Egyptisch impressionisme
Tien jaar na zijn oorspronkelijke uitgave krijgt het debuut van Milan Hulsing een nieuw leven met enkele extraatjes. Tien jaar na de Arabische Lente – die Egypte niet veel goeds opleverde – heeft Stad van klei de tand des tijds heel goed doorstaan.
De graphic novel is gebaseerd op een novelle van de Egyptische schrijver Mohamed El-Bisatie uit 2004. Milan Hulsing woonde en werkte in Caïro toen hij Al-Khaldiya verstripte: alleen via Egyptische literatuur, vond hij, kon hij trachten van binnenuit ‘in de poriën van het land door te dringen’. Zijn versie was in januari 2011 nog maar net verschenen of de Arabische Lente brak uit, die heel wat Noord-Afrikaanse regimes op hun kop zette. Voor Egypte betekende de volksopstand het einde van het Mubarak-tijdperk, maar toen na een kort intermezzo onder de moslimbroederschap generaal Sisi aan de macht kwam, bleek het land van de regen in de drop verzeild te zijn geraakt. Het verhaal van Bisatie is geen rechtstreekse aanklacht tegen het regime, maar een subtiele zedenschets van de corruptie en paranoia in de leidende klasse: een situatie die er vandaag allicht niet beter op geworden is tegenover tien jaar geleden.
In het boek volgen we ambtenaar-boekhouder Salem, die ‘een perfect plan’ bedenkt: dankzij zijn toegang tot het overheidsapparaat en zijn administratie fingeert hij in het kadaster het bestaan van een hele stad waarvan het uitgebreide politiekantoor bekostigd moet worden. De lonen van de politiemannen laat hij op een eigen rekening storten. Salem bouwt op zijn appartement met klei de hele stad Khaldiya na, inclusief verpauperde en opstandige arbeiderswijk, om zijn fictie vorm te geven. Gaandeweg wordt de stad van klei steeds meer levensecht voor de frauderende ambtenaar, worden zijn hoofdrolspelers mensen van vlees en bloed en raakt hij zelfs betrokken in de denkbeeldige oplopende spanning in de stad. De hele situatie wordt almaar absurder en komt in een zandstorm tot een noodlottige vermenging en finale.
Na het verhaal volgen een geïllustreerd essay van Abdelkader Benali over Caïro, enkele karakterschetsen, Hulsings korte impressie over het begin van de Arabische Lente in Caïro en schetsen voor een niet-gerealiseerde verstripping van De vreemdeling. In een van de extra’s van deze uitgave (uitgebracht in hetzelfde, grotere formaat als Hulsings latere werken) verklapt Hulsing hoe hij aanvankelijk het verhaal in zwart krijt wilde tekenen. Maar dat harde, afgelijnde beeld klopte niet ‘met het natte en contourloze van klei’, waarna hij zijn figuren en decors ‘boetseerde’ met vormeloze aquareltinten, die in hun spel van licht en donker en in hun ongrijpbare vluchtigheid neigen naar impressionisme.
De indrukken die de lezer krijgt, zijn nochtans helder: in de grauwe werkelijkheid van ambtenaar Salem overheerst het grijs, in die van zijn verzonnen stad is die dof en woestijnkleurig, als nat zand of klei. Tegen het eind, wanneer Salem ‘behekst’ raakt door zijn verbeelding, lopen grijs en zandkleur in elkaar over. Op die manier geeft Hulsing een bijkomende grafische kracht aan het verhaal. Een verhaal dat niet enkel de logheid van het bureaucratische machtsapparaat aan de kaak stelt, maar ook de hypocrisie en de al net zo ingebeelde achterdocht van de machtshebbers – politie-inspecteurs en fabrieksdirecteurs tegelijk – voor het gepeupel, dat ongemeen hard door hen wordt aangepakt.
Stad van klei is, ondanks zijn Egyptische herkomst en onderwerp, een universeel verhaal en blijft een van de sterkste Nederlandse graphic novels ooit. Zowel inhoudelijk als vormelijk zijn de 136 pagina’s van internationaal hoog niveau en is auteur Milan Hulsing meteen een van de meest gerespecteerde beeldverhaalmakers van het ogenblik geworden. Ook zijn volgende werken waren sterk, maar overtroffen toch niet het niveau van deze Stad van klei, een must in elke stripbibliotheek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
