Blindganger
A.H.J. Dautzenberg (1967) is geen persoon voor vrijblijvende lectuur. Hij is bevlogen, betrokken en boos. Hij laat in verhalen, essays en romans zijn sociale bekommernis spreken, engageert zich tegen armoede en voor de zwaksten in de samenleving. Ook in deze fragmentarische roman, De dag dat de gieren buigen, geeft hij blijk van een sputterende, spoorloze samenleving, al blijft het bij een schets in stukken en brokken, zonder uitzicht, zonder lijn, tenzij die ene: we zijn blind voor elkaar en dood gaan we allemaal. Geen vrolijk tussendoortje dus.
De schrijver Tamalone (wat herinnert aan Arthur van Schendel) wordt plots blind – enkele zwarte pagina’s maken de cesuur – maar hij sluit zich niet op in zijn huis: net zoals Van Schendels zwerver dwaalt hij door de stad en vangt tientallen flarden van gesprekken op. Van blinden wordt wel gezegd dat hun andere zintuigen scherper worden: bij Tamalone lijkt dat zijn gehoor wel. Als een vlieg op de muur is hij – en wij met hem – getuige van hele dialogen: korte en lange, intieme en publieke. Veelal zijn het een of andere vormen van gekibbel, geklaag of discussie. Dautzenberg verstopt in het dertigtal korte stukjes waaruit het boek is samengesteld kleine ideetjes, vaak met een maatschappijkritische ondertoon: iemand wil letterlijk de muren slopen met zijn buren, zodat ze altijd zicht hebben op elkaar, in een ander stukje wordt gesteld dat zelfmoordenaars eigenlijk niet serieus genomen worden tot het te laat is, in weer een ander wordt de dood van een verongelukt kind wat morbide verwerkt, in nog een stukje wil een grote supermarktketen zich positioneren als maatschappelijk verantwoordelijk door een fictief voedselvergiftigingsrisico tijdig te melden enzovoort.
Af en toe duikt Tamalone zelf op in de fragmenten. In tegenstelling tot de verliefde zwerver Tamalone geeft de schrijver Tamalone daarin vooral blijk van verbittering: hij wil niet geholpen worden, hij wil – hoewel hij tussen de mensen beweegt – vooral niets met hen te maken hebben. In een fragment krijgt hij het ongewild aan de stok met reactionaire betogers. De titel van het boek, die in het voorlaatste stukje (met iemand die zichzelf verwijt blind te zijn geweest voor zijn geluk en aankondigt eruit te willen stappen) dat weer enkele zwarte pagina’s voorafgaat, draagt datzelfde pessimisme en die zwaarmoedigheid in zich. De wereld is géén dansfeest. (Hoewel een aantal personages op het eind in een vreemde processie voor de ogen van Tamalone samen opduiken.)
Ondanks het vele gebabbel en gebral in de onderling verwisselbare fragmenten wordt er niet veel gezegd, alleszins toch niet veel dat veel betekenis heeft of het onthouden waard is uiteindelijk. Het boek wordt er wat stuurloos door: waar Dautzenberg precies heen wil met zijn wat misantrope mijmeringen is niet heel duidelijk. Wat doen bijvoorbeeld de Pokémon-jagers in het boek (die meer dan een keer opduiken): is dit een poging om actueel te zijn? Of een manier om de absurditeit van de moderne samenleving te illustreren? De lezer mag het zelf invullen. Tamalone én Dautzenberg laten de lezer met rust, zijn eigen boontjes doppen, zelf een hoopgevende samenhang zien tussen de losse, donkere fragmenten. "Alles is nu zwart", besluit het boek, "zwart als de dood." Daar moest de auteur ons blijkbaar even aan herinneren. Echter, met dat inzicht beseft de lezer – die ermee doet wat hij wil – toch weer dat kleine lichtpuntjes in het zwarte, zware bestaan een simpel en voor iedereen haalbaar geluk kunnen uitmaken. Zelfs Van Schendels Tamalone was in al zijn miserie gelukkig.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
