Lijm en lijpo

Het literair productiehuis Wintertuin organiseert literatuurfestivals, literaire voorstellingen en workshops, maar begeleidt ook jonge auteurs en leent zich voor eigenzinnige uitgaven. Precies om schrijvers en illustratoren een extra zetje te geven of eens uit te dagen heeft het in 2010 de stripproductie Fauser opgezet, waarin negen minder bekende tot minder onbekende auteurs en even zoveel en zodanige tekenaars in opeenvolgende duo’s samen aan een doorlopende strip bouwden. Aan een tempo van drie strips van telkens vier pagina’s per jaar, die werden voorgepubliceerd door Wintertuin.nl, werd vier jaar lang aan één uitgave getimmerd die nu de twaalf bijdragen bundelt. En wel door Walter van den Berg & Olivier Heiligers, Erik Jan Harmens & Raccou, A.H.J. Dautzenberg & Bandirah, Els Moors & Rob van Barneveld, Ivo Victoria & Chiel te Bokkel, Maartje Wortel & Bloeme van Bon, Henk van Straten & Waldemar Schuur, Alma Mathijsen & Gijs Kast en Willem Claassen & Joost Dekkers. Naast een productie op papier werd ook een podiumvariant uitgewerkt met projecties, voordracht en spel.

Superhelden in Amerikaanse comics krijgen wel vaker een nieuw creatief duo van auteur en illustrator voorgeschoteld, wat de reeks om de zoveel tijd frisse nieuwe wendingen en stijlen oplevert. Zelfs Europese strips lopen stilaan warm voor opzettelijke afwisseling. Een reeks als het Belgische Robbedoes bijvoorbeeld heeft al heel wat tekenaars en auteurs versleten en onopzettelijk om vers bloed gevraagd - dat is logisch voor vele decennia lopende strips. Maar sinds enkele jaren besteedt de uitgever de reeks ook uit aan duo’s die hun bekwaamheid elders al bewezen hebben en die voor een one-shot zich de personages mogen eigen maken, met vaak opmerkelijke resultaten.

Dat in het klein is Fauser. Allerminst een held, echter, laat staan een superheld. Hij is de lijm van de twaalf losse bijdragen die een min of meer doorlopend verhaal brengen, maar tegelijk een lijpo. Omschreven als een reaguurder, van het soort mensen dat zuur reageert op berichten of forums, dat zich virtueel in alles deskundig waant en enkel online een leven lijkt te hebben. Hij heeft een bloedmooie vrouw, maar zit hele nachten voor zijn pc op F5 te drukken om onbeweeglijke websites tot vernieuwen aan te zetten. Hij is actief op een klussersforum waar hij advies geeft over het bouwen van dakkapellen, maar hij komt in het echte leven niet toe aan het leggen van een houten vloer.

Het virtuele leven neemt Fausers leven over: hij plukt een pornoactrice uit zijn scherm, een digitaal alter-ego Fauser 2.0 komt hem jennen… Waarop hij van de regen in de drup komt, brand sticht op kantoor, vreemdgaat, een geslachtsziekte oploopt, in de gevangenis belandt, waaruit hij door zijn vrouw en zijn laptop gered wordt. Waarop in het laatste deeltje alles maar een online fantasie blijkt en zijn leven zijn saaie routine verderzet. Maar Fauser lijkt niet ongelukkig zo.

Het afsluitende deel – net zoals het eerste deel uitgevoerd door Walter van den Berg en Olivier Heiligers – was wel nodig om te beletten dat het verhaal helemaal uit de hand liep. Telkens een ander duo met carte blanche een verhaal laten aanvullen houdt immers risico’s in – je weet niet waar je uitkomt. Maar de samenwerkende collectieven hebben ondanks hun vaak heel verschillende aanpak in vertelling en (underground) tekenstijl een behoorlijk samenhangend geheel afgeleverd. Het hoofdpersonage is alleszins consequent gebleven in zijn doen en laten, al is niet helemaal duidelijk of je hem nu sneu of snob moet vinden.

Beter bekend met werk van auteurs als Ivo Victoria of dichteres Els Moors is het wel eens aardig om te zien wat ze er in een totaal ander medium, dat van de korte strip, van bakken. Wat betreft het werk van tekenaars als Heiligers, Joost Dekkers of Rob van Barneveld was dit boekje een prettige kennismaking.