Aanrader!

"Wij woonden hier" is een toegankelijke verhaal dat kinderen meer vertelt over de Tweede Wereldoorlog. Mede door de rijke taal, het gebruik van perspectief van leeftijdsgenoten en door aan te sluiten bij waargebeurde elementen, is dit een zeer aan te bevelen boek. Helemaal voor kinderen die in Zutphen wonen, aangezien het verhaal zich afspeelt in Zutphen en omgeving. Dit boek is een gevoelige en eerlijke weergave van het verlies van thuis en veiligheid, waarbij het kinderen goed laat zien wat de impact van deze oorlog is geweest.

In 'Wij woonden hier' staan drie verhalen die gebaseerd zijn op herinneringen of nagelaten spullen van mensen en gegevens uit onderzoeken. Aanleiding van dit boek was het onderzoek van de gemeente Zutphen naar hoe de gemeente tijdens en na de Tweede Wereldoorlog was omgegaan met joodse huizen en gebouwen. Je merkt aan alles dat dat ook de insteek van dit boek is geweest. Uiteraard spelen mensen een grote rol, maar ook de gebouwen en plekken in Zutphen en omgeving, toen en nu, zijn van belang in dit boek. Zo spelen struikelstenen een belangrijke rol in het boek.

De wijze waarop Martine Letterie het verhaal diepgang heeft gegeven en de verhalen heeft verbonden met elkaar is sterk. De drie aparte verhalen worden verbonden door het verhaal van het meisje Feline (in de tijd van nu) en de steeds terugkerende pettenfabriek. Haar verhaal van Feline is verzonnen om de verhalen goed op elkaar te kunnen laten aansluiten. Feline gaat op onderzoek uit nadat ze in haar kamer spullen van haar opa vindt achter een luik. Eerst stuit ze op een huis waar maar liefst tien joodse stadgenoten waren ondergedoken, wat het bruggetje is naar het eerste aangrijpende verhaal van de joodse Bram en zijn familie, die een pettenfabriek heeft in Zutphen. Je leest over hun vlucht en onderduiken; een verhaal dat in zekere zin ontroert. In het tweede verhaal lees je hoe het is om als kind een joodse vader te hebben, terwijl je zelf niet joods bent. Sonja's vader moet steeds vluchten en ondertussen verandert de wereld om haar heen. Dit verhaal is net een beetje spannender, maar ook aangrijpend. Terugkerende elementen in de eerste twee verhalen zijn de hongerwinter, oproepen voor werkkampen, onderduiken en het verdwijnen van vriendjes, kennissen of familie. Niet alleen ervaringen tijdens de oorlog komen voorbij. Het derde verhaal gaat over de joodse David die na de oorlog terugkeert vanuit kamp Westerbork naar Zutphen, naar huis, waar een thuis vinden best moeilijk is. In dit verhaal wordt heel goed geschetst dat de nasleep van de Tweede Wereldoorlog groot was.

In elk verhaal staan diverse illustraties van Saskia Halfmouw. Haar illustraties zijn subtiel maar krachtig, en vormen een belangrijk onderdeel van de manier waarop het verhaal wordt verteld. Een enkele keer zou een illustratie beter passen op een eerdere of latere bladzijde, want soms verklapt de illustratie al wat er gaat gebeuren. Maar duidelijk mag zijn dat Saskia Halfmouw met de illustraties in dit boek laat zien dat ze aandacht heeft voor detail en dat ze de juiste toon weer kan geven in haar werk door kleurgebruik en sfeer; complexe verhalen en gevoelens heeft zij vertaald naar visuele beelden die aanspreken. Haar werk draagt bij aan de aantrekkingskracht en toegankelijkheid van dit boek.