Gedichten en gedachten
Nog voor de titelpagina waarschuwt de auteur: ‘Poëzie is spelen met taal. Ook als het ernst is.’ Heel ernstig wordt het gelukkig nooit in deze letterlijk bonte collectie taal- en beeldgedichten van manusje-van-alle-dichten-en-kunsten Ted van Lieshout, die hiermee een smakelijke smaakmaker samengesteld heeft voor speels taalgebruik.
Zonder echt uitleggerig te zijn legt Van Lieshout om te beginnen uit wat een sonnet is. En dat de strofe- en rijmregels voor het sonnet eigenlijk ook toe te passen zijn op losse woorden, zelfs op symbolen. Een strofe bestaande uit vier regels, bestaande uit de woorden ‘rond vierkant vierkant rond’, kan je dan eigenlijk ook met cirkeltjes en vierkantjes ‘verbeelden’. Et voilà: het beeldsonnet! En meteen is het hek van de dam: zo kan je beeldsonnetten maken van nog meer icoontjes, vormpjes of voorwerpen. En zo maken we het ontstaan mee van het dobbelsteensonnet, het Japanse koekjessonnet, het schelpensonnet, het knopensonnet, het verkeersbordensonnet…
We zien tussen de beeldsonnetten wondere creaties die Van Lieshout in de loop der jaren gemaakt heeft, met veel geduld en oog voor detail. Tijdens een expo van Van Lieshouts beeldsonnetten in de Amsterdamse galerie WG Kunst werden de beeldsonnetten almaar aangevuld door bezoekers en scholieren. Ook de resultaten hiervan worden opgenomen in het boek. Ze bewijzen dat iedereen zonder al te veel moeite aan de slag kan met taal en dichten, zelfs al is dat in beelden. Het boek geeft een aantal opmerkelijke creaties weer die niet moeten onderdoen voor Van Lieshouts eigen beeldgedichten. Iedereen heeft een (beeld)dichter in zich.
Rond vierkant vierkant rond is echter meer dan een fotoboek vol gekke beeldsonnetten. Van Lieshout kan het niet laten ook speelse gedichten en gedachten mee te geven. Zo inspireert het spruitjessonnet tot een taalgrapje rond een nieuwe spruit voor de familie wortel. Waarop hij stilstaat bij de poëzie die een voor- en een achternaam kunnen vormen: Sam Bal of Diane Biel (D. Biel) zijn ongewild poëtische namen. Een naam als Kees Klompenmaker doet hem dan weer wijzen op de poëtische techniek van de alliteratie. Het is het begin van een snelcursus gedichten maken.
Tussen de beeldsonnetten en het spelen met taal door leert Ted van Lieshout de geamuseerde lezer nog meer dergelijke technieken: van stafrijmen tot rijmdwang, van gebroken tot gekruist rijm, van enjambement tot metrum, van jambes tot haiku’s. Voorts geeft hij mee hoe je rijmwoorden kan zoeken.
Het inhoudelijke aspect van poëzie verlies je echter tussen al deze terzetten en amfibrachen wat uit het oog. Van Lieshout staat nauwelijks stil bij waar een gedicht over moet gaan, maar demonstreert onverstoord hoe de positie en de keuze van woorden bepalend kan zijn voor inhoud en vorm, al geeft hij ook mee dat je niet per se móet rijmen of al deze regels volgen. Ondanks alles wat je net over die technieken geleerd hebt, kan een gedicht ook perfect vormloos zijn. Of in beelden.
Het boek is een mooie mix van speels tot filosofisch taalgebruik en beeldspraak in een letterlijke zin van het woord. Taal- en beeldgebruik getuigen van een inventieve en creatieve geest, die zich niet laat dwingen en inspireert tot meer. Afijn, wie na dit boek nog niet creatief aangesproken is en spontaan aan het dichten en rijmen slaat, leest voortaan beter het telefoonboek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
