Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Vernieuwende inzichten in te dikke verpakking

KlaasvdL 24 mei 2023
Gemixte gevoelens roeren in mij nadat ik deze pil heb dicht geslagen. Laat ik positief beginnen: het boek heeft mij nieuwe perspectieven en inzichten geboden betreffende onze verre verre voorouders. Of het nou gaat om tekenfilms of geschiedenislessen op de middelbare school gaat, in beide gevallen wordt de mens in de prehistorie afgeschilderd als een primitief wezen die de hele dag een beetje bezig was met eten verzamelen middels jagen e.d. en voor de rest niet al te veel nadacht. Niet denken, maar doen. Graeber en Wengrow laten zien dat het anders zit, dat alles veel genuanceerd ligt en de mens toen ook al behoorlijk rationeel was en eigenlijk best veel overeenkomsten vertoond met de exemplaren die in onze 21ste eeuw op de aarde rondhuppelen. Dit alles wordt aangetoond door de diverse levenswijze van verschillende volkeren uiteen te zetten. Men dacht na, vooruit, filosofeerde, discussieerde. Wat hier gelijktijdig mee aan bod komt is de verlichting. Vaak wordt de verlichting toch gepresenteerd alsof men voor die tijd niet al te veel nadacht en braafjes luisterende naar gezaghebbers. Tot een stel geniale westerlingen ervoor zorgde dat wij tot vandaag de dag rationeel zijn, zelf kunnen denken. Ook dit beeld wordt omver geschopt door aan te tonen dat eerdere volken vele malen rationeler waren dan wij dachten en "onze" verlichtingsideeën mogelijk hun oorsprong in Amerika vinden die de westerse filosofen daar vandaan hebben gejat (wat ze overigens destijds ook openlijk toegaven).

Een ander onderdeel is het idee dat men spontaan volledig overgegaan is op landbouw en daarmee het privé bezit leven in werd geblazen met alle gevolgen van dien. Ook deze heersende norm wordt aan de kaak gesteld. Zo blijkt dat volken juist landbouw er naast deden en niet meteen gebruikte als primaire bron van voedsel en dat bezit zijn oorsprong vindt in religieuze gebeurtenissen.

Kortom het leven van de vroege mens is allemaal veel genuanceerder en complexer dan gedacht. Als ik dit zo allemaal opschrijf klinkt dat ergens vrij logisch, maar is dit niet het narratief dat verkondigt wordt op school of in populaire wetenschappelijke boeken. Daarmee bood dit boek mij tal van nieuwe inzichten. Gelijktijdig kun je natuurlijk afvragen in hoeverre deze inzichten kloppend zijn, de auteurs geven immers zelf toe de krenten uit de pap gehaald te hebben om zo volken te gebruiken die bij hun boodschap aansluiten. Dit blijft een "probleem" met dit soort boeken, maar er wordt tenminste openlijk toegegeven dat dit nou eenmaal zo is en dat er ook veel onzekerheid is en mogelijk altijd zo zou blijven.

Tot zover lof. Echter begon het boek naar mate de bladzijdes vorderde mij steeds meer tegen te staan. Dit zit 'm ten eerste in de schrijfstijl, persoonlijk vond ik het gortdroog geschreven. Combineert dat met het feit dat halverwege het boek het punt wat de auteurs proberen te maken allang duidelijk is en het begin te vervelen. Keer op keer worden weer nieuwe volken aangehaald, volledig uitgelegd en uitgediept om vervolgens een conclusie te trekken die in meer of mindere mate eerder ook al is getrokken. Voor mij als leek zeiden al deze volken mij helemaal niks. In latere hoofdstukken worden zoveel volken door elkaar genoemd gecombineerd met vaktaal dat het al snel onduidelijk wordt hoe het nou allemaal zit. Uiteindelijk ben je volledig het overzicht kwijt.

Eenmaal aan het einde van het boek gekomen willen de schrijvers vooral duidelijk maken dat de werking en indeling van onze huidige samenleving niet de (enige) manier is, maar er zoveel andere mogelijkheden zijn zoals de diverse leefwijzes van ons verre voorgeslacht laten zien. Hoe wij dit vervolgens op onze huidige complexe samenleving kunnen toepassen of wat je hier als individu mee moet? Geen idee, ik bleef met vragen zitten. De conclusie vormde voor mij geen conclusie. Anderzijds moet ik wel toegeven dat het ook vrij naïef zou zijn om met een of ander idealistisch voorstel te komen wat even 1, 2, 3 toegepast kan worden, zo werkt het leven meestal niet.

Laat ik op zijn minst deze recensie met een conclusie besluiten: voor de liefhebber met enige voorkennis is dit vermoedelijk een fantastisch boek afhankelijk hoe overtuigend de aangedragen voorbeelden overkomen op jou als lezer. Voor een leek zoals ondergetekende zou ik adviseren om de eerste paar hoofdstukken te lezen en de conclusie gezien dit het boek aardig samenvat. Het bevat naar mijn mening te veel herhaling en is daarnaast niet goed genoeg geschreven dat je het gemakkelijk verder uitleest. Een versie van 200 bladzijdes had naar mijn beperkte inzicht hetzelfde punt kunnen maken waarbij het van begin tot einde boeiend zou zijn.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van KlaasvdL

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.