaardiging voor het systeem is niet overtuigend.

Het idee achter We set the dark on fire is goed, maar door het gebrek aan diepgang weet het verhaal niet te raken. Het kabbelt maar een beetje voort. Er gebeurt weinig en er wordt te veel geleund op toevalligheden om het voorhaal vooruit te stuwen. Door de toegankelijke schrijfstijl leest het wel prettig.
De personages ontwikkelen zichzelf nauwelijks. Dani is te passief, gedraagt zich niet zoals van een veelbelovende Primera verwacht zou mogen worden en speelt een te kleine rol in de gebeurtenissen, waardoor de strijd van de rebellen niet dichtbij genoeg komt. Omdat voor zowel Dani als de lezer overduidelijk is dat Segunda Carmen een geheim heeft en alle mogelijkheden meermaals overdacht worden, is de twist niet erg verrassend. Door de cliffhanger word je toch nieuwsgierig naar het volgende deel, dat vanuit Carmen verteld zal worden en waarin we vanwege haar unieke positie hopelijk een beter beeld zullen krijgen van Medio.