Arabieren van het verleden
Verlaten bouwwerven, uren in de winkelrij staan om dan enkel bananen te krijgen, je huis niet kunnen verlaten of het wordt ingepikt: het Libië van begin jaren ’80 was niet bepaald een paradijs. Toch is Abdel-Razak Sattouf verkocht. De aan de Sorbonne gepromoveerde Syriër laat een academische carrière in Europa schieten voor zijn geloof in de Arabische droom van Khaddafi en sleept zijn Franse vrouw en hun peuter, Riad, met zich mee naar Libië. Vader Sattouf is overtuigd dat een goede vorming en een flinke aanpak alle Arabieren van ‘nietsnutten en kwezels’ in moderne, welvarende burgers verandert en wil ook zijn zoon klaarstomen tot ‘de Arabier van de toekomst’. Al heeft hij zelf zijn kleine kantjes: zijn religieus voluntarisme en bijgeloof, zijn machismo, zijn kruiperigheid, zijn ‘familie is alles’… Vervuiling, corruptie en wanbeheer storen hem blijkbaar ook niet.
Na een korte tussenhalte in Bretagne trekt het gezinnetje naar het Syrië van Assad sr., nog zo’n dictatuur met meer van hetzelfde: onmogelijke woonomstandigheden, lege winkels, censuur, een bekrompen en gehersenspoelde bevolking… Een beeld dat ons bereikt in taferelen via de jonge Riad. Wonderlijk hoe de auteur 30 jaar na zijn kleutertijd zich herinnert hoe kinderen er op straat poepen, een fruitverkoper achter zijn glanzende appels eerst de rotste exemplaren verkoopt en een taxichauffeur zijn peuken door een gat in de autobodem gooit. Zijn Arabische jeugdjaren moeten flink wat indruk op hem gemaakt hebben. De cultuurschok voor het jongetje met het blonde engelenkopje is echter op kindermaat: wanneer de familie na een passage in Frankrijk toch weer naar Syrië terugkeert, schrikt dat Riad af. Niet wegens het regime of de dorpse achterlijkheid, maar omdat hij er naar school moet.
Het anekdotische relaas van De Arabier van de toekomst is echter meer dan zomaar een luchtige kroniek. Riad Sattoufs toegankelijke cartoonstijl is een efficiënt glijmiddel voor een scherpe maatschappijkritiek op twee mismeesterde samenlevingen. Sattouf schopt zijn publiek graag een geweten, in de anti-macho-strips rond Pascal Brutal, in zijn – net voor de aanslag – stopgezette wekelijkse bijdrage aan Charlie Hebdo en in zijn films, zoals de komedie Jacky au Royaume des filles, waarin de mannen in een matriarchale samenleving verplicht zijn een chador te dragen.
De vergelijking met Marjane Satrapi’s Persepolis of Zeina Abiracheds Zwaluwenspel ligt voor de hand: deze stripverslagen van jeugdjaren in respectievelijk de Iraanse islamitische republiek en het door burgeroorlog verscheurde Libanon bieden ook een boeiende, historische inkijk in het moeilijke dagelijkse leven in het Midden-Oosten. Sattoufs versie is afstandelijker en meer vanuit ons westerse perspectief: als expats zijn Riad en zijn ouders eerder als buitenstaanders getuige van de impact van totalitaire regimes op een samenleving. Vader Sattouf doet zijn uiterste Arabische best om erbij te horen en zijn stoïcijnse vrouw, die wat onderbelicht blijft, geeft blijk van een bewonderenswaardig geduld, maar ze gaan toch telkens weer herbronnen in Frankrijk, hun baken van normaliteit: even bekomen van de vervuiling, de lelijkheid en de hypocrisie in Libië en Syrië. Het gaat hier om situaties van ruim 30 jaar geleden, zou je ter verdediging van ‘de Arabieren van het verleden’ kunnen opwerpen. Maar het is treurig vast te stellen dat vandaag beide landen meer dan ooit onleefbaar geworden zijn. De toekomst is voor de Arabieren niet geworden wat vader Sattouf voor ogen had.
Het in Frankrijk zeer succesvolle boek won begin dit jaar op het stripfestival in Angoulême de Fauve d’Or als beste album. Dat is misschien wel wat veel eer: graphic novels als Persepolis of Zahra’s Paradise (Amir Soltani en Khalil) grijpen meer naar de keel dan dit toch meer brave en vooral tragikomische boek. Als historisch document over het Midden-Oosten van begin jaren ’80 is het boek wat beperkt en eenzijdig, maar het is zeker vlot leesbaar en genietbaar, ook voor wie niet in die periode of streek geïnteresseerd is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
