De tijd als eindeloos kijkboek
Niets minder dan de geschiedenis van de oerknal, 13,7 miljard jaar geleden, tot vandaag, 2015, was de opzet van de Gentse illustrator Peter Goes voor zijn eerste eigen boek Tijdlijn. Alleen al deze ambitie maakt het grafische project adembenemend, nog afgezien van de honderden figuurtjes, beestjes, gebouwen, machines, voorwerpen, boompjes et alia die hij, verspreid over de millennia, decennia en jaren uit zijn pen schudde voor een dolle rit door de tijd. We zijn getuige van het eerste leven in de oerzeeën en de vroege mens die zich de aarde eigen maakt, we zien de exploten van Oude Grieken en Romeinen, van veroveraars en ontdekkers, kunstenaars en wetenschappers, we maken natuurrampen en glorieuze momenten mee uit alle tijdperken en de tijden daartussen.
Zoals de geschiedenis een lange, langzame stroom van gebeurtenissen is, glijdt de ene plaat in de andere via een beweeglijke zwarte stroom centraal op de pagina’s, gevuld met min of meer alles wat er over dat tijdsgewricht te vertellen valt. Begeleid door korte inleidingen en nog kortere onderschriftjes wriemelen de tekeningen over, onder en boven de eindeloze tijdlijn. In dubbele of soms enkele platen in sobere steunkleuren, spaarzaam verlicht met kleuraccenten in vlaggen, kleding of de tekst, leren we al kijkend over de Vikingen en de Azteken, over de ruimtevaart en de gruwel van de Eerste Wereldoorlog. Na de middeleeuwen wordt de geschiedenisles vooral in afzonderlijke eeuwen gegeven. De platen zijn niet per se chronologisch van links naar rechts te lezen. Het is ook geen sinecure bijvoorbeeld dertig eeuwen Egyptische geschiedenis in één plaat te steken.
In dit geschiedeniskijkboek figureren de badende wiskundige Archimedes en Eddy Merckx, maar ook Karel de Grotes witte olifant Abul Abbas of de Russische ontdekker Jakov Permjakov en talloze andere onbekende tot heel bekende historische figuren. Goes beperkt zich dus niet tot de Grote Geschiedenis. Al kan je je soms afvragen wat er nu zo interessant of historisch was aan een Thaise revolutie in de jaren 30 of de Deense koningin Margarethe in de 14de eeuw. Ook zijn het niet altijd historische feiten die de tijdlijn bevolken: zo duiken als vissers ingezette aalscholvers op in de Ming-plaat of gaat een niet nader genoemde astronaut op ruimtewandeling. Leuk overigens hoe Star Trek en Futurama ook een plekje krijgen in de verovering van de ruimte.
Terwijl Goes erin slaagt de (allerminst vredige) geschiedenis van de mens zonder bloedvergieten weer te geven (let op het stippellijntje met schaar op de nog net niet onthoofde Engelse koning Karel), steekt hij veel humor in zijn platen én tekst: kleine dino’s die van de rug van de grote glijden, een ‘triceratopsje’ tussen twee grote triceratopsen of ‘nog een mammoet’, een kerstbal in een boom bij de eerste mensen, een Poseidon met een anker-tattoo… De platen steken boordevol details, zoals kanonskogels en vliegtuigbommen in de vorm van schedels. Ook voor de opmerkzame lezer die soms meer weet dan de tekst meegeeft: een ‘schild en vriend’-icoontje bij de Brugse metten bijvoorbeeld.
Goes is overigens zeer evenwichtig in het meegeven van Vlaamse en Nederlandse weetjes - van de Guldensporenslag tot Abel Tasman, en geen Rembrandt zonder Rubens. Al zijn er toch ook voor de hand liggende nationale helden ‘vergeten’. Andere details gaan vreemd genoeg zonder tekst op in de tijdlijn, zoals het Belga-meisje (jaren 50) of het Playmobil-mannetje (jaren 70). Daarnaast is hij vaak briljant in zijn weergave: zo wordt het baanbrekende computerwerk van Steve Jobs en Bill Gates uitgebeeld met de garages waarin zij begonnen.
Om het begrijpelijk en eenvoudig te houden moet Goes de geschiedenis soms wat geweld aandoen. Zo werd er niet tot 2011 in Irak oorlog gevoerd tegen Saddam. En is zijn aanpak onvermijdelijk westers getint, met bijvoorbeeld pas aandacht voor China in de Ming-dynastie. Maar het is hem vergeven: dit prettige en eindeloze kijkboek is boeiend van begin tot eind (de aanslag op Charlie Hebdo).
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
