Omvangrijk meesterwerk met fascinerende structuur en verbindingen

Wat een bijzonder boek. 11 hoofdstukken, elk met hun eigen hoofdpersoon die je van geboorte tot overlijden volgt. Het begint in de 19e eeuw en eindigt in de 21ste eeuw. Via een fictieve schrijfster, genaamd Elizabeth May Drayden, zijn alle elf de personages op de een of andere manier met elkaar verbonden. Het draait vooral om het leven na Draydens dood waar haar roman wordt ontdekt en zij als schrijver over de tijd heen een haast mythische status krijgt.

Elk hoofdstuk is op vertellende wijze geschreven. Meestal is dit niet geheel mijn smaak en hou ik meer van goed geschreven dialoog en gedachten. Echter vormt dit boek blijkbaar de uitzondering die regel bevestigt, keer op keer werd ik elk hoofdstuk weer ingezogen en kwamen de karakters tot leven. Geen idee hoe Daanje het gedaan heeft, maar het werkt wel. Sommige hoofdstukken zijn zo goed dat ze als los verhaal al fantastisch zijn en zowat los uitgegeven zouden kunnen worden. Daarnaast zorgt het mysterie rondom Elizabeth May Drayden ervoor dat ik elke keer met plezier het boek weer oppakte om nieuwsgierig verder te lezen. Ook zijn er tal van dagboeken, biografieën e.d. (fictie in fictie) aanwezig om de lezer van nieuwe inzichten te verschaffen.

Zoals genoemd zijn de hoofdstukken allemaal met elkaar verbonden. Elk hoofdstuk lijkt in eerste instantie los op zichzelf te staan; langzaam maar zeker wordt min of meer duidelijk wat de verbinding is met Drayden. Nieuwe informatie zorgt ervoor dat je eindelijk denkt te weten hoe het nou zit. Tot een nieuw puzzelstukje in een later hoofdstuk alles weer overhoop gooit. Daarnaast verwerkt de schrijfster bewust subtiele (en soms vrij overduidelijke) herhalingen door het boek heen. Dan overkomt een karakter X in bij wijze van illustratie in hoofdstuk 7 iets wat je voor je gevoel haast letterlijk hebt gelezen over karakter Y in hoofdstuk 3. Op deze manieren speelt de schrijfster een spelletje met de lezer en denk je overal verbanden te zien en lezen. Met de nadruk op "denk". Wil ze duidelijk maken dat levens een herhaling van zetten zijn? Berust alles slechts op toeval? Of is het gewoon geforceerd erin geschreven puur om met de lezer te sollen?

Ondanks deze grote omvang en diverse verbindingen wordt het boek nooit echt verwarrend, omdat het relatief eenvoudig is geschreven. Het leest heerlijk weg en daarnaast laat Daanje zien dat ze verschillende genres moeiteloos beheerst. Zo zijn sommige hoofdstuk vrij mysterieus en spannend met onverklaarbare gebeurtenissen die richting het horror-genre gaan. Zelf heb ik weinig met horror, desalniettemin vond ik het fantastisch om te lezen, het is beeldend geschreven waardoor regelmatig lichte rillingen op mijn rug stonden. Bovendien zorgt het voor spanning en extra mysterie. Andere hoofdstukken zijn meer psychologisch van aard en draaien om de relaties tussen karakters.

Doordat het boek over meerder eeuwen heengaat laat het ook goed zien wat de heersende ideeën in desbetreffende tijd waren. Zo speelt in de eerdere hoofdstukken religie sterk een rol terwijl bijvoorbeeld in het laatste hoofdstuk vooral wetenschap en wiskunde nadrukkelijk aanwezig is.

De enige kritiek, die eveneens zowat mijn standaardkritiek is bij dikkere boeken, is dat het te dik is. Met name hoofdstuk 8 en 9 zijn iets teveel een herhaling van eerdere hoofdstukken, zowat alle elementen zijn al voorbij gekomen in eerdere hoofdstukken. Voor mij persoonlijk deed het niet heel veel af aan deze prachtige roman, ik heb deze hoofdstukken nog steeds met plezier gelezen.

Over de thematiek en symboliek heb ik het nog niet gehad in deze recensie. Daar ga ik ook niks over schrijven, dat mag je als lezer allemaal zelf ontdekken. Al met al zit deze omvangrijke roman gewoon gigantisch goed in elkaar dat je jezelf afvraagt hoe de schrijfster dit allemaal heeft kunnen verzinnen. Ik bewonder de structuur en hoe alles op ingenieuze wijze met elkaar verbonden is. Het schijnt geïnspireerd te zijn op het werk en leven van de Brontë zusters. Geen idee of er veel leentjebuur is gespeeld in Het lied van ooievaar en dromedaris (de Brontë boeken liggen nog ongelezen in mijn kast), maar het maakt mij weinig uit. Dit is gewoonweg een fantastisch boek voor de literatuurliefhebber, een zeldzame roman die groots is opgezet en daarin slaagt, klasse!