Lezersrecensie
recensie gegijzeld
Recensie Gegijzeld Evert Hartman
Samenvatting
Het verhaal speelt zich af op een middelbare school in 1984. De plaats is niet bekend.
Gerard krijgt iedere dinsdagmiddag bijles van wiskundeleraar De Rooy, samen met zijn klasgenoten Jacqueline en Bertus. Henk zit bij de groep omdat hij voor straf moet nablijven. Dan dringen twee gewapende mannen de school binnen en gijzelen de leerlingen en de leraar.
De gijzelnemers Leon en David zijn lid van het Internationaal Front voor de Bevrijding van Politieke Gevangenen. Deze groepering eist van de Nederlandse regering dat zij de uitwijzing van 60 politieke vluchtelingen uit hun land herroept. Verder doet het Front een beroep op alle democratische regeringen om zich in te zetten voor de bevrijding van politieke gevangenen overal ter wereld.
Na drie dagen beginnen de gijzelnemers te vertellen over hun land, over hun jeugd, en over het onrecht dat de mensen in hun land wordt aangedaan. En uiteindelijk vertelt Leon zijn verhaal.
Leon en David zijn afkomstig uit een Zuid-Amerikaans land, dat geregeerd wordt door de dictator Sasdy. De vader en broer van Leon zijn gearresteerd door de GEPO, de geheime politie. Leon zelf en zijn zusje Ramona worden naar een internaat gebracht. Leon leert op het internaat David kennen. De jongens moeten hard werken, een uniform dragen, militaire oefeningen doen, en worden tijdens de lessen geïndoctrineerd in de ideologie van de partij van Sasdy. Wie goed presteert wordt bevorderd naar een hogere kamer en, wanneer je je examen haalt maak je waarschijnlijk carrière bij de partij, de regering, de GEPO of het leger.
De situatie in het land verslechterd snel. Een deel van het leger komt in opstand onder leiding van rebellenleider Fedorin. Op een gegevens moment heeft men het erover dat de kinderen op het internaat bewapend worden en worden gedwongen om te vechten. Leon wil hier niet op wachten en bedenkt een plan om met een aantal andere bewoners te ontsnappen.
Gaandeweg het verhaal wordt duidelijk dat Fedorin net zo slecht blijkt te zijn als Sasdy. Na een aantal andere avonturen komt Leon David weer tegen en ze besluiten tegen onrecht te strijden, links óf rechts.
Motieven en thema’s
Er komen verschillende motieven in het boek naar voren.
Eén daarvan is angst. Het gevoel van dreiging en onzekerheid van bijvoorbeeld de gijzelaars draagt bij aan de spanning en het realisme van het verhaal. Daarnaast moeten de gijzelaars beslissen of ze proberen te ontsnappen aan de gijzeling of de confrontatie aangaan met de situatie of erin berusten en hopen op overleving.
Een ander motief dat in het boek wordt beschreven is het morele dilemma.
De gijzelnemers worden bijvoorbeeld gedwongen om een keuze te maken tussen hun ethische waarden en hun strijd tegen onrecht. Er ontstaat bijvoorbeeld een discussie in het boek of het gijzelen nu een goede manier is om je onvrede te uiten en je gelijk te krijgen. Uiteindelijk zien Leon en David uiteindelijk zelf ook in dat ze niets met de gijzelneming zijn opgeschoten. Ze hebben hun eigen leven geriskeerd en onschuldige personen gegijzeld, terwijl de Nederlandse regering weigert zelfs ook maar met ze in discussie te gaan.
Personages
Er komen verschillende personages naar voren maar de belangrijkste zijn Gerard (de hoofdpersoon) en de gijzelnemers. Gerard is een rond personage omdat je steeds meer over hem te weten komt gedurende het verhaal. Het karakter van Gerard wordt uitgebreid beschreven waardoor je je goed in hem kunt inleven. Hij is in het begin erg bang voor Leon en David maar heeft later in het verhaal steeds meer sympathie voor hen en is, wanneer zij uiteindelijk worden gearresteerd, erg overstuur.
