Gedichten en gedachten
Nog voor de titelpagina waarschuwt de auteur: ‘Poëzie is spelen met taal. Ook als het ernst is.’ Heel ernstig wordt het gelukkig nooit in deze letterlijk bonte collectie taal- en beeldgedichten van manusje-van-alle-dichten-en-kunsten Ted van Lieshout, die hiermee een smakelijke smaakmaker samengesteld heeft voor speels taalgebruik.
Zonder echt uitleggerig te zijn legt Van Lieshout om te beginnen uit wat een sonnet is. En dat de strofe- en rijmregels voor het sonnet eigenlijk ook toe te passen zijn op losse woorden, zelfs op symbolen. Een strofe bestaande uit vier regels, bestaande uit de woorden ‘rond vierkant vierkant rond’, kan je dan eigenlijk ook met cirkeltjes en vierkantjes ‘verbeelden’. Et voilà: het beeldsonnet! En meteen is het hek van de dam: zo kan je beeldsonnetten maken van nog meer icoontjes, vormpjes of voorwerpen. En zo maken we het ontstaan mee van het dobbelsteensonnet, het Japanse koekjessonnet, het schelpensonnet, het knopensonnet, het verkeersbordensonnet…
We zien tussen de beeldsonnetten wondere creaties die Van Lieshout in de loop der jaren gemaakt heeft, met veel geduld en oog voor detail. Tijdens een expo van Van Lieshouts beeldsonnetten in de Amsterdamse galerie WG Kunst werden de beeldsonnetten almaar aangevuld door bezoekers en scholieren. Ook de resultaten hiervan worden opgenomen in het boek. Ze bewijzen dat iedereen zonder al te veel moeite aan de slag kan met taal en dichten, zelfs al is dat in beelden. Het boek geeft een aantal opmerkelijke creaties weer die niet moeten onderdoen voor Van Lieshouts eigen beeldgedichten. Iedereen heeft een (beeld)dichter in zich.
Rond vierkant vierkant rond is echter meer dan een fotoboek vol gekke beeldsonnetten. Van Lieshout kan het niet laten ook speelse gedichten en gedachten mee te geven. Zo inspireert het spruitjessonnet tot een taalgrapje rond een nieuwe spruit voor de familie wortel. Waarop hij stilstaat bij de poëzie die een voor- en een achternaam kunnen vormen: Sam Bal of Diane Biel (D. Biel) zijn ongewild poëtische namen. Een naam als Kees Klompenmaker doet hem dan weer wijzen op de poëtische techniek van de alliteratie. Het is het begin van een snelcursus gedichten maken.
Tussen de beeldsonnetten en het spelen met taal door leert Ted van Lieshout de geamuseerde lezer nog meer dergelijke technieken: van stafrijmen tot rijmdwang, van gebroken tot gekruist rijm, van enjambement tot metrum, van jambes tot haiku’s. Voorts geeft hij mee hoe je rijmwoorden kan zoeken.
Het inhoudelijke aspect van poëzie verlies je echter tussen al deze terzetten en amfibrachen wat uit het oog. Van Lieshout staat nauwelijks stil bij waar een gedicht over moet gaan, maar demonstreert onverstoord hoe de positie en de keuze van woorden bepalend kan zijn voor inhoud en vorm, al geeft hij ook mee dat je niet per se móet rijmen of al deze regels volgen. Ondanks alles wat je net over die technieken geleerd hebt, kan een gedicht ook perfect vormloos zijn. Of in beelden.
Het boek is een mooie mix van speels tot filosofisch taalgebruik en beeldspraak in een letterlijke zin van het woord. Taal- en beeldgebruik getuigen van een inventieve en creatieve geest, die zich niet laat dwingen en inspireert tot meer. Afijn, wie na dit boek nog niet creatief aangesproken is en spontaan aan het dichten en rijmen slaat, leest voortaan beter het telefoonboek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
