Noodzakelijk kwaad in functie van een nieuwe start

Een van de voordelen van thrillerseries is dat lezers naarmate de tijd vordert dusdanig vertrouwd geraken met de personages dat ze reikhalzend uitkijken naar nieuwe verhalen. Een van de nadelen is dat het als schrijver vaak moeilijk is om hetzelfde niveau constant vast te houden, waardoor lezers soms met heimwee terugkijken naar die fase van de serie waarin ze nog aangenaam verrast werden.

Zo ook met de Tony Hill serie van de Schotse Val McDermid. Destijds enorm positief onthaald en vervolgens nog populairder geworden door de succesvolle televisieadaptatie Wire in the Blood, is het de laatste paar boeken verworden tot een serie die ook de grootste fans aan het twijfelen brengt. Niet in het minst doordat McDermid er in de laatste boeken, Een moment van afscheid en De Vervangster, persoonlijk bijna alles aan gedaan heeft om wat jaren zo vertrouwd was bijna tot de grond toe af te breken. Het Team Zware Misdrijven (TZM) opgedoekt, de afstand tussen hoofdrechercheur Carol Jordan en profiler Tony Hill groter dan ooit. Het einde van een serie?

Maar niet voor McDermid. Doorbreek de stilte is de veelzeggende titel van het negende en meest recente deel in de serie. Een deel dat zwaar te kampen heeft met de gevolgen van de eerdere beslissingen van de auteur en dit jammer genoeg niet enkel op inhoudelijk vlak. Een logisch gevolg van afbreken is immers terug opbouwen en dat opbouwen kost veel tijd. Tijd die grotendeels ten koste zal gaan van spanning, een toch wel belangrijk onderdeel van wat een thriller tot een thriller maakt.

Alles start wanneer Carol Jordan in de fout gaat en wegens dronken rijden wordt gearresteerd. Tot haar grote frustratie is er op moment slechts één persoon die haar te hulp kan komen en dat is Tony Hill, de profiler met wie ze jarenlang nauw samenwerkte maar van wie ze door recente gebeurtenissen compleet vervreemd is. Maar hij is er en meer: hij is vastbesloten haar van haar drankprobleem af te helpen. Of ze dat nu wil of niet. Een bizarre onverwachte zelfmoord van een succesvolle, optimistische vrouw zorgt hierbij voor de nodige afleiding en wanneer Tony zich nog een gelijkaardig dergelijk geval herinnert is de interesse pas echt gewekt. Beide vrouwen waren het slachtoffer van trolling en het gevoel van Tony zegt dat er hier meer aan de hand is. De perfecte oefening voor het nieuw op te richten Regionaal Team Zware Misdrijven (ReTZM), een team waarover Carol de leiding zal krijgen en waarbinnen ze, op een enkeling na, haar oude getrouwe medewerkers opnieuw kan verzamelen. En dan komt het ReTZM een seriemoordenaar op het spoor, een moordenaar die niets meer te verliezen heeft en niet zal stoppen voor hij of zij gepakt wordt.

Hoe veelbelovend het verhaal ook mag klinken, de uitwerking van Doorbreek de stilte heeft zoals eerder vermeld heel wat te lijden onder de gebeurtenissen uit de vorige delen. De aangebrachte schade moet hersteld worden en McDermid neemt hier ruim de tijd voor. De klemtoon komt te liggen op de relatie tussen Carol Jordan en Tony Hill en het nieuw op te richten ReTZM. Noodzakelijk om de serie en haar vertrouwde concept nieuw leven in te blazen, maar te uitvoerig uitgewerkt. Zeker in verhouding tot de verhaallijnen rond de seriemoordenaar die lange tijd wat achteloos tussendoor de andere verhaallijnen verwerkt worden. Beperkt en oppervlakkig, met als enige reden het oude 'nieuwe' team opnieuw aan het werk te zetten. De mogelijk boeiende uitwerking van een interessante problematiek compleet gemist.

Alle verhoudingen tussen de verschillende verhaallijnen zijn zoek, want hoe goed McDermid het ook probeert te brengen, nergens gaat het verhaal echt beklijven of het moeten die laatste 40 pagina's zijn wanneer uiteindelijk alles samenkomt en het schrijverstalent van McDermid alsnog komt bovendrijven. Het maakt van Doorbreek de stilte een noodzakelijk kwaad in functie van een nieuwe start. Een nieuwe start waarbij McDermid hopelijk het beste in zich opnieuw weet boven te halen om de lezer, net zoals vroeger, urenlang aan zijn stoel vast te kluisteren.