De gijzelaars hebben ook een rond personage. Leon verteld bijvoorbeeld uitgebreid over waar hij vandaan komt en hoe hij is opgegroeid. Maar zijn situatie is minder goed herkenbaar waardoor je je je minder goed in hem kunt verplaatsen. Maar ook Leon en David ontwikkelen zich tijdens het verhaal. Zo waren zij er in het begin van overtuigd dat zij in hun recht stonden om te gijzelen, maar aan het einde ontstaat er steeds meer twijfel.
Perspectief
Het verhaal wordt geschreven op alwetend perspectief. Dit houdt in dat de verteller de gedachten en gevoelens van alle personages kent en het verhaal alwetend verteld.
Een voorbeeld is “Gerard glimlacht maar diep van binnen is hij verdrietig.”
Stijl en tijd
De schrijfstijl va Evert Hartman is detaillistisch. Hij beschrijft de gedachten en gevoelens van de hoofdpersonen uitgebreid.
Het boek bevat twee verhaallijnen: de gijzeling van de leraar en de leerlingen (dit wordt chronologisch verteld) en het verhaal van Leon. Deze verhaallijnen wisselen elkaar af.
De hoofdstukken die over de gijzeling gaan zijn genummerd en beginnen met een tijd: dinsdag, 22 maart, 15:45 uur. Na een aantal hoofdstukken komt er een hoofdstuk dat heet: ‘Het verhaal van Leon’ waarin je meer te weten komt over Leons achtergrond. Dit hoofdstuk is onderverdeeld in een aantal delen die weer met een schuingedrukte titel worden aangeduid.
Evert Hartman
Evert Hartman werd geboren op 12 juli 1937 in Dedemsvaart. Hij was er al snel uit dat hij schrijver wilde worden en op zijn zestiende begon hij met het schrijven van korte verhalen. Na zijn middelbare school ging hij in dienst en na deze dienstplicht studeerde hij sociale geografie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij slaagde in 1965 en ging lesgeven op een middelbare school in Hoogeveen waar hij tot 1992 aardrijkskunde gaf.
Daarna werd hij fulltime schrijver.
In het begin van zijn carrière schreef hij verschillende avonturenromans voor volwassenen, daarna schreef hij vooral jeugdboeken met een spannende verhaallijn zoals Gegijzeld. Verder zet hij de lezer voor een keuze, voor trouw aan het gezag bijvoorbeeld of de keuze voor vrijheid. Daarbij laat hij beide kanten van het verhaal zien maar zijn de hoofdrolspelers niet altijd sympathiek.
Hartman wordt gezien als een van de beste Nederlandstalige auteurs. Zijn eerste jeugdboek, Oorlog zonder vrienden uit 1979, was meteen een succes. Dit boek gaat over een zoon van een NSB'er in de Tweede Wereldoorlog waarvoor hij de Europese jeugdboekenprijs kreeg. Ook won hij viermaal de prijs van de Nederlandse Kinderjury, onder meer voor het boek Vechten voor overmorgen.
Evert Hartman was getrouwd en had twee zoons. In 1994 overleed hij.
Mening
Gegijzeld is een spannend boek. Door de vertelstijl weet de schrijver je aandacht goed vast te houden. De stijl is duidelijk en je kunt je goed verplaatsen in de hoofdpersoon Gerard. De verhaallijn van Leon, voornamelijk wanneer hij vertelt over zijn jeugd in het internaat is boeiend en spannend om te lezen.
Soms is de stijl wel wat ouderwets, maar uit de context kun je vaak wel halen wat de schrijver precies bedoelt met bepaalde woorden.
Het mooie van dit boek vond ik ook, dat, hoewel het in 1984 is geschreven, het best actueel is (terroristische aanslagen en gijzelingen). Daarnaast zet het je aan het denken over de vraag of je in de strijd tegen het onrecht alle middelen mag gebruiken
Samenvatting
Het verhaal speelt zich af op een middelbare school in 1984. De plaats is niet bekend.
