Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Genieten met mate

Koen Driessens 23 november 2017 Hebban Recensent

Een sobere, zwarte kaft met goudopdruk, een leeslint, goud op snee en flinterdun papier: stel je de verbazing van een nietsvermoedende hotelgast voor die déze Bijbel in een nachtkastje vindt en opent. Uiterlijk heeft de Bible of Filth alles van een Gideonbijbel, innerlijk laat undergroundcartoonist Robert Crumb zijn seksuele demonen vrij. En al lijken ze uiterlijk seksistisch tot misogyn, zijn tekeningen zijn vooral taboedoorbrekende fantasieën. ‘Misogynist? Nah, I hate everybody equally!’  

In de VS waren ze al wat gewoon van Crumb, die al in de jaren 1960 de woorden ‘goor’ en ‘onsmakelijk’ uit zijn woordenboek schrapte. Een collectie van zijn meest expliciete pornografische fantasieën van 1968 tot 1986 kon echter enkel bij het Franse Futuropolis. Ruim 30 jaar na die (beperkte) uitgave herneemt Scratch die in de originele versie, aangevuld met gelijkaardig werk tot 2006. Een dappere onderneming en tegelijk een grafisch overzicht van 40 jaar Crumb, die zeker de laatste decennia blijk geeft van sterk en delicaat tekenwerk.  

Dat is ook zichtbaar in zijn Book of Genesis (2009): een getrouwe, vaak expliciete, maar nergens subversieve of oneerbiedige uitbeelding van het oudtestamentische boek. Verwacht dat dus niet in deze ‘Bijbel van Troep’, die behalve twee pagina’s over Adam en Eva en hun ‘carnal knowledge’ niets Bijbels bevat. De collectie wordt daarentegen bevolkt door promiscue mannen en vrouwen, Crumbs vaste personages (zoals de spirituele goeroe Mr. Natural of het onderdeurtje Snoid) én Crumb zelf (die met veel zelfkennis al eens signeert met Scum). Zo behandelt het personage Crumb verschillende keren zijn Troubles with women, waarbij hij zich afvraagt waarom vrouwen toch altijd voor bullies vallen, tot hij begrijpt dat het een kwestie van biologie is. Roem (als succesvol cartoonist) helpt ook, zo ondervindt hij. Het wekt bij hem echter vooral misprijzen voor zulke vrouwen op.  

Lezers met een sterke maag krijgen heel divers werk voorgeschoteld, om met mate van te genieten. Zowel cartoons (raad eens hoe Crumb een nieuwjaarswens voor het jaar 1969 gebruikt?) of een Snoid-versie van Füssli’s Nachtmerrie als korte tot langere, in schetsboeken of tijdschriften verschenen ‘verhalen’. In Don’t touch me zijn we getuige van een aanranding. Als de dader afdruipt, scheldt zijn slachtoffer: ‘You lousy rotten selfish son-of-a-bitch!’ En ze vervolgt met de pointe op het laatste plaatje: ‘I never get to come!’ Lachen mag, móet zelfs: het is bewezen dat lachen met taboes juist bijdraagt aan het doorbreken daarvan. Of mogen we enkel lachen met Jodengrappen als Woody Allen ze brengt? Of met Marokkanen als Najib Amhali dat doet? Tja, Crumb zegt van zichzelf dat hij een ‘infantile fantast’ is, met een ‘sick, immature mind’, dus dan zit het wel goed?  

Crumbs incestueuze parodie van een typische familiestrip is onweerstaanbaar hilarisch. Zijn weerwraak (met zichzelf als slachtoffer/dader) op een clubje feministen is wat over de top, maar hij besluit zelf: ‘Just kidding, girls. Actually I’m on your side!’ Zijn mannen zijn veelal losers. Ook zichzelf zet hij in zijn onderbroek (of ook zonder). Met een ‘complusion to confess’ (door zijn ‘catholic upbringing’) bekent hij zijn obsessie voor forse vrouwen met dikke konten en kuiten, en dat hij zulke fantasieën tekent voor zichzelf: ‘It helps us get rid of pent-up anxieties and repressions.’ De erotische strip als zelftherapie, dus. Maar is de lezer er ook mee geholpen?  

Sommige stukjes zijn vandaag, decennia later, nog akelig actueel: een man mishandelt een vrouw, maar ze vinden het oké ‘as long as both partners consent’. Een grappiger stukje gaat over ‘grabbies’: vrouwenbepotelaars: ‘How can this rising menace be stopped? Grab ‘em back, girls!’ Wat simplistisch misschien, maar Crumb pleit alleszins voor vrouwelijke assertiviteit. En terwijl Flakey Floont ten onder gaat aan zijn obsessie voor Devil Girl, heeft Crumb een goede raad voor vrouwenzotten – zoals hijzelf: zie vrouwen als een ‘gift of nature. Their presence makes this fuckin’ planet a less dismal place. You don’t have to possess every one of them!’

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Koen Driessens

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.