Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een eerste leerjaar in Syrië

Koen Driessens 03 december 2015 Hebban Recensent

Op het eind van De Arabier van de toekomst 1 blikt Riad Sattouf vooruit op de horror en de gruwel die hem in Syrië te wachten staan. Nee, niet de oorlog, niet IS. Schóól! Een boek dat zich afwisselend in Syrië en in Frankrijk afspeelt: je zou in deze donkere terreurtijden iets héél anders verwachten dan het verhaal van een zesjarig jongetje in zijn eerste leerjaar. Toch is dat precies wat De Arabier van de toekomst 2, het tweede deel in de jeugdherinneringen van de Frans-Syrische auteur-cineast, te bieden heeft.

We zijn dan ook in 1984-1985. Assad sr. zit stevig in het zadel – we zijn getuige (of eigenlijk helemaal niet, want er zijn nérgens kiezende burgers of stembureaus te bespeuren) van de derde herverkiezing van de Syrische dictator, met liefst 100% van de stemmen: ‘een wereldrecord’ verkondigt men, alsof dat iets is om trots op te zijn… Het land hangt van hypocrisie, armoede, onwetendheid, corruptie, smokkel, misogynie, antisemitisme en achterlijkheid aan elkaar. Maar ongetwijfeld denken de huidige Syriërs vandaag met heimwee terug aan die tijd...

Het dagelijkse leven van de kleine Riad, zijn broertje, hun Franse moeder en Syrische vader in een dorpje bij Homs zegt alles: een appartement met gescheurde muren en zonder keuken, elektriciteit die dagelijks uitvalt, een fornuis dat per ezel uit Libanon gesmokkeld moet worden, eremoord op een nichtje… Riad wordt met een plastic uniform en kartonnen boekentas made in China voor het eerst naar school gestuurd. Hij leert er het volkslied opdreunen, onbegrijpelijke Koranverzen lezen en zijn onderwijzers vrezen. Zijn juf en meester zijn halve psychopaten, zijn medeleerlingen geterroriseerde musjes: de Syrische dictatuur op microniveau. De kinderen van geprivilegieerde kolonels en hotelbazen zijn dan weer verwende ettertjes. Geen wonder, dat lot van Syrië vandaag, denk je dan onwillekeurig. Bij een bezoek aan het momenteel door IS verwoeste Palmyra hebben Riads vader en de andere volwassenen meer oog voor een passerende arend dan de historische site. Typisch.

Gelukkig is er ook plaats voor een glimlach tussen al deze gloom en is het lachen om hoe Riads vader tegelijk zowel het spel van de sjacherende en sjoemelende middenstanders meespeelt en zich erover opwindt als de notabelen opvrijt en (achter hun rug) beschimpt, hoe zijn tante thuis de broek draagt, hoe de badgasten het eventjes verlaten zwembandenstandje plunderen, hoe Riad Frans leert lezen dankzij Kuifje…

En gelukkig voor de kleine Riad zijn er de rustpauzes in Frankrijk, op bezoek bij zijn oma. De overvloed in de warenhuizen, de gelukkige gezichten van de winkelende mensen: dat maakt de grootste indruk op hem. Leren skiën dan weer minder.

Terwijl deel 1 meer nadruk legde op zijn vaders ideaal (en offer) om mee te bouwen aan een moderne Arabische staat, begint die droom duidelijk te stokken in deel 2: Abdel Sattouf is nog altijd even stug van plan het als universiteitslector te maken in Syrië, maar zijn gezin gaat er niet op vooruit. Integendeel. Wat hem een almaar misnoegder en eindelijk wat mondiger echtgenote oplevert. Riads vader schaft zich dezelfde zonnebril aan als de kolonel, maar hij ziet erdoor een al te zonnige versie van de Syrische realiteit (al wordt die in het boek voorzien van een roze steunkleur).

De spreidstand van Riad Sattouf, zoals bij zovele inwijkelingen – als kind blond en Frans in Syrië, als volwassene een Arabier in zijn geboorteland Frankrijk – is voelbaar en moeilijk, maar biedt ons een unieke inkijk en de kans op wat meer inzicht in een getroebleerde samenleving. Als blijft het zelfs met Sattoufs onverbloemde jeugdjaren niet gemakkelijk te begrijpen hoe vandaag bij ons opgegroeide jongeren in de Syrische burgeroorlog hun leven aan het vergooien zijn of er plannen smeden onze samenleving de duivel aan te doen.

1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Koen Driessens

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.