Gerard krijgt iedere dinsdagmiddag bijles van wiskundeleraar De Rooy, samen met zijn klasgenoten Jacqueline en Bertus. Henk zit bij de groep omdat hij voor straf moet nablijven. Dan dringen twee gewapende mannen de school binnen en gijzelen de leerlingen en de leraar.
De gijzelnemers Leon en David zijn lid van het Internationaal Front voor de Bevrijding van Politieke Gevangenen. Deze groepering eist van de Nederlandse regering dat zij de uitwijzing van 60 politieke vluchtelingen uit hun land herroept. Verder doet het Front een beroep op alle democratische regeringen om zich in te zetten voor de bevrijding van politieke gevangenen overal ter wereld.
Na drie dagen beginnen de gijzelnemers te vertellen over hun land, over hun jeugd, en over het onrecht dat de mensen in hun land wordt aangedaan. En uiteindelijk vertelt Leon zijn verhaal.
Leon en David zijn afkomstig uit een Zuid-Amerikaans land, dat geregeerd wordt door de dictator Sasdy. De vader en broer van Leon zijn gearresteerd door de GEPO, de geheime politie. Leon zelf en zijn zusje Ramona worden naar een internaat gebracht. Leon leert op het internaat David kennen. De jongens moeten hard werken, een uniform dragen, militaire oefeningen doen, en worden tijdens de lessen geïndoctrineerd in de ideologie van de partij van Sasdy. Wie goed presteert wordt bevorderd naar een hogere kamer en, wanneer je je examen haalt maak je waarschijnlijk carrière bij de partij, de regering, de GEPO of het leger.
De situatie in het land verslechterd snel. Een deel van het leger komt in opstand onder leiding van rebellenleider Fedorin. Op een gegevens moment heeft men het erover dat de kinderen op het internaat bewapend worden en worden gedwongen om te vechten. Leon wil hier niet op wachten en bedenkt een plan om met een aantal andere bewoners te ontsnappen.
Gaandeweg het verhaal wordt duidelijk dat Fedorin net zo slecht blijkt te zijn als Sasdy. Na een aantal andere avonturen komt Leon David weer tegen en ze besluiten tegen onrecht te strijden, links óf rechts.
Motieven en thema’s
Er komen verschillende motieven in het boek naar voren.
Eén daarvan is angst. Het gevoel van dreiging en onzekerheid van bijvoorbeeld de gijzelaars draagt bij aan de spanning en het realisme van het verhaal. Daarnaast moeten de gijzelaars beslissen of ze proberen te ontsnappen aan de gijzeling of de confrontatie aangaan met de situatie of erin berusten en hopen op overleving.
Een ander motief dat in het boek wordt beschreven is het morele dilemma.
De gijzelnemers worden bijvoorbeeld gedwongen om een keuze te maken tussen hun ethische waarden en hun strijd tegen onrecht. Er ontstaat bijvoorbeeld een discussie in het boek of het gijzelen nu een goede manier is om je onvrede te uiten en je gelijk te krijgen. Uiteindelijk zien Leon en David uiteindelijk zelf ook in dat ze niets met de gijzelneming zijn opgeschoten. Ze hebben hun eigen leven geriskeerd en onschuldige personen gegijzeld, terwijl de Nederlandse regering weigert zelfs ook maar met ze in discussie te gaan.
Personages
Er komen verschillende personages naar voren maar de belangrijkste zijn Gerard (de hoofdpersoon) en de gijzelnemers. Gerard is een rond personage omdat je steeds meer over hem te weten komt gedurende het verhaal. Het karakter van Gerard wordt uitgebreid beschreven waardoor je je goed in hem kunt inleven. Hij is in het begin erg bang voor Leon en David maar heeft later in het verhaal steeds meer sympathie voor hen en is, wanneer zij uiteindelijk worden gearresteerd, erg overstuur.
