Anti-koloniale impressies in de Hollandse polder
Marathon is meer dan een biografische strip over een onverwachte olympische marathonwinnaar uit Frans-Algerije die nodig een eerbetoon moest krijgen. Het is het universele verhaal over kolonialisme, racisme, moed en doorzettingsvermogen, gebald in één eenzame atleet. Mét een Hollands tintje.
'Het is het universele verhaal over kolonialisme, racisme, moed en doorzettingsvermogen.' - recensent Koen
Bij het doorbladeren van Marathon lijken de 112 bladzijden op het eerste gezicht niet zo aantrekkelijk: we zien enkel saaie sepiatinten, af en toe afgewisseld met iets blauwigs, vol lopende mannetjes, in kale landschappen of zelfs zonder decor, weinig tekst, behalve tekstkaders van een anonieme verteller. De figuren, auto’s, bomen … zijn bovendien schetsmatig getekend, ruw en bruut, haast impressionistisch. Alsof de lezer niet al te nader mág toekijken.
De keuze van Nicolas Debon om dat zo te doen is de juiste. Precies zó verloopt een marathonwedstrijd. Toeschouwers én atleten vangen tijdens de wedstrijd enkel impressies op, vluchtige indrukken van de deelnemers en de concurrentie, van de omgeving. Geteisterd door de strakke wind, de eindeloze afstand, de vermoeidheid vervagen de waarnemingsvermogens. Stilstaan bij perfect getekende details is er niet bij. Stilstaan überhaupt niet. Het moet vooruitgaan. We krijgen in kleine kaders flitsen van beelden onderweg: een molen, een veld, de rivier … Maar ook paginagrote kaders van het landschap, die het ritme vertragen en de eenzaamheid van de lopers benadrukken. (Die overigens allen in de leesrichting lopen – slim van de auteur.) Door de lezer te bestoken met impressies houdt Debon het tempo van de marathon erin. En ja, zo’n wedstrijd is vaak saai. Tot hij het niet meer is …
Amsterdam, 5 augustus 1928. De Franse delegatie gelooft er niet in bij het begin van de laatste wedstrijd van deze Olympische Spelen. Het zijn vooral de Finnen die de laatste jaren alle langeafstandsnummers domineren (we zijn lang voor de Afrikaanse dominantie in de marathon). Maar naarmate de wedstrijd door de polder vordert, zo merken we via een Franse journalist die de lopers volgt in een persbusje, loopt één Franse atleet zich meer en meer in de kijker als podiumkandidaat.
‘Het Arabiertje’, zo noemen de witte Franse olympische délégués El Ouafi Boughéra, een uit Algerije geëmigreerde Renault-arbeider. Vanwege zijn afkomst wordt er denigrerend over hem gedaan en getwijfeld over zijn plaats in de ploeg: ‘Bij die lui (…) heeft er zich een soort erfelijke luiheid, een passieve nonchalance in hen geworteld waardoor ze het begrip “competitie” zelf niet kunnen bevatten.’
Maar ‘het Arabiertje’ laat hen een poepje ruiken. De alwetende verteller trekt partij tijdens de wedstrijd: ‘Advocaat, arbeider, aristocraat of boer: allen leveren ze dezelfde inspanningen, weerstaan ze dezelfde elementen.’ De soms wat breedsprakerige verteller hangt wel vaker al te expliciet de moralist uit. Zo wijst hij erop dat El Ouafi loopt voor een land dat niet het zijne is en trekt een parallel met de nog maar tien jaar eerder afgelopen wereldbrand, waar velen uit de koloniën naar een oorlog gingen die hen niet aanging en nooit terugkeerden.
Het boek eindigt triomfalistisch met El Ouafi’s zege, maar de rest van zijn verhaal (weergegeven in een dossier achter in het boek) was dat minder, zelfs tragisch. Had een straffe epiloog kunnen zijn.
Een gemiste kans? Debon beperkte zich terecht tot de stunt in Amsterdam, omdat die het kolonialisme en racisme een neus zet. En omdat het de ijdelheid van het Franse lezerspubliek ook wel streelt: El Ouafi bezorgde Frankrijk de enige gouden plak van die OS. Dat Franse element spreekt de Nederlandstalige lezer minder aan, maar vervang de Algerijn door een Javaan of Congolees en je krijgt hetzelfde universele verhaal over de gelijkwaardigheid van mensen. Het aanvullende dossier over de Spelen van Amsterdam is interessant, maar wringt hier wat, omdat dit knappe en confronterende boek niet over de OS gaat. Zelfs niet over El Ouafi eigenlijk.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
