Weldoener of dooddoener
De stripbiografie van de zestiende-eeuwse lobbyist en projectontwikkelaar Gilbert van Schoonbeke is een verdienstelijke poging van illustrator Koen Aelterman om een onbekend, maar daarom niet minder oninteressant personage onder de aandacht te brengen. Echter, een grafisch meesterwerk is het boek bepaald niet en ook aan het hoofdpersonage blijft een vis-noch-vlees-gevoel kleven.
Stadsverfraaiingen zijn vaak een zegen én een vloek. Het komt regelmatig voor dat bij grote openbare werken in historische binnensteden het verleden letterlijk naar boven komt. Een buitenkansje voor archeologen en historici, maar vaak verdwijnen de vondsten na onderzoek definitief en onherroepelijk, zeker als er bijvoorbeeld een ondergrondse parkeergarage in de plaats komt. Bij de heraanleg van het Antwerpse Operaplein zijn sinds vorig jaar de Kipdorpbrug en de middeleeuwse Kipdorppoort blootgelegd. Anders dan elders zal een deel van de site na de aanleg van een nieuwe tramlijn zichtbaar blijven. Een ander deel verdwijnt weer onder de grond. Auteur Koen Aelterman laat zijn stripbiografie over bouwmeester Gilbert van Schoonbeke beginnen bij die werken, omdat Van Schoonbeke de oude middeleeuwse stadswallen vernieuwde in opdracht van keizer Karel.
We zitten midden zestiende eeuw, nog voor de godsdienstoorlog die de Antwerpse gouden eeuw bruut zal afbreken. De snel groeiende stad heeft nood aan stadsuitbreiding en nieuwe voorzieningen. Van Schoonbeke, de zoon van een Luikse immigrant, is de juiste man op de juiste plek, met de juiste connecties en het juiste immobiliënvernuft. Aelterman laat ruimte voor nuancering in zijn portret: Van Schoonbeke was belangrijk voor de groei van de stad, maar hij was tegelijk een meedogenloze projectontwikkelaar die zonder pardon mensen uit hun huis zette om de haven te vergroten.
Al in zijn tijd werd Van Schoonbeke bekritiseerd en als geldwolf bestempeld, waarop hij zelfs de stad een paar jaar ontvluchtte. Toch lijkt de auteur vooral te willen benadrukken dat Van Schoonbeke het echt goed meende en begaan was met de verbetering van zijn stad. Op basis waarvan hij dat vindt, is niet duidelijk. Het maakt dat de lezer aan de hand van dit boek alleen zich geen definitieve mening kan vormen over de bouwmeester. Tenzij je zelf meer gaat opzoeken over dit figuur, die enkel in een straatnaam herinnerd wordt, blijf je na het boek achter met een onbestemd gevoel over Van Schoonbeke: was hij nu oké of niet? Je komt het hier niet te weten.
Ook structuur en vormgeving van het boek zijn niet overtuigend. De biografie is een mix van heden en verleden, waarbij Aleq, een hedendaagse ingenieur, te pas en te onpas in de zestiende eeuw opduikt: een dooddoener die zelden geloofwaardig overkomt. Waarom en hoe de man telkens in het leven van Van Schoonbeke terechtkomt, is nergens verklaard. En ook niet waarom Aleq schijnbaar de grootste fan wordt van Van Schoonbeke, terwijl er redenen genoeg zijn om aan de ‘weldoener’ te twijfelen. De manier waarop Aleq er zelfs bijna aan onderdoor gaat, wekt bij de lezer alleszins geen empathie op.
Ondanks de fraaie cover is de grafiek vrij amateuristisch. Aelterman is niet slecht in het tekenen van personages, hun houdingen en gezichtsuitdrukkingen, maar ook niet geweldig. Zijn enkel met grijze en bruine steunkleuren ingevulde platen zijn qua opbouw vaak dynamisch en een aantal beelden zijn plastisch (bijvoorbeeld hoe een verhaal uit een boek op de pagina’s tot leven komt), maar zijn decors missen sfeer en authenticiteit: ze zijn leeg, clichématig of incorrect. Antwerpen lijkt bijvoorbeeld bij een aanval van Gelderse troepen onder aan een berg te liggen? De lettering in drukletters is ook ongebruikelijk en storend en de redactie kon hier en daar beter: een hoogheid spreek je bijvoorbeeld niet aan met ‘hare majesteit’, maar ‘uwe’. De sponsoring in het boek komt ook vrij heemkundig amateuristisch over. Een beetje een gemiste kans, want Van Schoonbeke is wel degelijk een complex en potentieel kleurrijk personage. Die kleuren ontbreken hier letterlijk en figuurlijk.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
