De tijd als eindeloos kijkboek
Niets minder dan de geschiedenis van de oerknal, 13,7 miljard jaar geleden, tot vandaag, 2015, was de opzet van de Gentse illustrator Peter Goes voor zijn eerste eigen boek Tijdlijn. Alleen al deze ambitie maakt het grafische project adembenemend, nog afgezien van de honderden figuurtjes, beestjes, gebouwen, machines, voorwerpen, boompjes et alia die hij, verspreid over de millennia, decennia en jaren uit zijn pen schudde voor een dolle rit door de tijd. We zijn getuige van het eerste leven in de oerzeeën en de vroege mens die zich de aarde eigen maakt, we zien de exploten van Oude Grieken en Romeinen, van veroveraars en ontdekkers, kunstenaars en wetenschappers, we maken natuurrampen en glorieuze momenten mee uit alle tijdperken en de tijden daartussen.
Zoals de geschiedenis een lange, langzame stroom van gebeurtenissen is, glijdt de ene plaat in de andere via een beweeglijke zwarte stroom centraal op de pagina’s, gevuld met min of meer alles wat er over dat tijdsgewricht te vertellen valt. Begeleid door korte inleidingen en nog kortere onderschriftjes wriemelen de tekeningen over, onder en boven de eindeloze tijdlijn. In dubbele of soms enkele platen in sobere steunkleuren, spaarzaam verlicht met kleuraccenten in vlaggen, kleding of de tekst, leren we al kijkend over de Vikingen en de Azteken, over de ruimtevaart en de gruwel van de Eerste Wereldoorlog. Na de middeleeuwen wordt de geschiedenisles vooral in afzonderlijke eeuwen gegeven. De platen zijn niet per se chronologisch van links naar rechts te lezen. Het is ook geen sinecure bijvoorbeeld dertig eeuwen Egyptische geschiedenis in één plaat te steken.
In dit geschiedeniskijkboek figureren de badende wiskundige Archimedes en Eddy Merckx, maar ook Karel de Grotes witte olifant Abul Abbas of de Russische ontdekker Jakov Permjakov en talloze andere onbekende tot heel bekende historische figuren. Goes beperkt zich dus niet tot de Grote Geschiedenis. Al kan je je soms afvragen wat er nu zo interessant of historisch was aan een Thaise revolutie in de jaren 30 of de Deense koningin Margarethe in de 14de eeuw. Ook zijn het niet altijd historische feiten die de tijdlijn bevolken: zo duiken als vissers ingezette aalscholvers op in de Ming-plaat of gaat een niet nader genoemde astronaut op ruimtewandeling. Leuk overigens hoe Star Trek en Futurama ook een plekje krijgen in de verovering van de ruimte.
Terwijl Goes erin slaagt de (allerminst vredige) geschiedenis van de mens zonder bloedvergieten weer te geven (let op het stippellijntje met schaar op de nog net niet onthoofde Engelse koning Karel), steekt hij veel humor in zijn platen én tekst: kleine dino’s die van de rug van de grote glijden, een ‘triceratopsje’ tussen twee grote triceratopsen of ‘nog een mammoet’, een kerstbal in een boom bij de eerste mensen, een Poseidon met een anker-tattoo… De platen steken boordevol details, zoals kanonskogels en vliegtuigbommen in de vorm van schedels. Ook voor de opmerkzame lezer die soms meer weet dan de tekst meegeeft: een ‘schild en vriend’-icoontje bij de Brugse metten bijvoorbeeld.
Goes is overigens zeer evenwichtig in het meegeven van Vlaamse en Nederlandse weetjes - van de Guldensporenslag tot Abel Tasman, en geen Rembrandt zonder Rubens. Al zijn er toch ook voor de hand liggende nationale helden ‘vergeten’. Andere details gaan vreemd genoeg zonder tekst op in de tijdlijn, zoals het Belga-meisje (jaren 50) of het Playmobil-mannetje (jaren 70). Daarnaast is hij vaak briljant in zijn weergave: zo wordt het baanbrekende computerwerk van Steve Jobs en Bill Gates uitgebeeld met de garages waarin zij begonnen.
Om het begrijpelijk en eenvoudig te houden moet Goes de geschiedenis soms wat geweld aandoen. Zo werd er niet tot 2011 in Irak oorlog gevoerd tegen Saddam. En is zijn aanpak onvermijdelijk westers getint, met bijvoorbeeld pas aandacht voor China in de Ming-dynastie. Maar het is hem vergeven: dit prettige en eindeloze kijkboek is boeiend van begin tot eind (de aanslag op Charlie Hebdo).
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