De gijzelaars hebben ook een rond personage. Leon verteld bijvoorbeeld uitgebreid over waar hij vandaan komt en hoe hij is opgegroeid. Maar zijn situatie is minder goed herkenbaar waardoor je je je minder goed in hem kunt verplaatsen. Maar ook Leon en David ontwikkelen zich tijdens het verhaal. Zo waren zij er in het begin van overtuigd dat zij in hun recht stonden om te gijzelen, maar aan het einde ontstaat er steeds meer twijfel.
Perspectief
Het verhaal wordt geschreven op alwetend perspectief. Dit houdt in dat de verteller de gedachten en gevoelens van alle personages kent en het verhaal alwetend verteld.
Een voorbeeld is “Gerard glimlacht maar diep van binnen is hij verdrietig.”
Stijl en tijd
De schrijfstijl va Evert Hartman is detaillistisch. Hij beschrijft de gedachten en gevoelens van de hoofdpersonen uitgebreid.
Het boek bevat twee verhaallijnen: de gijzeling van de leraar en de leerlingen (dit wordt chronologisch verteld) en het verhaal van Leon. Deze verhaallijnen wisselen elkaar af.
De hoofdstukken die over de gijzeling gaan zijn genummerd en beginnen met een tijd: dinsdag, 22 maart, 15:45 uur. Na een aantal hoofdstukken komt er een hoofdstuk dat heet: ‘Het verhaal van Leon’ waarin je meer te weten komt over Leons achtergrond. Dit hoofdstuk is onderverdeeld in een aantal delen die weer met een schuingedrukte titel worden aangeduid.
Evert Hartman
Evert Hartman werd geboren op 12 juli 1937 in Dedemsvaart. Hij was er al snel uit dat hij schrijver wilde worden en op zijn zestiende begon hij met het schrijven van korte verhalen. Na zijn middelbare school ging hij in dienst en na deze dienstplicht studeerde hij sociale geografie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij slaagde in 1965 en ging lesgeven op een middelbare school in Hoogeveen waar hij tot 1992 aardrijkskunde gaf.
Daarna werd hij fulltime schrijver.
In het begin van zijn carrière schreef hij verschillende avonturenromans voor volwassenen, daarna schreef hij vooral jeugdboeken met een spannende verhaallijn zoals Gegijzeld. Verder zet hij de lezer voor een keuze, voor trouw aan het gezag bijvoorbeeld of de keuze voor vrijheid. Daarbij laat hij beide kanten van het verhaal zien maar zijn de hoofdrolspelers niet altijd sympathiek.
Hartman wordt gezien als een van de beste Nederlandstalige auteurs. Zijn eerste jeugdboek, Oorlog zonder vrienden uit 1979, was meteen een succes. Dit boek gaat over een zoon van een NSB'er in de Tweede Wereldoorlog waarvoor hij de Europese jeugdboekenprijs kreeg. Ook won hij viermaal de prijs van de Nederlandse Kinderjury, onder meer voor het boek Vechten voor overmorgen.
Evert Hartman was getrouwd en had twee zoons. In 1994 overleed hij.
Mening
Gegijzeld is een spannend boek. Door de vertelstijl weet de schrijver je aandacht goed vast te houden. De stijl is duidelijk en je kunt je goed verplaatsen in de hoofdpersoon Gerard. De verhaallijn van Leon, voornamelijk wanneer hij vertelt over zijn jeugd in het internaat is boeiend en spannend om te lezen.
Soms is de stijl wel wat ouderwets, maar uit de context kun je vaak wel halen wat de schrijver precies bedoelt met bepaalde woorden.
Het mooie van dit boek vond ik ook, dat, hoewel het in 1984 is geschreven, het best actueel is (terroristische aanslagen en gijzelingen). Daarnaast zet het je aan het denken over de vraag of je in de strijd tegen het onrecht alle middelen mag gebruiken
1
Reageer op deze recensie
Gesponsord
Als Hyoyoung wordt gevraagd in een brievenwinkel in Seoul te komen werken, realiseert ze zich al snel hoe helend een brief kan zijn. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
